Paragraaf 2.3: Van industrie naar diensten (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Van industrie naar diensten (deel 2)

Nederland als industriële samenleving

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

A

Nederland opbouwen

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse economie zich na 1945 herstelde

Begrippen:

wederopbouw

Europese Economische Gemeenschap (EEG)

B

Snelle groei

Leerdoel:

Je kunt een aantal gevolgen noemen van de economische groei in Nederland vanaf 1950

C

De economie verandert

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse economie vanaf de jaren 1970 veranderde

Begrippen:

welvaart

consumptiemaatschappij

gastarbeiders

 

migratie

Begrippen:

automatisering

globalisering

Europese Unie (EU)

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

B

Snelle groei

Leerdoel:

Je kunt een aantal gevolgen noemen van de economische groei in Nederland vanaf 1950

Vanaf 1950:

• Groei economie.
• Nog geen mogelijkheid om lonen te verhogen.

Begrippen:

welvaart

consumptiemaatschappij

gastarbeiders

 

migratie

Nog géén mogelijkheid om lonen te verhogen.

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

B

Snelle groei

Reactie vakbonden:

• Dit is oké. 👍

• Want: invoering uitkering bij arbeidsongeschiktheid, pensioen. 🚑👴

(= Wetten gunstig voor de arbeiders).

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

B

Snelle groei

1952: nagenoeg geen werkloosheid. 📉

Tekort aan arbeidskrachten 👷:

• Mijnen
• Scheepsbouw
• Textielindustrie

Gevolg: gastarbeiders werven. 

• Eerst Italië en Spanje, daarna Marokko en Turkije.

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

B

Snelle groei

Gunstige voorwaarden:

• Contracten onbeperkt verlengen. 📝
• Hele gezinnen zouden over moeten kunnen komen. 👪

1970:

• Regels rond migratie strenger: Eenmaal terug naar eigen land kom je moeilijk weer terug.
• Gezinnen worden definitief naar Nederland gehaald. 🧳

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

B

Snelle groei

1963:

• Lonen mogen weer omhoog, stijgt enorm. 💰
• Vijfdaagse werkweek. 📅

1960: Lonen stijgen en het is het begin van de consumptiemaatschappij.

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

B

Snelle groei

In Nederland neemt welvaart toe: het gaat economisch goed.

Consumptiemaatschappij: vele luxeproducten kunnen gekocht worden.

• koelkast
• auto
• televisie

Daarnaast meer vrije tijd om te sporten of vakantie.  

Everything is better in the USA!

Elvis Presley (1935-1977) was een Amerikaans zanger en acteur. Hij wordt vaak The King of Rock and Roll of kortweg The King genoemd. Veel ouders spraken schande van de bewegingen die Elvis met zijn heupen maakt: "Het had alleen maar te maken met seks!"

Amerikanisering

Jongeren hebben steeds meer geld, waardoor jeugdculturen ontstaan.

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

C

De economie verandert

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse economie vanaf de jaren 1970 veranderde

Er komt een einde aan de groei:

• 1973: stijgende olieprijzen
• Hoge lonen ➜ hoge prijzen ➜ minder export

Jaren 1980:

• Veel mensen raken hun baan kwijt
• Om productie winstgevend te maken moet loon naar beneden
  - kortere werkweek
  - lager loon
  - investeren in automatisering: productie door machines
  - fabrieken verplaatsen naar lage-lonen-landen: voorbeeld van globalisering 

Begrippen:

automatisering

globalisering

Europese Unie (EU)

§2.3

Van industrie naar diensten

BASIS

C

De economie verandert

1990: Stijging economie en daarmee ook de welvaart.

1993: Nieuwe samenwerking in vorm van Europese Unie (EU)

Samenwerking op gebied van:

• economie
• migratie
• milieu
• criminaliteit
• etc....

Burgers mogen binnen de EU werken waar ze willen. Bedrijven werven personeel in heel EU 

Handel wordt makkelijker door de invoering van 1 munt: euro

Wat zijn gastarbeiders?

1. Mensen uit het buitenland die in Nederland komen werken.
2. Binnenkomende landverhuizers.
3. Buitenlandse arbeiders die te gast zijn in Nederland.
4. Mensen met tenminste één niet in Nederland geboren ouder.

Sleep de oorzaken en gevolgen naar de juiste plek.

De gastarbeiders kunnen in Nederland meer verdienen dan in hun thuisland.

Integratie met NL-cultuur werd niet gestimuleerd.

In de jaren zestig ontstond er een tekort aan arbeiders.

De gastarbeiders zouden maar een paar jaar blijven.

De gastarbeiders bleven in Nederland wonen.

Na 1945 vertrokken veel mensen uit Nederland.

Migranten uit Indonesië

Gezinshereniging

Eerste gastarbeiders uit Turkije en Marokko

Surinamers komen naar Nederland

Jaren 50

Jaren 60

Jaren 70

Jaren 80

Welke twee begrippen zijn waar?

Sleep die naar het groene vlak

Hippies, gabbers en hiphoppers horen bij dezelfde jeugdcultuur.

Jeugdculturen ontstonden rond 1920.

Jongeren kregen hun eigen mening en lieten die ook horen.

Jongeren waren het vaak alleen met hun ouders eens.

Leden van een jeugdcultuur hebben vaak dezelfde mening.

Sleep vier begrippen naar de juiste plek in de tekstbron. 

Er blijven dus ook vier begrippen over.

amerikanisering

emigratie

individualisering

jongerencultuur

Marshallhulp

ontzuiling

wederopbouw

welvaart

Wat is globalisering?

1. dat de welvaart stijgt
2. proces dat gebieden op aarde meer verbonden raken
3. dat mensen meer inkomsten krijgen.
4. De welzijnsgraad gaat omhoog

Door globalisering lijkt de wereld steeds kleiner geworden.

Door globalisering lijkt de wereld steeds kleiner geworden.

1. Eens
2. Oneens

Ga aan de slag!

Maak opdracht 7 t/m 11 van paragraaf 2.3.

Eerder klaar? (hw volgende les)

Lees tekst C goed en maak opdracht 12.