This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 120 min
Items in this lesson
3. Machtsuitbreiding en verzet: 1870 - 1918
Slide 1 - Slide
Planning
Start
Lesdoelen
Uitleg
Zelfstandig werken
Slide 2 - Slide
Wat is een kenmerk van het cultuurstelsel?
Slide 3 - Open question
Deelvraag:
Hoe werd Nederland in bijna heel Nederlands-Indië de baas, en welke gevolgen had dat?
op de afbeelding die je een lijfstraf voor een contractarbeider.
Slide 4 - Slide
kennen en kunnen.
Je kunt vertellen welke mening de liberalen hadden over Nederlands-Indië.
Je kunt vertellen welke drie wetten er werden aangenomen om ondernemers naar Indië te halen.
Je kunt uitleggen wie ‘koelies’ waren en wat hun werkomstandigheden waren.
Slide 5 - Slide
Liberalen in Nederland
Nemen in 1848 macht over van de koning.
Liberalen gaan uit van de vrijheid van ieder mens.
Geen dwangarbeid en bemoeienis van de overheid
Niet alleen de NHM mocht handelen in Nederlands-Indië.
Ondernemers naar Nederlands-Indië halen.
Cultuurstelsel moet worden afgeschaft.
Slide 6 - Slide
Ondernemers naar Indië
Het cultuurstelsel werd stap voor stap afgeschaft. Nieuwe wetten werden aangenomen zodat ondernemers meer kansen kregen:
Mijnwet (1850): ondernemers mogen delfstoffen, zoals tin, aardolie en koper, winnen.
Agrarische wet (1870): ondernemers mogen grond huren van de Indonesiërs of van de staat.
Suikerwet (1871): Javaanse boeren zijn niet meer verplicht om suiker te leveren aan de Nederlandse staat.
Slide 7 - Slide
Ondernemers naar Indië
Er kwamen steeds meer ondernemers naar Indië.
In eerste instantie vooral naar Java en Sumatra (koffie, thee, suiker).
Later gingen ze ook rubberplantages beginnen of investeren in de mijnbouw. Dit vond vooral plaats in de buitengewesten: de gebieden buiten Java en Sumatra.
Slide 8 - Slide
Slide 9 - Slide
Koelies
Op de plantages waren veel arbeidskrachten nodig, maar die waren in de dunbevolkte buitengewesten nauwelijks te vinden.
Daarom werden arbeiders uit andere gebieden gehaald, met name uit China en vanaf 1900 van Java.
De arbeiders waren contractarbeiders, of koelies.
Koelies werkten hard voor een laag loon en werden slecht behandeld.
Het voedsel en onderdak waren slecht, medische verzorging ontbrak en lijfstraffen waren heel normaal.
Deze koelies werkten als sjouwer
Slide 10 - Slide
Wat
Maak opdracht 3, 4, 6, 7.
Werk de leerdoelen uit.
Tijd
15 min
Hoe
5 min in stilte
daarna zachtjes overleggen.
Hulp
na 5 minuten mag je vragen stellen.
Klaar
Lees de tekst en maak 9,11,16
Maak een eigen begrippenlijst
timer
5:00
Slide 11 - Slide
3. Machtsuitbreiding en verzet: 1870 - 1918
Slide 12 - Slide
Planning
Start
Lesdoelen
Uitleg
Zelfstandig werken
Slide 13 - Slide
kennen en kunnen.
Je kunt uitleggen wat ‘Modern imperialisme’ is welke gevolgen het had voor Europese landen en hun koloniën.
Je kunt vertellen welk gevolg de opening van het Suezkanaal had.
Je kunt uitleggen om welke twee redenen Nederland ook mee ging doen met het modern imperialisme.
Je kunt vertellen wat de Atjeh-oorlog was.
Slide 14 - Slide
Internationale ontwikkeling
Vanaf 1870 werden in Europa veel nieuwe producten gemaakt, zoals zeep, margarine en auto’s.
Veel van de grondstoffen voor deze producten waren in Nederlands-Indië te vinden.
Door de uitvinding van stoomschepen en de opening van het Suezkanaal (1869) konden deze grondstoffen sneller, makkelijker en goedkoper worden vervoerd.
In de tweede helft van de negentiende eeuw kwam het modern imperialisme op.
Dit betekende dat Europese landen zo veel mogelijk kolonies probeerden te veroveren.
Een kolonie bezitten betekende onder andere aanzien en goedkope grondstoffen.
Slide 15 - Slide
Schepen tussen de noordelijke Atlantische Oceaan en de Indische Oceaan moesten voorheen om het continent Afrika heenvaren en zo de Kaaproute via Kaap de Goede Hoop nemen.
Sinds het Suezkanaal bestaat is dat niet meer nodig, behalve wanneer het kanaal gesloten is; de langste periode dat dat het geval was, was van 1967 tot 1975.
Slide 16 - Slide
Nederlands Imperialisme
Nederland deed eerst niet mee aan het veroveren van koloniale gebieden.
Pas na een aanval op het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) op het eiland Lombok (1894) ging Nederland macht in Nederlands-Indië uitbreiden.
Dit leidde tot bloedige oorlogen, bijvoorbeeld in Atjeh, Sumatra (1873-1909).
In 1910 was Nederland in bijna heel Nederlands-Indië de baas.
Nederland had de vele grondstoffen veiliggesteld en telde weer mee in de wereld.
het KNIL bestond uit beroepsmilitairen die zowel binnen als buiten Nederlands-Indië geworven werden.
Het KNIL heeft tussen 1814 en 1914 vele militaire veldslagen en expedities uitgevoerd die uiteindelijk resulteerden in de verovering van het gebied dat nu de Republiek Indonesië vormt.
Slide 17 - Slide
Slide 18 - Slide
Slide 19 - Video
Wat
Maak opdracht 3, 4, 6, 7, 9, 11, 16,
Werk de leerdoelen uit.
Werk alles bij wat nodig is.
Tijd
15 min
Hoe
5 min in stilte
daarna zachtjes overleggen.
Hulp
na 5 minuten mag je vragen stellen.
Klaar
Maak een eigen begrippenlijst
Moeilijk? pak een blaadje en maak een woordweb/ mindmap over deze paragraaf.
Makkelijk? maak opdracht 25
timer
5:00
Slide 20 - Slide
3. Machtsuitbreiding en verzet: 1870 - 1918
Slide 21 - Slide
Planning
Start
Lesdoelen
Uitleg
Zelfstandig werken
Slide 22 - Slide
00:08
Over welk kanaal zal de video gaan? Tip: we hebben het er deze les over gehad.
Slide 23 - Open question
00:41
Hoe zouden de schepen (gigantisch) moeten omvaren?
A
Om Amerika heen
B
Om Azië heen
C
Om Rusland heen
D
Om Afrika heen
Slide 24 - Quiz
Leerdoelen:
Je kunt omschrijven waarom de ethische politiek werd ingevoerd
Je kunt vertellen uit welke vier punten de ethische politiek bestond.
Je kunt omschrijven door welke gebeurtenissen het nationalisme in Nederlands-Indië groeide.
Je kunt vertellen wat het doel was van de eerste nationalisten.
Slide 25 - Slide
Ethische politiek
Rond 1900 kwam er kritiek op de manier waarop Nederland veel geld verdiende aan Nederlands-Indië. Steeds meer mensen in Nederland vonden dat Indië meer te zeggen moeten krijgen over het bestuur van de kolonie.
Met de ethische politiek (1901) wilde Nederland iets terugdoen:
Onderwijs: er kwamen meer dorpsscholen en speciale scholen voor de kinderen van regenten.
Irrigatie: door betere irrigatie kon er meer rijst verbouwd worden en was er minder honger
Migratie: mensen van het dichtbevolkte Java naar andere gebieden laten emigreren. Hiervoor werd ook de infrastructuur verbeterd.
gezondheidszorg: Betere gezondheidszorg en inentingen.
Slide 26 - Slide
Spotprent: Prent waardoor iets of iemand bespot wordt.
De titel van de spotprent is:
Ons doel in Indië.
De maker:
Albert Hanh (1905). Heeft veel spotprenten gemaakt die nu nog gebruikt worden in het examen.
Wat zie je?
Wat zou de mening van de maker zijn geweest?
Slide 27 - Slide
Opkomst nationalisme
Door de ethische politiek leerden de Indische studenten in Nederland over vrijheid en democratie: iets wat ze in hun land niet terugzagen. De ethische politiek had zo onbedoeld tot gevolg dat de Indische bevolking ging verlangen naar een eigen staat: nationalisme.
Door de verbeterde communicatiemiddelen hoorden zij dat er in Brits-Indië (nu India) een nationalistische partij, onder leiding van Gandhi, was opgericht.
In 1905 won Japan een oorlog van Rusland: de Europeanen waren dus toch niet onoverwinnelijk.
Mahatma Gandhi was een Indiase jurist en politicus, die nationaal en spiritueel leider van India werd. Hij staat bekend om zijn actieve geweldloosheid als midden voor een revolutie.
Slide 28 - Slide
Gematigde nationalisten
De eerste nationalisten wilden alleen maar meer zelfstandigheid, geen onafhankelijk land.
Zij wilden samenwerken met het Nederlandse bestuur.
Nederland richtte daarom de Volksraad op (1918), een vergadering van Indonesische vorsten en leiders die mochten meepraten over het bestuur.
De nationalisten waren blij met de Volksraad, omdat ze dachten dat ze nu invloed zouden krijgen.
Dit was niet het geval: ze mochten alleen advies geven.
Toen het in 1918 voor het eerst bij elkaar werd geroepen bestond deze uit 20 Europeanen en 15 Indonesiërs.
Slide 29 - Slide
Hoe zouden de Indische nationalisten zich hebben gevoeld ,nadat zij wisten dat ze alleen advies mochten geven?