Les 3: De eerste steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De tijd van jagers en boeren

Les 3: De eerste steden

We gaan terug naar de tijd van het 

ontstaan van de eerste steden....

De leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe de eerste steden ontstonden.

2. Je kunt beschrijven welke groepen ontstonden in landbouw stedelijke samenlevingen.

3. Je kunt beschrijven welke politieke ontwikkelingen plaatsvonden.

4. Je kunt beschrijven welke culturele ontwikkelingen plaatsvonden.

K.A.: het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Wat weet je al van de Egyptenaren ?

Nederzettingen

In de prehistorie woonden in de dorpen enkele tientallen tot een paar honderd mensen afhankelijk van landbouw. Er waren nog geen steden (van platteland afgescheiden plaats).

                                                                  <--

                                                              In Zuidwest-Azie (bv. Çatalhöyük)

                                                           waren wel grotere dorpen te vinden

Mesopotamië (tweestromenland)

De eerste steden werden gebouwd door de Soemeriërs. Zij breidden tientallen dorpen uit tot steden met bestuurs-gebouwen, pakhuizen en tempels, zoals Uruk (3000 v.C.).

Andere steden

Op andere plaatsen in de wereld groeiden in dezelfde periode langs grote rivieren dorpen ook uit tot steden bv. langs de Nijl (Egypte), de Indus (India) en de Gele Rivier (China).

 <--    

Memphis  

                                    -->

                                   Indusvallei

Landbouwstedelijke samenleving

Doordat boeren meer voedsel produceerden dan nodig, konden anderen worden gevoed die niet van de landbouw leefden in steden. Hierbij was een goed irrigatiesysteem belangrijk.

                                                       <--

                                                      De elite kreeg de leiding over de bouw                                                               van dijken, dammen en kanalen.    

Gespecialiseerde beroepen

Voorheen hielden boeren zich ook bezig met nijverheid. In steden raakten mensen gespecialiseerd in een ambacht. Er kwamen andere beroepen bv: militairen, priesters, ambtenaren.

Handel

Steden waren afhankelijk van handel. De Soemeriërs exporteerden bv. graan en importeerden bv. hout. Er werd handel gedreven over land, maar ook over de Perzische Golf.

                        <--

                     Op het eiland Dilmu (nu Bahrein)

                      was de belangrijkste markt.

Politiek

Vanuit de elite, die macht had in de steden, kwam uiteindelijk een leider: een vorst/koning. Deze hield rekening met andere (rijke) eliteleden. De rest van de bevolking was onderdaan.

                                                                          <--

                                                                         Samenleving van Ur

                                                                             (2500 v.c.)

Farao

Terwijl in Mesopotamië een groot aantal kleine stadsstaten (stad plus omliggend land) bleef bestaan, werd heel Egypte rond 3000 v.C. één staat onder leiding een koning (farao). 

Stadsstaten

De koning in de stadsstaten was veelal de opperpriester. Onderaan de hiërarchie stonden de slaven en boeren die moesten werken voor de staat, zodat anderen werden gevoed.

Cultuur

De Soemeriërs maakten gebruik van nieuwe technieken zoals het wiel en de strijdwagen. Van brons werden wapens en beelden gemaakt. Dit werd door andere volken overgenomen.

Godsdienst

De Soemeriërs kenden een polytheïstische godsdienst, waar veel van bekend is door het spijkerschrift (3300-2900 v.C.). Dit schrift was nodig voor het goed besturen van de steden.

-->  

Steen van Rosetta  

(hiërogliefenschrift)