Start & H1.1 Arm en Rijk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom bij Aardrijkskunde!

Met Mr. Carfora (Giovanni)

Even voorstellen

• Meneer (Giovanni) Carfora
• Aardrijkskunde Docent

•  Aardrijkskunde 
• Reizen 
• Motorrijden
• Muziek
• En alles wat te maken heeft met motoren 

Één Regel

Ik wil alleen een mobiel zien als ik heb aangegeven dat je de mobiel mag gebruiken.

De gouden regels 

Zie de regels in het lokaal ;)

Wat zou jij willen leren bij dit vak ?

Arm en Rijk hoofdstuk 1 

Twee werelden een grensgebied

Programma 

          - Foto's 

          - Planning 

          - Start arm en rijk 

          - Opdrachten 

          - Afsluiten 

Planning 

-Deze week start H1 arm en rijk 

 

-Gebruik de studiewijzer 

voor de planning

De trein gaat vertrekken dus lijf op de Partytrain!

Anders wordt het een pompwagen 

Twee werelden 1 grensgebied 

Ontdekking van de VS

Vorming van Mexico 

Grensgebied? 

Grensgebied 

Hoofdvraag HST 1: Hoe zijn de economische, de demografische en de sociaal-culturele kenmerken aan weerzijde van de grens te verklaren? 

Leerdoelen Arm en rijk 1.1

Dimensies 

Economische 

Demografische 

Sociaal-cultureel 

Economische dimensie

Demografische dimensie

Sociaal-culturele dimensie

Een stukje geschiedenis: Mexico

• Maya's & Azteken
  
• Spaanse veroveraars rond 1500
• 1821 Mexico onafhankelijk
• dictators
• Na revolutie rustiger (1930)

Chichen Itza, Belangrijke Maya stad in Mexico

Geschiedenis over Verenigde Staten

• "Ontdekking" door Columbus 1492
• Europese landen wilden koloniën stichten in Amerika
• 13 Britse koloniën vormden samen V.S.
• Later kwamen daar nog 37 staten bij na oorlogen
• V.S. werkt als een magneet! 

Gebiedsuitbreidingen van de V.S.

bron

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/04/liveblog-storm/

Dubbelsteden

2 steden op de grens; 

1 Mexicaans
1 Amerikaans

Op verschillende manieren gevormd:

Was ooit helemaal van Mexico. 

Rivier Rio Grande na Mexicaanse oorlog (1848) nieuwe grens. 

Stad werd gesplitst.

El Paso-Ciudad Juarez

Waren 2 losse steden. 

In de loop der tijd aan elkaar vast gegroeid en 1 groot stedelijk gebied geworden.

San Diego-Tijuana

Er zijn duidelijke verschillen tussen de 2 delen van een dubbelstad

Mexicaanse deel: 

- veel industrie (maquiladora's)

- meer laagbouw

- klein zakendistrict

- minder uitgebreide infrastructuur
- slechtere woonomstandigheden

- veel criminaliteit

- gebrek aan voorzieningen

Amerikaanse deel:

- dienstensector

- groot zakendistrict

- veel hoogbouw

- betere infrastructuur
 weg- en spoorverbindingen
  vliegvelden groter

- veiliger

- voldoende voorzieningen

Ga in tweetallen op zoek naar voorbeelden tussen verschillen. Gebruik streetview, maak screenshots. Straks inleveren.

Mexicaanse deel: 

- veel industrie (maquiladora's)

- meer laagbouw

- klein zakendistrict

- minder uitgebreide infrastructuur
- slechtere woonomstandigheden

- veel criminaliteit

- gebrek aan voorzieningen

Amerikaanse deel:

- dienstensector

- groot zakendistrict

- veel hoogbouw

- betere infrastructuur
 weg- en spoorverbindingen
  vliegvelden groter

- veiliger

- voldoende voorzieningen

Om aan te geven hoeveel politieke en economische macht en invloed een gebied heeft = Centrum - periferie model

 Je kan landen in drie groepen verdelen als je kijkt naar welvaart.

1. koplopers (centrumlanden). de ontwikkelde landen (rijke landen) VS, Japan, Nederland

2. volgers (semiperiferie) Landen die steeds rijker worden. Rusland, India, China

3. achterblijvers (periferie) De armste landen. Veel Afrikaanse landen.

Centrum-periferie model

Arm en Rijk - V.S. & Mexico - 1.1

• Mexico en de VS hebben een lange grens (3300 km) en daardoor ook veel dubbelsteden. Met strenge grensbewaking.

• Omdat Mexico semi-periferie is en de V.S. een centrumland zijn de verschillen tussen de Mexicaanse en Amerikaanse delen groot
• Strenge bewaking van het grensgebied tussen V.S. en Mexico
  
• Reden: Te hoog verschil in ontwikkelingspeil

• Heeft Nederland dubbelsteden? Wat is het verschil tussen een dubbelstad in Europa en een dubbelstad in Noord-Amerika?

Mexico       
      De geo 1.1: lees op blz. 13 Centrum en (semi)                                         periferie & Bevolking: arm & rijk

                            en op blz. 14 Bevolking  gebruik 

           Vergelijk het  grensgebied vs. rest van het land

                                             In duo's 

                                           

V.S.

Economische dimensie

Demografische dimensie

Mexico       
                       grensgebied vs. rest van het land

V.S.

Economische dimensie

Demografische dimensie

welvarender, hoger inkomen

werkgelegenheid is hoger

snelgroeiende bevolking (3%)

vooral 15-35 jarigen trekken naar het grensgebied

meer armoede, lager bnp/inw., 

lagere scholingsgraad, hogere werkloosheid

snelgroeiende bevolking (2%)

CENTRUM                                                PERIFERIE

Centrum-periferie

           

Mondiaal                           Regionaal                             Nationaal

Centrum-periferie verdeling kan je terugvinden op verschillende schalen.

Centrum-periferie

Grensregio - Natie                                     Natie - Natie 

Verschillende schaalniveaus kan je vergelijken.

Economische 

dimensie

• VS: centrumland

• Mexico: semi-periferie

economische groei, maar nog steeds:

- traditionele verdeling beroepsbevolking

- gebrekkige kennis en technologie

- beroepsbevolking 

wereldsysteem met een centrum, periferie en semiperiferie

Migratie VS Amerika

"De V.S. zijn multicultureel." 

Wat is multicultureel? 
Waarom zijn de V.S. dan multicultureel?  

Identiteit

- De Mexicaanse identiteit blijft sterk aanwezig bij de gezinnen die naar de VS gaan (spaanse taal, geloof, gebruiken, keuken) . 

- Alleen wanneer het vanuit een economisch belang noodzakelijk is zullen deze cultureren vermengen.

- Mexicanen leren dus vaak engels, terwijl amerikanen vaak geen spaans leren 

 

Bevolkingsgroei !

Bevolkingsdichtheid ! Bevolkingsspreiding? 

Zelfstandig aan het werk

De geo Arm en rijk: 1.1 

Maak opdracht: 2,3,4 & 6

Verdiepend artikel

https://www.geografie.nl/artikel/rivieren-en-deltas-veiliger-en-toekomstbestendig

Zelfstandig aan het werk

Bedenk een plan om de grens (illegaal) over te steken vanaf Mexico naar de VS

1. Kies een grensstad in Mexico waar je begint en een stad in de VS waar je naartoe gaat lopen
   
2. Zorg dat je de reis voorbereid op papier en pitch (1 min) dit aan de klas, denk aan de begrippen in paragraaf 1

Verdiepend artikel

https://www.geografie.nl/artikel/rivieren-en-deltas-veiliger-en-toekomstbestendig

Lesdoelen paragraaf 1.1

• je kunt beschrijven hoe de grens tussen Mexico en de VS tot stand is gekomen.
• je kunt de onderdelen van het centrum-periferiemodel noemen
• Je weet op basis van argumenten welke positie VS en Mexico innemen binnen het wereldsysteem.
• Je kunt door te wisselen van schaalniveau beargumenteren welke regio's in Mexico en de VS afwijken van het nationale kenmerk vanuit de demografische, economische en sociaal-culturele dimensie.

 Geef een geografische verklaring voor het hoge percentage Hispanics in het zuiden van de VS.

Hispanics