1.2 Ongekende natuur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

1.2 Ongekende natuur

Beschrijving van de openingsfoto

In het noorden van Chili ligt de Atacamawoestijn ingeklemd tussen de Grote Oceaan en het Andesgebergte. Met gemiddeld 15 mm neerslag per jaar is dit het droogste gebied ter wereld. Iedere drie tot acht jaar zorgt El Niño hier voor flinke regenbuien. In 2015 was het zeewater door El Niño abnormaal warm geworden. De toegenomen verdamping leidde tot extra veel neerslag op het land en de kurkdroge woestijn veranderde in een roze bloementapijt. Dit zeldzame natuurfenomeen wordt in Chili de desierto florido genoemd: de bloeiende woestij

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les:

Hoe kun je het voorkomen van de verschillende klimaten en
 El Niño in Zuid-Amerika verklaren?

Welke natuurlijke vegetatie vind je in Zuid-Amerika en welke
 samenhang is er met het klimaat?

Wat is de samenhang tussen de kenmerken van de grote

 rivierbekkens en het klimaat?

Het grote plaatje

Klimaat

Natuurlijke vegetatie

Geomorfologie

Klimaten in Z-A

Klimaatfactoren:

• Breedteligging
• Hoogteligging
• Type oppervlak
  (land/zee/albedo)
• Wind en zeestromen
• Ligging van bergen

Wind

Luchtdruk en wind

ITCZ

El Niño

Om de twee tot zeven jaar:

Het verschijnsel dat het zeewater in het
midden en het oosten van de Grote Oceaan
extra sterk opwarmt.

Waarom leidt dit in Chili tot:
overstromingen, vernielde oogsten, aardverschuivingen en modderstromen?

El Niño

nos.nl

Landschappen in Z-A

Landschappen in kaart

Tropische grasvlakte

Llanos (Venezuela)

Andes

De Andes is een hoge, jonge bergketen langs de hele westkust van Zuid-Amerika

Selva

Het Amazonegebied is het grootste regenwoud op aarde. Het is groter dan alle andere nog bestaande regenwouden bij elkaar. Het grootste deel ligt in Brazilië.

Altiplano

Hoogvlakte met droge steppe en zoutmeren

Cerrado

Savanne-achtig gebied in het centrale westen van Brazilië.

Caatinga

Droog steppe-achtig gebied in het noordoosten van Brazilië

Atacama

De Atacamawoestijn ligt voor het grootste deel in Chili en is de droogste woestijn ter wereld. 

Pampas

Subtropisch natuurlijk grasland in Zuid-Amerika.

Greygletsjer, Patagonia

Zuidelijk deel van Zuid-Amerika met bossen in het westen, gletsjers in de Andes, en steppe in het oosten

De grote rivieren

Encontro des Aguas

- Rio Negro: blauwzwart door

organisch materiaal

- Solimões: Zandkleurig

Waarom mengt het water niet?

De grote rivieren

Debiet: Afvoer in m3 per sec

Regiem: Schommelingen in de 

waterafvoer

Schommelingen door:
ITCZ, Smeltwater, opslag in de

wetlands

nos.nl

LessonUp vragen

Welke is geen klimaatfactor?

1. Breedteligging & Hoogteligging
2. Zeestromen
3. Land en zee in de buurt
4. Temperatuurverschillen

Hoe meer zee, hoe

1. meer warmte
2. meer kou
3. meer droogte
4. meer vocht

Vergeet ook deze land/zee regel niet:
Welke zin klopt?

1. Land warmt sneller op dan zee
2. zee warmt sneller op dan land

Hoe warmer de zeestroom, hoe

1. warmer de lucht
2. kouder de lucht
3. droger de lucht
4. vochtiger de lucht

Welke negatieve gevolgen heeft El Niño in Zuid-Amerika?

Waarom is er een aride gebied aan de west kust van Zuid-Amerika?

1. warme zeestroom
2. ITCZ
3. koude zeestroom
4. equatoriale stroom

Waarom is er neerslag in alle jaargetijden in de zuidpunt van Z-A?

1. aflandige westenwind en lijzijde van andesgebergte
2. De gevolgen van el nino zijn daar het grootst
3. aanlandige westenwind en stuwingsregens
4. equatoriale stroom die splits bij de punt van Z-A

El nino brengt aan de westkust van Z-A...

1. Heel veel regen
2. Heel veel droogte

Tijdens el nino...

1. welt er koud water voor de kust op
2. welt er warm water voor de kust op
3. wordt warm oppervlaktewater aangevoerd
4. wordt koud oppervlaktewater aangevoerd

Afsluitingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De samenvloeiing van de Rio Negro en de Solimões.