H3, §4: Cultuur

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 3, §4:
Cultuur

Deltion ICT Lyceum

2024-2025

Terugblik vorige les

▸ §3: De maatschappij dat zijn wij

     Terugblik vorige les

Lesdoelen

Aan het einde van deze les:

▸ Kun je uitleggen wat cultuur, subcultuur en tegencultuur betekenen.
▸ Kun je het begrip globalisering uitleggen.

▸ Ken je de elementen waaruit cultuur is opgebouwd en kunt daar voorbeelden bij geven.

▸ Kun je concrete voorbeelden geven van uitwisseling tussen culturen.

Hoe vier jij jouw verjaardag?

Begin de les met een aantal vragen:

- Als je een verjaardagsfeest organiseert, zorg jij dan voor het eten? Zo ja, wat maak je? Of is het juist gebruikelijk dat alle aanwezigen iets meenemen?

- Wat geef je iemand die jarig is?

- Hoe begroet jij iemand die jarig is?

- Wat voor kleding draag je als je iets te vieren hebt?

- Op wat voor locatie vier je je verjaardag?

- Wie nodig je uit? (Familie, vrienden, alleen je inner circle, of ook vage kennissen en oudtantes?)

Bespreek welke verschillen er zijn tussen de studenten. Leg uit: dit zijn allemaal voorbeelden van cultuur. 

Bespreek het begrip cultuur met de studenten.

Vraag:

• Hoe de studenten het begrip zelf zouden omschrijven;

• Of ze nog elementen zouden toevoegen aan de omschrijving;

• Welke elementen onderdeel zijn van hun eigen cultuur.

Subcultuur & tegencultuur

Een subcultuur is een onderdeel van een grotere cultuur, waarin afwijkende normen, regels, waarden en doelen gelden.

Een tegencultuur is een cultuur die zich verzet tegen de dominante cultuur.

Bespreek de begrippen subcultuur en tegencultuur met de studenten.

Leg uit: een tegencultuur is ook een voorbeeld van een subcultuur. Sommige subculturen keren zich tegen de dominante cultuur. Zij verzetten zich bijvoorbeeld tegen het gezag van de

machthebbers in een land. Ook zijn ze het niet eens met de normen en waarden van de dominante cultuur. Ze gebruiken vaak geweld om zich tegen de dominante cultuur uit te spreken.

---

Wat is een subcultuur?

Een subcultuur is een groep mensen binnen een samenleving die bepaalde gewoontes, kleding, muziek, of andere manieren van doen hebben die anders zijn dan wat de meeste mensen doen. Ze hebben hun eigen stijl en regels, maar ze gaan niet echt tegen de rest van de samenleving in. Denk bijvoorbeeld aan skaters, goths, of hiphop-liefhebbers. Ze zijn onderdeel van de samenleving, maar ze hebben hun eigen, unieke manier van leven.

Wat is een tegencultuur?

Een tegencultuur gaat een stapje verder dan een subcultuur. Dit is een groep mensen die niet alleen anders willen zijn, maar zich ook echt verzetten tegen de regels, gewoontes, of ideeën van de meeste mensen in de samenleving. Ze willen vaak verandering brengen. Een voorbeeld is de krakersbeweging, die zich verzette tegen de manier waarop huizen en gebouwen werden gebruikt. Kortom, een tegencultuur probeert echt iets te veranderen in de samenleving waar ze het niet mee eens zijn.

Voorbeelden

van subculturen & tegenculturen

Uitleg
Culturen staan niet vast. Ze zijn altijd in ontwikkeling. Culturen zijn vaak de uitkomst van eeuwenlange processen. Ze hebben een lange geschiedenis waarin de cultuur wordt gevormd. 

Voorbeelden

Hiphopcultuur: In Nederland is de hiphopcultuur een belangrijk voorbeeld van een subcultuur. Deze groep mensen omarmt een specifieke levensstijl, muziek, mode en taal die anders is dan de dominante cultuur. Hiphop heeft zijn eigen normen en waarden, zoals respect voor authenticiteit, zelfexpressie en solidariteit. Deze subcultuur heeft invloed op mode, taal (denk aan straattaal) en muziek in Nederland, maar is niet per se tegen de mainstream-cultuur.

Krakersbeweging: Een voorbeeld van een tegencultuur in Nederland is de krakersbeweging. Deze beweging ontstond in de jaren '70 en '80 als protest tegen woningnood en leegstand van panden. Krakers bezetten leegstaande gebouwen en zetten zich af tegen het kapitalistische woningmarktbeleid. In tegenstelling tot subculturen, die naast de dominante cultuur kunnen bestaan, verzet een tegencultuur zich actief tegen bepaalde aspecten van de heersende maatschappelijke normen en waarden.

❛Kun je cultuur
altijd zien?❜

Cultuur kun je niet altijd zien

Bespreek: Wat zien de studenten op de afbeelding?

Toelichting: Dit is een foto uit de serie Hipster/Muslim (2019), een fotoserie waarin 6 bebaarde, jonge mannen werden gevraagd te wisselen van kleding. Drie van hen waren moslim, drie van hen hipster. Doordat zij ruilden van kleding werd onduidelijk: wie past in welk ‘hokje’?

Vraag: Kun je cultuur altijd zien?

Globalisering
en cultuur...?

 Globalisering betekent dat gebieden en samenlevingen steeds meer met elkaar verbonden raken. Globalisering is iets wat al heel lang bestaat, alleen in de tijd waarin wij leven gaat het nog veel harder. 

Aan de slag!

Opdracht 30, 32 & 34
Maak opdracht 30, 32 & 34
vanaf bladzijde 109 in je werkboek.

Succes deze week, en
tot de volgende les!