De economische wereldcrisis en de aanpak in Nl, Du en VS

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De economische crisis

Optimisme

1. In 1920 groeide te welvaart enorm in Amerika.  
2. Hierdoor kon de 'gemiddelde' inwoner van Amerika geld uitgeven aan luxe producten, zoals kleding, bioscoop en wasmachines. 
3. Volgens de Amerikanen zou de welvaart in Amerika alleen maar stijgen. 

De beurskrach

• Door het optimisme in de jaren 20 kochten mensen aandelen in de verwachting dat deze meer waard zouden worden. 
• Sommige kochten aandelen met geleend geld. 

De Beurskrach

• Op 24 oktober 1929 (Zwarte Donderdag) sloeg paniek toe op Wall Street.
  
• Beleggers verkochten massaal hun aandelen. 
• De koers stortte in en van de waarde van aandelen bleef weinig over. 
• Doordat aandelen minder waard waren, werden lening niet terugbetaald. 

Moderne beurskrach

DSB BANK

Griekenland, IJsland

VS en Zwitserland: 2023

Nu: Depositogarantiestelsel (DGS) beschermt het geld op je betaalrekening en je spaargeld als je bank failliet gaat. Per rekeninghouder en per bank krijg je maximaal € 100.000,- vergoed.

De Beurskrach

• Dit had wereldwijd een recessie tot gevolg. 
• Waardoor banken, industriele bedrijven en boeren massaal failliet gingen. 

De Beurskrach

Dat deze bedrijven failliet gingen had als gevolg dat: 

• Spaargeld verloren ging. 
• Productie kromp. 
• Werkloosheid steeg. 
• In 1932 zat 1/4 tot 1/3 van Amerika bevolking thuis zonder werk. 

De Beurskrach

• Sociale zekerheid tegen werkloosheid was er niet. 
• Daardoor hadden veel werklozen geen geld voor eten. 
• Huizenbezitters konden hun hypotheek niet meer betalen. 

De Beurskrach

• Ook Europa en haar kolonien werd hard getroffen. 
• Hier ook het beeld van overtollige voorraaden, gesloten fabrieken, massale werkloosheid en dalende koopkracht

Oorzaken Crisis

• Lonen waren jarenlang niet gestegen en de prijzen van producten wel. 
• Hierdoor hadden veel mensen geld geleend om een huis, auto, aandelen of andere producten te kopen. 
• De Grote Depressie maakt hier een abrupt een eind aan. 
• Door de werkloosheid konden veel van deze lening niet worden terugbetaald. 

Oorzaken Crisis

• Door de crisis daalde de koopkracht. 
• Hierdoor bleven bedrijven en boeren met enorme voorraden zitten. 
• Deze ontsloegen het personeel. 
• Waardoor de koopkracht nog verder daalden. 
• Door de wereldeconomie sloeg de crisis naar andere landen. 

Crisisbestrijding

• In kapitalisme wisselen periodes van groei en neergang elkaar af. 
• Nederlandse regering had de verwachting dat de crisis vanzelf over zou gaan. 
• De crisis werd alleen erger. 

Nederland

Van 1933-1939, was de ARP-er Hendrikus Colijn (1869-1944) tijdens vier kabinetten minister-president. 

Colijn voerde een strakke bezuinigingspolitiek, waarbij hij vooral de uitgaven op ambtenarensalarissen en op het onderwijs kortte. 

Nederland

Werklozen moeten stempelen

 Ook verlaagde hij de werklozensteun, wat leidde tot het Jordaanoproer (4 juli 1934), waarbij vijf dodelijke slachtoffers te betreuren waren.

Dit beleid zorgde mede voor de opkomst en groei van de NSB

Crisisbestrijding

• In 1933 brak Roosevelt met het beleid van staatsonthouding en bezuinigingen. 
• In 'The New Deal' liet hij de overheid ingrijpen in de economie. 
• Banken werden gered. 
• Werklozen kregen financiele steun. 
• Huizenbezitters werden geholpen. 
• De overheid ging miljaren in openbare werken steken. 
• Door 'The New Deal' daalde de werkloosheid in Amerika. 

Crisisbestrijding

• Ook in andere landen trad op den duur herstel op. 
• Toch was de crisis tot aan de Tweede Wereldoorlog nog niet voorbij. 
• De langdurige crisis wordt als oorzaak gezien voor de verzoringsstaat en het economisch beleid van landen, zoals Nederland, na de Tweede Wereldoorlog

WOII

Pas na WOII volledig economisch herstel van de VS

Duitsland: crisis ook hier grote economische gevolgen

Daarnaast ook uitwerking plan van Versailles: 

• oprichting Volkenbond zonder Duitsland
• Duitsland moest gebieden afstaan
• Herstelbetalingen
• ontwapening

veel politieke onvrede en ontevreden werkeloze arme burgers

Opkomst Hitler

Belooft herstel

verdrag van versailles