interpunctie + koppelteken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Interpunctie

Voorbeeld

Let's eat grandpa

Wat gaat er hier mis?

Waarom gebruik
je interpunctie?

Interpunctie (= leestekens)

. ? ! , : ; "

We gebruiken interpunctie om een tekst leesbaar te maken.

 

hallo hoe gaat het met jou goed en met jou met mij gaat het ook goed op welke dag zullen we afspreken of hebben we al een afspraak 

HOOFDLETTERS

Een naam van iemand begint altijd met een hoofdletter.

Ook een straatnaam begint met een hoofdletter.

Aan het begin van een zin krijg je altijd een hoofdletter.

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter

Aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Eindhoven
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• Fransman
• Limburgs dialect

Welke zin is fout?

1. Emma woont in het zuidoosten van Nederland.
2. We gaan op vakantie naar Zuid-Europa.
3. Ali stapt uit op station Tilburg-west.
4. We lopen in Westelijke richting.

Hoofletters bij namen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• Jip de Vries, meneer De Vries, mevrouw Van de Berg

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Waar staan de hoofdletters goed?

1. Ik ken stef Van leeuwen
2. Ik ken Stef van Leeuwen
3. ik ken stef van Leeuwen
4. ik ken Stef Van leeuwen

Waar staan de hoofdletters goed?

1. Mevrouw Van der Sluis
2. mevrouw van der Sluis
3. mevrouw Van Der Sluis
4. mevrouw van der sluis

Komma (,)

De komma geeft een leespauze aan.

-Tussen delen van een opsomming

Je moet kiezen tussen scheikunde, natuurkunde en aardrijkskunde. 

-De komma gebruik je tussen twee persoonsvormen.

Nu ik er langer over nadenk, vind ik het geen gek idee.

Komma (,)

-Na een aanhef of slotgroet

Geachte, 

Groetjes,

-Tussen bijvoeglijk naamwoorden

Oma had een mooie, oude, bruine kledingkast.

-Na een aanspreking of uitroep

Helaas, ik kan morgen niet

Meneer, wat is het huiswerk? 

Komma (,)

-Voor voegwoorden als maar, want, omdat

Hij vond het wel een leuk vak, maar hij was er niet goed in

-Voor en na een bijstelling

De coach, mijn buurman, was te laat vanwege de file.

Welke zin is goed?

1. Wat zij gezegd heeft, kon echt niet.
2. Wat zij gezegd heeft kon echt niet.
3. Wat zij gezegd heeft: kon echt niet.

Welke zin is goed?

1. De grote, oude boom wordt gekapt
2. De grote oude boom wordt gekapt
3. De grote, oude, boom wordt gekapt

Dubbele punt (:)

De dubbele punt wordt gebruikt voor een opsomming, gedachte, citaat of toelichting.

- De dag begint altijd met een heel ritueel: opstaan, douchen, aankleden, ontbijten en naar school.

- De student vroeg: 'Mevrouw, mag ik even naar het toilet?'

- Ik ga niet: ik heb wat beters te doen.

Puntkomma (;)

De puntkomma maakt duidelijk dat de zin ervoor en erna veel met elkaar te maken hebben.

We hebben een geweldige vakantie gehad; vooral het wandelen was leuk.

Iedereen is welkom; toch hoop ik dat niet iedereen komt.

LET OP: een puntkomma kan worden vervangen door een punt, maar niet door een komma.

Voorbeeldzinnen

Dubbele punt:

- Er zijn twee opties: het gaat door of het gaat niet door.

- Denk aan de volgende spullen: een warme trui, sokken en een muts.

Puntkomma:

- We stonden vroeg op; we hadden nog een lange reis voor de boeg.

- Ik houd niet van zwemmen; toch neem ik een zwembroek mee.

Welke zin is goed?

1. We hebben een mooie zomer gehad, vooral augustus was heerlijk zonnig.
2. We hebben een mooie zomer gehad; vooral augustus was heerlijk zonnig.
3. We hebben een mooie zomer gehad: vooral augustus was heerlijk zonnig.

Aanhalingsteken (')

Een aanhalingsteken wordt gebruikt bij een citaat en om een woord op te laten vallen.

- Nico vroeg: 'Heb je al gekookt?'

- Een hond met korte poten wordt een 'corgi' genoemd. 

Welke zin is goed?

1. Mijn moeder zei: ik wil naar huis.
2. Mijn moeder zei: Ik wil naar huis.
3. Mijn moeder zei: 'Ik wil naar huis.'
4. Mijn Moeder zei: 'Ik wil naar huis'

Welke zin is goed?

1. 'Ik zou maar opschieten, zei de docent.'
2. 'Ik zou maar opschieten', zei de docent.
3. 'Ik zou maar opschieten, 'zei de docent
4. Ik zou maar opschieten, 'zei de docent'

Welke zin is goed?

1. Bert als je klaar bent mag je naar de Mac gaan.
2. Bert, als je klaar bent mag je naar de mac gaan.
3. Bert, als je klaar bent, mag je naar de Mac gaan.
4. Bert als je klaar bent, mag je naar de mac gaan.

Welke zin heeft de juiste leestekens?

1. Stop je rijdt mij bijna omver!
2. Stop, je rijdt mij bijna omver.
3. Stop, je rijdt mij bijna omver!
4. Stop je rijdt mij bijna omver.

Welke zin heeft de juiste leestekens?

1. Robin zei: "Wie wil er mee naar Zuid-Frankrijk?"
2. Robin zei Wie wil er mee naar zuid-Frankrijk?
3. Robin zei: Wie gaat er mee naar Zuidfrankrijk?
4. Robin zei; "Wie wil er mee naar zuid Frankrijk?"

Opdracht

Ga naar Whatsapp en kies 2 berichten uit, die jij onlangs hebt verstuurd. Verbeter die berichten. Let goed op de interpunctie en hoofdletters. 

Dadelijk in volgende slide schrijven!

Verbeterd Whatsappbericht

koppelteken

Trema of koppelteken?

Een uitspraakprobleem bij een samenstelling? Gebruik een koppelteken.

Uitspraakprobleem in een woord dat geen samenstelling is? Gebruik een trema.
 

Dus patiënt (geen samenstelling) en gala-avond (wel samenstelling) 

Welk woord is fout?

1. ict-er
2. vanille-ijs
3. ex-gedetineerde
4. cultureel-maatschappelijk