V6 Herhalingshoorcollege

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vragen??!

Kenmerkende aspecten Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515- 1648

• De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
  
• Het begin van staatsvorming en centralisatie
  
• De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
  
• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
  
• De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek
  
• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Verplichte voorbeelden Republiek

• Luther verschijnt voor de Rijksdag in Worms (1521) 
• Instelling drie Collaterale Raden (1531) 
• Het ontzet van Leiden (1574) 
• Alteratie van Amsterdam (1578)
• Plakkaat van Verlatinge (1581) 
• De Spaanse Armada wordt verslagen (1588) 
• Coen verplaatst het bestuurscentrum van de VOC naar Batavia (1619)
• Johan van Oldenbarnevelt wordt onthoofd (1619) 
• Ontstaan van de Portugees-Israëlitische Gemeente in Amsterdam 

Kenmerkende aspecten verlichtingsideeën en de democratische revoluties 1650-1848

• Het streven van vorsten naar absolute macht
  
• Wetenschappelijke revolutie
  
• Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
  
• Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur eigentijdse verlichte vorm te geven (verlicht absolutisme)
  
• Het streven van vorsten naar absolute macht
  
• De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
  
• De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Verplichte voorbeelden Verlichting

• Kant over de definitie van Verlichting en de gevaren van het rationalisme
• Locke en Rousseau over het sociaal contract
• Spinoza over de invloed van God op het dagelijks leven
• Voltaire over de vrijheid van denken en de rol van de staat 
• Cahiers des doléances (1789) 
• Wet Le Chapelier (1791) 
• Proces van 'burger Capet' (1792) 
• Code Napoleon (1804)
• Congres van Verona (1822)
• Belgische Opstand (1830)
• Frankfurter Parlement (1848) 

In welke mate is de Franse Revolutie verlicht te noemen, 1789-1815? Geef voorbeelden van wel of niet verlicht!

Gebruik de bron. Een bewering: De auteur van dit pamflet zet zich af tegen
de politieke koers die de Staten-Generaal tussen 1581 en 1588 voeren.

3p Licht dit toe door:
aan te geven tegen welke politieke koers van de Staten-Generaal de auteur zich afzet en
uit te leggen of de opvatting in dit pamflet na 1588 overgenomen wordt in het bestuur van de opstandige gewesten.

Uit het antwoord moet blijken dat

• de politieke koers van de Staten-Generaal op dat moment inhoudt dat zij (na het afzweren van Filips II) op zoek gaan naar een nieuwe vorst
• in het pamflet een mengvorm tussen aristocratie en democratie wordt voorgesteld die in de Republiek wordt overgenomen, want de functie van stadhouder werd niet erfelijk / want de Staten/stadsbesturen werden samengesteld uit gekozen edelen/regenten

Deze prent sluit aan bij een debat in de Republiek over de buitenlandse politiek in die tijd.

4p licht dit toe door:
de kern van dit debat weer te geven en
aan te geven waarom dit debat juist in die tijd plaatsvindt en
met een element uit de bron uit te leggen welk standpunt
in dit debat in de prent wordt weergegeven.

Kern van een juist antwoord is:

• Met (een van de volgende): 

− de god van de handel Mercurius die Antwerpen heeft losgelaten /

Antwerpen verlaat

− de slapende matroos

− de omgekeerde boot

− de Scheldegod die geketend is / de Scheldegod die slaapt

• geeft Van Thulden weer dat de Antwerpse handel is ingestort / dat de

scheepvaart niet langer kan plaatsvinden 

• De oorzaak hiervan is dat de opstandelingen / Holland en Zeeland de

Schelde afsluiten (waardoor de Antwerpse handel tot stilstand is

gekomen)

Verlichting

Restauratie

In Wenen komen de belangrijke landen bij elkaar om te overleggen over de toekomst van Europa

In Frankrijk komt opnieuw een koning aan de macht.

Nederland wordt samengevoegd met België tot één koninkrijk onder leiding van koning Willem I

Duitsland blijft een statenbond in plaats van dat het één staat wordt

Julirevolutie in Frankrijk

Belgische Opstand

Revolutie in Frankrijk waarna het land een republiek wordt