Taalles voltooid deelwoord

• NT2
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1,2

Voltooid deelwoord

Doel van de les

- Je weet wat het voltooid deelwoord is

- Je weet hoe je het voltooid deelwoord goed moet schrijven: met een -t of een -d op het eind.

- Je leert het verschil tussen zwakke en sterke werkwoorden

- Je gaat oefenen met sterke werkwoorden

- Je gaat voltooid deelwoorden uit het jeugdjournaal halen

Ik heb gewerkt- wij hebben gewoond

Wil je praten over vroeger? Dan gebruik je de voltooide tijd.

Wat is de voltooide tijd?

• Voltooid betekent klaar. De handeling is afgelopen.
• De voltooide tijd bestaat uit twee delen:

1. Het eerste werkwoord is meestal een vorm van hebben en af en toe zijn. Dit noemen we een hulpwerkwoord.
2. Het tweede werkwoord is het voltooid deelwoord. Dit zijn vormen als gewoond, gewerkt, gegeten, geslaagd en gegaan. 

Voorbeelden

Ik heb tot 17:00 uur gewerkt.

Mijn zusje is gisteren voor haar examen geslaagd. 

We hebben gisteren lekker gefietst. 

Wij hebben in Rotterdam gewoond.

Gelukkig heb ik nu werk in Nederland gevonden. 

Wanneer gebruik je een t of een d?

1. Kijk naar het hele werkwoord. Haal -en weg en dan heb je de ik-vorm.
2. Kijk naar de laatste letter. Staat de laatste letter in de medeklinkers van 'T SeXy FoKSCHaaP, dan krijgt de voltooide tijd een t. Staat de laatste letter daar niet in, dan krijgt de voltooide tijd een d. 

Zwakke werkwoorden

Deze werkwoorden veranderen bijna niet. Ze zijn te "zwak" om veel te veranderen. Je moet kijken of de laatste letter een -t of een -d is (denk aan 'T SeXy FoKSCHaap)

Voorbeeld: werken = gewerkt, wandelen = gewandeld.

Sterke werkwoorden

Deze werkwoorden zijn sterk genoeg om de klank en de vorm te veranderen. 

Voorbeeld: lopen = liepen, kijken = keken, enzovoorts.

Onthoud: Sterk werkwoord = sterk (veel) veranderen

Weet je nog?

Zwakke werkwoorden

blijven in een andere tijd hetzelfde klinken.

Sterke werkwoorden 

hebben de kracht om in de verleden tijd van klank te veranderen.

bijv: ik loop-ik liep

Vormen van het voltooid deelwoord

		Hulpwerk-woord	voltooid deelwoord
zwakke werkwoorden	ik	heb	gewerkt
ge+ik-vorm+ t of d	ik	heb	gewoond
sterke werkwoorden	ik	heb	gelopen
ge+ik-vorm+en en soms andere klinker	ik	heb	gekregen
onregelmatige ww	ik	heb	gegeten
leerwoorden	ik	ben	geweest

Oefenen

Je gaat nu oefenen met zwakke werkwoorden 

--> voltooid deelwoord.

poetsen

luisteren

Voltooid deelwoord met t

Voltooid deelwoord met d

groeten

rennen

horen

vragen

wandelen

maken

fietsen

pakken

tekenen

leren

Wat is het voltooid deelwoord van luisteren?

Wat is het voltooid deelwoord van horen?

Wat is het voltooid deelwoord van ruilen?

Wat is het voltooid deelwoord van vieren?

Wat is het voltooid deelwoord van wandelen.

Let op!

Werkwoorden met een z of een v, maak je anders.

reizen - gereisd

grazen - gegraasd

leven - geleefd

beven - gebeefd

Welke sterke werkwoorden
ken je?

Soms is er wel een regel:

Bijvoorbeeld, de grootste groep sterke werkwoorden:

 de ij wordt een e(e) - e

t.t. - verleden tijd enkelvoud - v.t. meervoud - voltooide tijd

schrijven - ik schreef - wij schreven - wij hebben geschreven

kijken - ik keek - wij keken - wij hebben gekeken

begrijpen - ik begreep - ik begreep - wij hebben begrepen

Noem zoveel mogelijk van deze werkwoorden:

Sterk of zwak?

DENKEN

1. sterk werkwoord
2. zwak werkwoord

Sterk of zwak?

WENSEN

1. sterk werkwoord
2. zwak werkwoord

Sterk of zwak?

BIJTEN

1. sterk
2. zwak

Sterke werkwoorden

Zwakke werkwoorden

Lopen

Eten

Gamen

Kijken

Voetballen

Bakken

Zelf oefenen

Je gaat zelf oefenen met sterke werkwoorden

--> werkwoord in de zin en voltooid deelwoord.

Kom je een woord tegen dat je nog niet kent? 

Vertaal het woord en schrijf het op in je woordenschrift!

laten

De jongen ..... zijn telefoon vallen.

1. laatte
2. gelaten
3. liette
4. liet

lopen

Wij zijn naar de bakker .....

1. geliept
2. gelopen
3. liepen
4. geverlopen

roepen

De jongens ..... hun vriend.

1. roepte
2. riepen
3. riepten
4. geroepen

slapen

Zij heeft de hele nacht niet ....

1. geslapen
2. sliepen
3. geslaapen
4. gesliept

vallen

Het water is op de grond ....

1. gevalt
2. vielen
3. gevallen
4. gevielen

bederven

Het brood was ..... .

1. gebedorven
2. bedorven
3. gebedierft
4. bederven

helpen

De klas ..... hun klasgenoot.

1. holp
2. hielpen
3. geholpen
4. hielp

sterven

De oude vrouw was gisteren ....

1. stierf
2. gestorven
3. gestierven
4. gestorfen

werpen

De bal werd in de lucht ....

1. wierp
2. gewierp
3. wierpen
4. geworpen

kiezen

Wij ... een boek in de bieb.

1. kiesten
2. koos
3. koosden
4. kozen

liegen

Ik .... over mijn leeftijd.

1. loog
2. liegde
3. logen
4. geloogde

schieten

De meiden .... de bal tegen de muur.

1. schietten
2. schoot
3. schoten
4. geschiette

verbieden

De agent .... mij om daar te parkeren.

1. geverbied
2. verbood
3. verbiedde
4. verboden

verliezen

De jongen .... met armpje drukken.

1. verliesde
2. verloren
3. verloorde
4. verloor

vliegen

De mug .... op mijn arm.

1. vloog
2. vliegde
3. vloogte
4. vlieg

vriezen

De ijsjes .... in de vriezer.

1. vroren
2. vrieste
3. vriesten
4. vroor

buigen

De vrouw .... voor het publiek.

1. buigde
2. boogten
3. boog
4. bogen

druipen

Het water ..... van het glas.

1. dropen
2. droop
3. druipte
4. dropende

fluiten

Ahmad .... vorig jaar een beetje gek.

1. fluitte
2. flootte
3. floot
4. floten

Oefenen

Kijk naar het jeugdjournaal. 

Klik op de link op de volgende dia. 

Kies het ochtendjournaal van vandaag 

(als dat al kan, anders kies je die van gisteren).

Schrijf minimaal 5 voltooid deelwoorden op die je in het filmpje hebt gehoord. 

jeugdjournaal.nl

Welke voltooid deelwoorden heb je gehoord? (minimaal 5)

Wat vond je van deze les?

1. 
2. 
3. 
4. 

Waarom vond je dat van de les?
(wat was goed/niet goed/...)

NUMO

Nu ben je klaar met Lesson Up. 

Ga naar Numo. 

Er staat een taak klaar. 

Dit is huiswerk voor volgende week vrijdag. 

Maak de opdrachten goed!