§3.3 Veranderen van fase

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§ 3.3 Veranderen van fase

Deze les

Verslag 

Korte herhaling en uitleg § 3.3 

Mk en lr H3 tm § 3.3

Toets. afspreken

Verslag ingeleverd 

Vaardigheden achter in je boek

Leerdoelen

3.3.1 Je kunt de zes fase-overgangen van stoffen benoemen.

3.3.2 Je kunt beschrijven hoe de fase-overgangen van water een belangrijke rol spelen bij allerlei weersverschijnselen.

3.3.3 Je kunt met het deeltjesmodel verklaren hoe het komt dat de temperatuur een belangrijke rol speelt bij smelten en verdampen.

3.3.4 Je kunt uitleggen hoe het komt dat water krimpt bij afkoelen tot 4 °C en vervolgens weer uitzet bij verder afkoelen tussen 4 °C tot 0 °C. (EXTRA)

Kookpunt

• Wat is het kookpunt van water?
• Welke faseovergang vindt er plaats als water kookt?
• Wat is het verschil tussen koken en verdampen?
• Kookpunt is een stofeigenschap
• Elke zuivere stof heeft een kenmerkend kookpunt

Smeltpunt

• Wat is het smeltpunt van water?
• Welke faseovergang vindt hier plaats?
• Smeltpunt/stolpunt
• Ook het smeltpunt is een stofeigenschap. 
• Elke zuivere stof heeft een kenmerkend stolpunt en smeltpunt

Stolpunt bij water heet ook vriespunt

Boven het kookpunt gasvormig.

Tussen het smelt-en kookpunt vloeibaar.

Onder het smeltpunt is de fase vast.

Hoeveel graden is het op deze thermometer?

1. 0 graden
2. 2 graden
3. -2 graden
4. -7 graden

Gas

Vloeibaar

Vast

Wolk

Stoom

IJsklontje

Zeewater

Sneeuw

Hieronder zie je een vloeistof thermometer. 

Zet de namen bij de juiste nummers

Schaalverdeling

Stijgbuis

Reservoir

Onderdelen van een thermometer

Wat voor vloeistof wordt vaak gebruikt in een vloeistofthermometer?

1. Alcohol
2. Water
3. Kwik
4. Ruitenwisservloeistof

De vloeistof in een vloeistofthermometer...

1. Krimpt, als de temperatuur stijgt
2. Krimpt, als de temperatuur daalt
3. Zet uit, als de temperatuur stijgt
4. Zet uit, als de temperatuur daalt

Wat voor soort thermometer is dit?

1. Koortsthermometer
2. Vloeistofthermometer
3. Oventhermometer
4. Buitenthermometer

Waterdamp is ...

1. Zichtbaar
2. Onzichtbaar

In welk onderdeel van de thermometer zit de vloeistof?

1. Reservoir
2. Schaalverdeling
3. Stijgbuis

Fasen en Fase-overgangen

Smelten

Van vaste stof naar vloeistof

Denk aan: ijskappen die smelten of een metaal dat omgesmolten wordt

Stollen

Van vloeistof naar vaste stof

Denk aan: lava dat hard wordt of of ijs dat bevriest

Verdampen

Van vloeistof naar gas

Denk aan: water koken of zweet dat zich door de lucht verspreid

Condenseren

Van gas naar vloeistof

Denk aan: condens op glas of en ijskoud flesje dat opwarmt

Rijpen

Van gas naar vaste stof

Denk aan: rijp op takken of ijsbloemen op glas

Vervluchtigen

Van vaste stof naar gas

Denk aan: droogijs/koolszuursneeuw

Het molecuulmodel

• Elke stof bestaat uit moleculen
  
• Elke stof zijn eigen soort moleculen
• Moleculen bewegen altijd
• Hoe hoger de temperatuur hoe snelle moleculen bewegen
• Moleculen trekken elkaar aan 
• Er zit niets tussen de moleculen

Vaste stoffen

• de moleculen van een vaste stof bewegen wel maar blijven op dezelfde plaats, vaste stoffen hebben een eigen vorm
• Hebben een eigen volume
• kunnen moeilijk samengedrukt of vervormd worden
• onderlinge aantrekkingskracht tussen moleculen is groot

Vloeistoffen

• Moleculen trekken elkaar nog wel aan maar door de hogere snelheid ontsnappen ze wel aan de aantrekkingskracht van een bepaald deeltje maar worden dan weer gevangen/vastgehouden door een ander deeltje.
  
• Ze kunnen op een andere plek in de stof terecht komen
  
• Heeft een eigen volume
• Heeft geen eigen vorm

Gassen

• Moleculen bewegen zo snel dat ze niet meer aan elkaar vast blijven zitten
• Ze mengen zich met andere (gas)moleculen
• Hebben geen eigen vorm
• Hebben geen eigen volume

Faseovergang

Bij een faseovergang veranderen de moleculen niet. 

Alleen de aantrekkingskrachten tussen de moleculen veranderen.

Welke faseovergang zie je in het plaatje?

1. Verdampen
2. Condenseren
3. Sublimeren
4. Koken

De was droogt ook als het vriest.
Welke faseovergang heeft er plaatsgevonden?

1. stollen
2. verdampen
3. smelten
4. vervluchtigen

Door welke faseovergang is dit ijs ontstaan?

1. rijpen
2. bevriezen
3. smelten
4. condenseren

Hoe komt het dat een stof verschillende fasen heeft ?

1. doordat moleculen veranderen
2. door de temperatuur
3. doordat moleculen met verschillende snelheden bewegen
4. door de luchtdruk

Aan de slag - huiswerk 

Voor dinsdag: mk en lr H3 tm § 3.3

Proefwerk H3 - 27 maart

Leren hoofdstuk 3 § 3.1 tm § 3.4

Hoe? Tekst eerst lezen, belangrijkste begrippen noteren/flitskaarten, (aan)tekeningen maken, mindmap maken, opdr maken, oefenen, filmpjes kijken (Magister), etc. 

Hulp? docent

Deze les

Verslag 

Korte herhaling en uitleg § 3.3 

Mk en lr H3 tm § 3.3

Toets afspreken