9.2 verteringsstelsel

Als je het lokaal binnen komt

Klaar voor de start

Pak een schrift, pen, werkboek, tekstboek, agenda erbij.

Begrippen schrijven

9.2 & 9.3

In stilte.

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

Endeldarm

12

Vertering

Vertering is het kleiner maken van voedingsstoffen voor de vertering.

Verteringsklieren maken verteringssappen:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever en afvleesklier
• darmsapklieren (in de dunne darm)

Deze sappen zetten voedingsstoffen om in verteringsproducten. 

Die laatste worden vanuit de dunne darm opgenomen in het bloed.

Aantekening enzymen

Enzym past als een sleutel in de slot → voor elke voedingsstof een ander enzym. 

Enzym gaat als volgt te werk:

1. Bindt aan voedingsstof.

2. Knipt voedingsstof in tweeën.

3. Enzym laat los en kan daarna opnieuw dezelfde stof afbreken.

Enzymen zijn gevoelig voor temperatuur.

Minimumtemperatuur: enzym werkt langzaam. (10 graden)

Optimumtemperatuur: enzym werkt het best. In lichaam 37 graden.

Maximumtemperatuur: enzym werkt langzaam. Hij wordt namelijk vervormd. (45 graden)

Boven maximumtemperatuur gaat enzym kapot. (boven 45 graden)

Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppeltjes.

Die kleine vetdruppeltjes kunnen door bijv. het alveessap  verteerd worden. Daarna kan het verteringsproduct van het 

vet opgenomen worden in het bloed.

De lever produceert gal. De gal wordt in de galblaas opgeslagen (bewaard). 

Als er vet verteerd moet worden, komt er gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij waar vet in zit. 

0

Wat zijn de gevolgen voor je lichaam als je rookt?

Gevolgen van roken

Gaswisseling in longblaasjes

1. O2 in de longblaasjes opgenomen in het bloed (van longhaarvaten).
2. O2 gaat naar organen. 
3. Organen produceren CO2.
4. CO2 in het longhaarvat afgegeven aan longblaasje

*maken opdracht 8 blz. 105

Gaswisseling snel door:

• Longblaasjes + longhaarvaten hebben dunne wand.
• Longblaasjes samen een groot oppervlak.

Proefje!

Manieren van ademen

0

Je ziet drie beweringen die te maken hebben de ademhaling via de neus.

1. Als je door je neus ademt, wordt de lucht afgekoeld.

2. Als je door de neus ademt, wordt de lucht bevochtigd.

3. De trilharen in de neusholte werken het stof met slijm naar de keelholte.

Welke beweringen zijn juist?

1. 1 & 2
2. 2& 3
3. 1& 3

Ademhaling gaat altijd in een bepaalde volgorde.
Welke volgorde is juist?

1 Er vindt inademing plaats.
2 De borstkas wordt vergroot.
3 De borstkas wordt verkleind.
4 Er vindt uitademing plaats.
5 Er wordt zuurstof in het bloed opgenomen.

1. 1 - 2 - 4 - 5 - 3
2. 1 - 2 - 5 - 3 - 4
3. 2 -1 - 4 - 3 - 5
4. 2 - 1 - 5 - 3 - 4

Welke stof wordt met nr. 4 aangegeven?

1. zuurstof
2. koolstof
3. koolstofdioxide
4. water

Is het bloed bij plek X
zuurstofrijk of zuurstofarm?

1. Zuurstofrijk
2. Zuurstofarm