GHZ Thema 9 H28 seksualiteit en verstandelijke beperking

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

Seksualiteit

Het recht hebben op seksualiteit houdt niet in dat het hebben van seksualiteit vanzelf sprekend is.

De problematiek

• Ervaringsfase/ontwikkelingsniveau
• Omgeving/opvoeding
• Mogelijkheden
• Maatschappelijke acceptatie (hoe moet je er uit zien)

Bijkomende problematiek

Lichamelijke beperking

1. CVA, Dwarsleasie, Spasticiteit, MS, Reuma, Spierziekten, Spina Bifida, Down syndroom, Prader-Willi, Fragiele-X syndroom Enz. (Boek blz. 80 t/m 82) Geeft allemaal een eigen problematiek

Decorum gebrek/verlies

De feiten

- 1/3 van de vrouwen met een verstandelijke beperking masturbeert.

- 93% van de mensen met een verstandelijke beperking weet dat vrouwen zwanger kunnen     

   worden als ze geslachtsgemeenschap hebben.

- 76% weet dat je een soa kunt oplopen bij het hebben van geslachtsgemeenschap.

- 51% herkent dat de getoonde persoon op een plaatje aan het masturberen is.

- 6 van de 10 vrouwen met verstandelijke beperking heeft seksueel misbruik meegemaakt.

- 2 van de 10 mannen met verstandelijke beperking heeft seksueel misbruik meegemaakt

bron: https://www.seksindepraktijk.nl/themas/ziekte-en-beperking/verstandelijke-beperking

Casus seksualiteit en sekswerker

Meneer Pietersen, 55 jaar, heeft een matige verstandelijke beperking. Hij maakt seksueel getinte opmerkingen en heeft vaak een erectie. De medewerkers bespreken het met de orthpedagoog. Samen bedenken ze dat meneer Pietersen misschien behoefte heeft aan een seksueel dienstverlener. Maar collega’s waarschuwen: dat zal niet in goede aarde vallen bij zijn familie. De familie Pietersen heeft veel aanzien in het dorp en hebben een streng christelijke levensovertuiging. Een seksueel dienstverlener is echt onbespreekbaar.

vervolg casus seksualiteit en sekswerker

Geloofsovertuiging

De medewerkers willen het toch nog eens bij de familie aankaarten. Maar de eerste contactverzorgende ziet er erg tegenop. Gelukkig wil een collega, die een goede band met de zus van meneer Pietersen heeft, het wel overnemen, samen met de orthopedagoog. Al snel is duidelijk dat de familie er echt niet achterstaat. ‘Als onze vader nog had geleefd, had hij dit echt verschrikkelijk gevonden’, zegt de zus ook namens de andere familieleden.

Wat is wijsheid? Luisteren naar de bewoner met zijn verstandelijke beperking, die duidelijk seksuele behoeftes heeft en geen weet heeft van zijn geloofsovertuiging? Of luisteren naar de familie, die aangeven dat in hun familie een seksueel verpleegkundige als een grote zonde wordt gezien? Met andere woorden: afgaan op de primaire behoeftes van een bewoner of zijn normen en waarden in ere houden?

Vraag casus seksualiteit en sekswerker

1. Welke keuze zou jij maken
2. welke keuze zou in jullie team gemaakt worden

Casus met opvolgende stelling

Pieter is een 32- jarige man met EMB. Overdag was hij erg moe en omdat er mogelijk sprake is van epilepsie besloot het team ’s nachts te filmen Zo werd ontdekt dat Pieter de hele nacht druk was met het uittrekken van zijn luier. Halverwege de nacht kwam de nachtwacht en trof Pieter zonder luier aan. Zij deed hem een nieuwe luier om. Pieter begon na haar vertrek opnieuw met allerlei pogingen om zijn luier uit te krijgen. Het team besloot Pieter voortaan ’s avonds eerste een tijd zonder luier in bed te leggen en met sukses, Pieter was veel beter uitgerust na de nacht

Ontdekken van het geslacht is een fase die gekoppeld wordt aan seksualiteit, maar hoe zit het met sabbelen op de handen en smeren met poep?

‘Als iemand met EMB het eigen geslachtsdeel
aanraakt of schuurt is dit toeval of een vorm van
spelen.’

1. Toeval
2. Vorm van spelen

‘Op een terrasje kijken naar de vrouwen of mannen is een activiteit voor je cliënt die naar het team te
verantwoorden is.’

1. Eens
2. Niet eens

‘Wanneer we twee mensen met EMB tegen
elkaar aan willen liggen op een luchtkussen moet
dat worden besproken in het team.’

1. Eens
2. Niet eens

‘Iedereen moet het seksualiteitsbeleid van de organisatie volgen en als dit niet strookt met je eigen normen en
waarden moet je een andere baan zoeken.’

1. Eens
2. Niet eens

De seksualiteit houdt niet op. Echt niet. Je bent je hele leven seksueel, als je een seksueel persoon bent. (Erica Jong, Amerikaanse auteur)

Bewust handelen

1. In de zorg ben je vaak bezig binnen de intieme zone van de zorgvrager. Dat betekent dat je altijd bewust moet zijn van wat je doet en dat hetgeen jij doet ook iets met die ander doet.

2. In de zorg kun je ook te maken krijgen met seksuele gevoelens en de begeleiding van die gevoelens. Dat kan voor jou een vervelende situatie geven, maar voor je zorgvrager ook. 

Keuzes maken

1. Hoort het bij mijn beroep
2. Is er beleid van de organisatie
3. Past het binnen mijn normen en waarden
4. Welke mogelijkheden heb ik
5. Wat wordt mijn keuze

1. https://www.vilans.nl/artikelen/make-a-move-erkend-als-theoretisch-goed-onderbouwde-interventie
    
2. https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/ernstige-meervoudige-beperking/emb-en-seksualiteit-eiv 
3. https://www.seksindepraktijk.nl/bespreken/seksualiteit-proactief-bespreken/waar-let-u-op/waar-let-u-op-bij-mensen-met-een 
4. https://vlaggensysteem.nl/ (Het Vlaggensysteem stimuleert gezond seksueel gedrag en draagt bij aan het voorkómen en terugdringen van seksueel grensoverschrijdend gedrag onder kinderen en jongeren. Het biedt professionele opvoeders handvatten om seksueel gedrag adequaat te beoordelen, het bespreekbaar te maken en om gepast te reageren.) 
5. https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/eigen-regie/seksualiteit 
6. https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/kind-en-jeugd/seksuele-diversiteit-in-de-jeugdhulpverlening-spel 
7. https://www.sunrisemedical.nl/blog/het-taboe-seks-in-de-gehandicaptenzorg 
8. https://www.youtube.com/watch?v=hpEe0Nd-0_g (documentaire over sekswerk)

Tot zover

zijn er nog vragen