Les 3: De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De Tweede Wereldoorlog

Les 3: De Bezetting van Nederland

De leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe de bezetting van Nederland begon.

2.  Je kunt beschrijven hoe de bezetting steeds harder werd.

3.  Je kunt uitleggen hoe Nederlanders reageerden op de bezetting.

4.  Je kunt beschrijven hoe Nederland werd bevrijd.

We gaan terug naar de tijd van 

de Tweede Wereldoorlog in Nederland...

Wat weet je al van de
Tweede Wereldoorlog in Nederland?

De Bezetting begint

Op 10 mei 1940 viel het Duitse leger 

het "neutrale" Nederland binnen. Het 

Nederlandse leger wist de Duitse 

opmars te vertragen, maar op 14 mei 

werd Rotterdam gebombardeerd.

Nederland capituleert

Na het bombardement capituleerde Nederland. Ondertussen waren de Nederlandse regering en de koninklijke familie naar Londen gevlucht. Arthur Seyss-Inquart kreeg de leiding.

Nederland een dictatuur

De Duitse Bezetting begon met een fluwelen aanpak, omdat geprobeerd werd het Nederlandse volk over te halen nazi te worden. Toen dat niet echt lukte, werd de bezetting harder.

De Februaristaking

De discriminerende maatregelen richting Joden namen toe. In februari 1941 vond de eerste grote razzia plaats in Amsterdam. Er kwam een massaal protest die hardhandig werd beëindigd. 

Jodenvervolging

Na de staking ging de Jodenvervolging door. In Amsterdam moesten Joden in aparte wijken bij elkaar wonen. En vanaf            3 mei 1942 werden Joden gedwongen een Jodenster te dragen.

Deportaties

Vanaf juli 1942 begonnen de Duitsers met het deporteren van Joden via Westerbork naar verschillende concentratie- en/of vernietigingskampen, wat de meesten niet hebben overleefd.

Arbeitseinsatz

Vanaf 1941 werden ook niet-Joodse mannen tewerkgesteld in Duitsland. Vanaf 1943 konden alle mannen tussen 17 en 40 jaar worden ingezet voor de arbeidsinzet. Een oproep is een bevel!

"Goed" of "fout"?

De meeste Nederlanders probeerden te overleven en pasten zich aan, maar zo'n 5% was bv. lid van de NSB en koos de kant van de bezetter (collaboratie/landverraad). Zij waren "fout"...

Het verzet

Sommige mensen zaten bij het verzet. Zij hielden zich bv. bezig met illegale kranten, hulp aan onderduikers, vervalsen van persoonsbewijzen/bonkaarten of het plegen van aanslagen.

Operatie Market Garden

Na D-Day werden Frankrijk en België grotendeels bevrijd. In september 1944 begon een militaire operatie om via Nederland op te rukken naar Duitsland, maar de Slag om Arnhem mislukte.

De Spoorwegstaking

Om de Duitse transporten te dwarsbomen, 

riep de Nederlandse regering in Londen 

op tot een spoorwegstaking. Dit leidde er 

helaas ook toe dat in West-Nederland 

voedseltekorten ontstonden.

De Hongerwinter

Door het mislukken van operatie Market Garden was de rest van Nederland nog niet bevrijd en brak in de winter van 1944-1945 een zware periode aan, waardoor 20.000 mensen zijn overleden

De Bevrijding

In het voorjaar 1945 werden de Duitsers  verslagen. Dit wordt ieder jaar op 5 mei (Bevrijdingsdag) gevierd. Op 4 mei worden de slachtoffers herdacht tijdens de dodenherdenking.

Moffenmeiden

Na de oorlog werden vele landverraders (collaborateurs) gevangen gezet of op straat belachelijk gemaakt. Belangrijke NSB'ers, zoals Mussert werden zelfs ter door veroordeeld.