grammatica zinsdelen pv en zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

lesdoelen

• Je weet na deze les hoe je de persoonsvorm (pv) in de zin kunt vinden.               
• Je kunt zinnen in zinsdelen verdelen. 

De persoonsvorm (pv)

• In elke zin staan werkwoorden. 

• Een van die werkwoorden (let op: soms zijn het er meer) is de persoonsvorm.

• De pv geeft het getal aan en de tijd.

Pieter bestelt een tosti.

De vrienden bestelden een hamburger.

bestelt geeft enkelvoud aan en tegenwoordige tijd. 

bestelden geeft meervoud aan en verleden tijd.

Zo vind je de persoonsvorm (pv)

1. Maak van de zin een vraag. Het werkwoord dat

   vooraan komt te staan, is de pv.

Let op: 

Deze manier liever niet toepassen, omdat je dan maar één pv vindt, terwijl er in zinnen ook meer dan één pv kan staan.

Zo vind je de persoonsvorm (pv)

2. Zet de zin in een andere tijd. Het werkwoord dat

    verandert, is de pv.

3. Verander het getal van de zin: maak van het enkelvoud

   (één persoon of ding) het meervoud of andersom.

enkelvoud

tegenwoordige tijd

enkelvoud

verleden tijd

meervoud

tegenwoordige tijd

meervoud

verleden tijd

We gaan morgen naar Amsterdam

Blijft Lotte logeren?

De docent leest een mooi boek voor.

Waar bleven jullie?

Geloofde jij dat verhaal?

Wij zagen het winnende doelpunt.

De leerlingen lachen om de leuke grap.

Bas wilde een nieuwe fiets.

Zet het volgende zinnetje in een andere tijd.

Wanneer gaat zij naar Amerika?

Zet het volgende zinnetje in een andere tijd.

Gisteren vroegen wij hem om raad.

Verander het getal van het volgende zinnetje. 

Wij maken vanmiddag het huiswerk.

Verander het getal van het volgende zinnetje. 

De leerling heeft een boek geleend.

Het verdelen van de zin in zinsdelen.

Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen. Voor de persoonsvorm staat maar één zinsdeel.

• Probeer welke woorden je voor de persoonsvorm kunt zetten. Die woorden zijn samen één zinsdeel.
• Kijk welke woorden altijd in dezelfde volgorde naast elkaar blijven staan als je de zin verandert. Die woorden zijn samen een zinsdeel.

Het verdelen van de zin in zinsdelen.

• Zet een streep voor en achter de pv
• Alles voor de pv is een zinsdeel.
  
• Kijk vervolgens of er nog meer werkwoorden in de zin staan,zet daar ook een streep voor en achter.
• Als er nog woorden overblijven, ga je deze voor de pv zetten op een manier dat de zin blijft kloppen. Je doet dat met zoveel mogelijk woorden.
  

Neem het zinnetje over en onderstreep de pv. Verdeel het zinnetje daarna in zinsdelen.

Ik heb gisteren een vis gevangen. 

Neem het zinnetje over en onderstreep de pv. Verdeel het zinnetje daarna in zinsdelen.

De beste voetballer werd beloond met een bijzondere trofee.