H6 Napoleon

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H6. Napoleon

Terugblik

Vraag 1:
Wie zien jullie hier op de afbeelding?

1. De koning en koningin van Frankrijk, Lodewijk XV en zijn echtgenote Marie-Antionette. Zij hebben de Franse Revolutie op het nippertje overleefd, dankzij een geslaagde vluchtpoging.
2. Lodewijk XIV en zijn vrouw Maria Theresia van Oostenrijk, de koning en koningin van Frankrijk tijdens de Franse revolutie. Zij hebben de Franse Revolutie niet overleefd.
3. Lodewijk XVI en Marie-Antoinette, de koning en koningin van Frankrijk vlak voor en tijdens de Franse Revolutie. Voor hun liep de Franse Revolutie slecht af. Ze werden ter dood veroordeeld en onthoofd.

Vraag 2:

In mei 1789 kwam de Staten-Generaal bijeen. De drie standen kregen ieder hun kledingvoorschriften toegereikt. 

Kijk naar dit schilderij en zet in de volgende dia de groepen mensen bij de goede stand. 

Tip: Kijk naar de kledij dat wordt gedragen. 

Eerste stand

Derde stand

Tweede stand

Vraag 3:
De derde stand was teleurgesteld met de uitkomst van de bijeenkomst van de Staten-Generaal in mei 1789.

Wat was de reactie van de Derde stand op deze teleurstelling?

1. De derde stand bestormde de Bastille in Parijs
2. De derde stand riep zichzelf uit tot Nationale Vergadering
3. De derde stand schreef een manifest aan de koning, waarin stond dat hij moest aftreden
4. De derde stand begon de Franse Revolutie door zelf de macht in handen te nemen(staatsgreep)

De bestorming van de Bastille vond een tijd later dat jaar plaats, namelijk op 14 juli 1789. 

De bestorming was een reactie op het laten omsingelen van Parijs, door Lodewijk XVI, om de Nationale Vergadering te stoppen. 

De bestorming van de Bastille zou later gezien worden als het beginpunt van de Franse Recolutie.

Bij de bijeenkomst van de Staten-Generaal van mei 1789 moesten alle standen appart van elkaar vergaderen en vond de stemming ook per standplaats (net zoals in Ancien Régime). De derde stand was hier erg teleurgesteld in en riepen zich uit tot Nationale Vergadering. Een vergadering waarin alleen rekening wordt gehouden met de belangen van de derde stand.  

Vraag 4:
Hoe wordt de periode kort na de Franse Revolutie genoemd?

1. Het Terreur
2. Complete chaos
3. Tijd van de guillotine
4. De periode van moord en wraak

Vraag 5:
Waarom wordt de periode na de Franse Revolutie "het Terreur" genoemd?
Het wordt de periode van "Terreur" genoemd, omdat...

1. het een periode is waarin veel terroristische aanslagen werden gepleegd in de samenleving
2. het een periode is waarin er veel protesten met geweld werden gehouden en veel mensen onder de guillotine belandde
3. het een periode is waarin de guillotine zorgde voor veel onrust in de samenleving. Er was veel angst om onder de guillotine terecht te komen
4. het een periode is waarin de radicale voorstanders van de grondwet met de gematigde groepen op een bloedige wijze afrekenden, omdat ze hen niet vertrouwden

Vraag 6:
Waarmee kwam er een einde aan "Het Terreur"?

1. Met het onthoofden van alle gematigde voorstanders kwam er een einde aan "het Terreur"
2. Met de komst van Napoleon als leider van Frankrijk werd er een einde gemaakt aan "het Terreur"
3. Met het onthoofden van Robespierre kwam er een einde aan "het Terreur"

De leider van de Radicale voorstanders, Robespierre, komt uiteindelijk in juli 1794 ook onder de guillotine, omdat de Franse bevolking genoeg had aan de vele moorden die werden gepleegd. Door Robespierre onder de guillotine te berechten zou hier een einde aan komen. 

Maximilien de Robespierre

Onthoofding van Robespierre in juli 1794

Kern van de les

Napoleon Bonaparte

- Greep de kans om hogerop te komen door gebruik te maken van de situatie in Frankrijk tijdens de Franse Revolutie

-  Kwam uit verarmde addelijke familie uit Corsica 

- Kundig legeraanvoerder

- "Niet je afkomst, maar je kundigheid bepaalt of je carriére kunt maken of niet" (Zonder Franse Revolutie had Napoleon totaal geen kans op een carriére) 

Het Directiore

- Regering in Frankrijk vanaf 1795, na "het Terreur"

- Vijf-hoofdig bestuur

- Niet populair in Frankrijk

- Voerden cijnskiesrecht(stemrecht gebasseerd op belastingbetaling)

- Oorlogen verliepen beter onder nieuw bestuur

- Veel corruptie aanwezig (kleine groep verdiende schatten aan de oorlogen, aan de andere kant veel honger en armoede) 

Napoleon grijpt de macht

-Napoleon had grote successen op het slagveld 

-  Meeste Fransen: "Napoleon, sterke man die orde op zaken kan stellen"

- Weinig moeite om macht te pakken na de staatsgreep in 1799

 

- Napoleon had geleerd van Franse Revolutie: "Bij iedere verandering hoort een nieuwe grondwet"

- Napoleon zag zichzelf niet alleen als bedenker van strijdplannen voor het leger, maar ook als wetgever

- Successen moeten bekend worden onder het volk

Napoleon liet veel schilderijen van zichzelf als koning en legerleider maken om aan het volk te tonen hoe machtig hij is 

Schilderij: Napoleon steekt de Alpen over(1800)

Maker: Paul Delaroche

Gemaakt in: 1848 

 Jacques-Louis Davids, wie een van Napoleons hofschilders was, schilderij is gebruikt als propaganda, dus geeft het niet een betrouwbaar beeld van de reis door de Alpen. Het moest laten zien hoe machtig en heldhaftig Napoleon was. Het schilderij hierboven laat een beter beeld van de tocht door de Alpen zien.

Maar hoe betrouwbaar zijn de schilderijen die Napoleon liet maken voor en van zichzelf?

Schilderij: Napoleon Bonaparte steekt de Alpen over op de Grand Saint Bernard(1800)

Schilder: Jacques-Louis David 

Gemaakt in: 1801-1802

Om te kijken of bronnen betrouwbaar zijn kijk je naar de volgende aspecten:(klik op de afbeelding om hem  te vergroten).

Ga aan de hand van de hierbovengenoemde aspecten,  met bijgevoegde vragen kijken naar dit schilderij. Zie het antwoord onder het schilderij. 

Bewind van Napoleon 

- Napoleon liet alle regels en wetten in één wetboek zetten (Code Napoléon)

- Voor iedereen dezelfde wetten en regels(ook in veroverde gebieden, Napoleon schafte daar de standenmaatschappij en horigheid af)

- Frankrijk vanuit één punt regeren

- Onderwijs verbeteren

- Om macht te onderstrepen kroond hij zichzelf tot keizer in 1804

           Wat valt jou op bij dit schilderij?

-Kijk goed naar het schilderij 

- Schrijf voor jezelf op wat je ziet op het schilderij (dat vul je in de volgende dia in als antwoord) 

- Wat is er merkwaardig op het schilderij?

(Klik op de afbeeldingen om het te vergroten)

Naam: Kroning van keizer Napoleon I en de kroning van keizerin Josephine in de Notre-Dame van Parijs, 2 december 1804

Schilder: Jacques-Louis David en Georges Rouget

Gemaakt tussen: 1808-1822

Wat valt jou op bij dit schilderij?

         Napoleons keizerrijk

- Geen inspraak van het volk(verloren tijd)

- Vrijheid van meningsuiting afgeschaft

- Censuur weer ingevoerd

- Napoleon liet iedereen in de gaten houden

 

Napoleontische oorlogen

- Oorlogen gingen door

- Behaalde koste wat het kost successen op het slagveld

- Bleef populair onder het volk 

- Nieuw systeem in Frankrijk sinds "Het Terreur" om soldaten te werven("Levée en masse")

- Fransen-"Vechten voor het vaderland"

Schilderij: Napoleon bij de slag van Borodino 

Schilder: Vasili Veresjtsjagin

Napoleon weet niet van ophouden

- Napoleon wil Engeland op de knieën 

- Overtocht naar Engeland te riskant

- Engeland uitputten door invoering "Continentaal Stelsel"

- Verbod handel te drijven met Engeland vanaf Europees continent

- Rusland ook gedwongen mee te doen aan Continentaal Stelsel, hield zich er niet aan

- Juli 1812: Napoleon trekt met enorm leger(ruim 600.000 soldaten) naar Moskou(die in Rusland).

De Engelsen maakten een groot aantal spotprenten over Napoleon. Hier zie je hem als bakker aan het werk om nieuwe koningen te bakken voor Europa. O de oven staat "nieuwe Franse oven. Keizerlijke Gemberbrood". Recht op het kastje staan nog ongebakken koningen. Het materiaal om de ovens mee op te stoken bestaat uit kanonskogels. Als je goed kijkt zie je nog wel meer opvallende details. 

Resultaat oorlog met Rusland

- Veldtocht mislukte

- November 1812: nog maar 150.000 soldaten over

- Russen voerden onverwachtse aanvallen uit, stalen voedsel, munitie en reserveonderdelen 

- "Tactiek van de verschroeide aarde" deed de rest

- Alles wat werd achtergelaten door de Russen, zoals dorpen, steden en boerderijen, werd in de brand gezet, met als doel niets bruikbaars voor de Fransen achter te laten. Wat achter bleef was verschroeide aarde 

- Napoleon liet soldaten in de steek (ging terug naar Frankrijk)

Gevolgen nederlaag Rusland

- Soldaten niet voorbereid op strenge winter

- Veel vroren dood

- Er keerden van de 600.000 soldaten maar iets van 18.000 terug

- Een jaar later: Napoleon verslagen bij Lepzig door Russiche, Oosterijkse en Pruisische troepen 

- Napoleon werd verbannen naar het eiland Elba

Napoleon komt terug

- Napoleon nog steeds poplair onder Fransen

- 1815: Napoleon ontsnapt van Elba

- Binnen 100 dagen enorm Frans leger opgebouwd

- Verontrustende geallieerden: verzamelden hun legers in de Zuidelijke Nederlanden 

- Oorlog tussen Napoleon en geallieerden

- Napoleon wordt definitief verslagen bij Waterloo, een dorpje vlak bij Brussel

Slag bij Waterloo

Napoleon weer verbannen

- Napoleon verbannen naar St. Helena(eilandje in de Atlantische Oceaan)

- Daar kon hij memoires gaan schrijven

- Na definitieve verbanning kwam broer Lodewijk XVI terug naar Frankrijk als koning Lodewijk XVIII

- Maatschappelijke en bestuurlijke verhoudingen van voor "Het Terreur" kwam niet terug

- Macht nieuwe koning beperkt door de grondwet

In de Europese landen die in Franse handen waren geweest

- Nieuwe grondwetten (macht vorst beperkt en iedereen gelijk voor de wet)

- Godsdiensten werden niet meer achtergesteld

- De praktische maatregelingen van Napoleon werkten in het voordeel

- Bijvoorbeeld: invoering van achternamen en huisnummers resulteerden in efficiënter bestuur

- Echter: Vorsten probeerden macht te herstellen en bleven  groepen mensen achterstellen of discrimineren

- Idealen van de Verlichting nog niet helemaal ingevoerd

Terugblik deze les

Vraag 1:
Wat was het Directiore?

1. De regering van Napoleon Bonaparte
2. De directie van Napoleon Bonaparte
3. De regering ten tijde van "Het Terreur"
4. De regering van Lodewijk XVI aan het einde van zijn carrière

Vraag 2:
Welke stelling past bij Napoleon-Bonaparte?
Er kunnen meerdere antwoorden goed zijn

1. "Bij iedere verandering hoort een nieuwe grondwet"
2. "l'état c'est moi"(De staat dat ben ik)
3. "Het is altijd het ongeduld om te winnen waardoor je verliest"
4. "Niet je afkomst, maar je kundigheid bepaalt of je carrière kunt maken of niet"

Napoleon-Bonaparte

De volgende quotes: 

- "Bij iedere verandering hoort een nieuwe grondwet"

-"Niet je afkomst, maar je kundigheid bepaalt of je carrière kunt maken of niet"

Napoleon-Bonaparte

De volgende quotes: 

- "L'état c'est moi"(De staat dat ben ik)

-"Het is altijd het ongeduld om te winnen waardoor je verliest"

Vraag 3:
Hoe wordt het wetboek genoemd dat
Napoleon-Bonaparte heeft ingevoerd?

Vraag 4:
Wat zien jullie op het schilderij hiernaast?
(klik op de afbeelding om het te vergroten)

Vraag 5:
Wat hield het Continentaal Stelsel in?

1. Het is een stelsel wat als doel had om Engeland uit te putten om zo makkelijker ingenomen te worden
2. Een stelsel waarin door Napoleon wordt verboden vanuit het Europese continent handel te drijven met Engeland.
3. Een stelsel waarin Napoleon verbood aan alle landen in Europa, Afrika en aan Rusland handel te drijven met Engeland

Vraag 6:
Waar werd Napoleon niet verslagen?

1. Napoleon wordt definitief verslagen in Rusland
2. Napoleon wordt definitief verslagen bij Austerlitz
3. Napoleon wordt definitief verslagen in de Alpen
4. Napoleon wordt definitief verslagen bij Waterloo

Huiswerk bij dit hoofdstuk

- H6 Napoleon Bonaparte

- Opdracht 1 t/m ...