3.3 De strijd van de arbeiders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 3 Op Stoom

3.3 De strijd van de arbeiders

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de begrippen algemeen kiesrecht, feministen, Kinderwetje, leerplicht, politieke partij, sociale wet, socialisten en vakbond 

• kun je uitleggen wat de sociale kwestie is. 

Wat is de Sociale Kwestie? 

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Eind 19e eeuw.

• Vooral in de steden.

Wat is de Sociale Kwestie? 

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden omgerekend ongeveer 4 euro)

Wie helpt de arbeiders? 

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders?

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• In de politiek komen de socialisten op voor de rechten van de arbeiders. 

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Sociale wetten invoeren.

Feminisme

• Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw

• Zoals kiesrecht en het worden toegelaten op universiteiten
  
  
• Aletta Jacobs is de eerste vrouw die mag studeren en arts wordt.
  
  
• In 1919 mogen vrouwen voor het eerst stemmen!

Langzaam verbeteringen in Nederland

• Eerste sociale wetten vanaf 1874: Kinderwetje van Van Houten
  

• Leerplichtwet (1900), Woningwet (1901), 8-urige werkdag.

• 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen

• 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

Video

Vroeger en zo: Aletta strijdt voor vrouwen

0