Criminaliteit

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 1

Criminaliteit

Wat is criminaliteit?

Wat is nu precies criminaliteit?

Laten we beginnen met een onderscheid te maken in gedrag. Er zijn in dit geval twee soorten gedrag. Zo is er asociaal en strafbaar gedrag.

Asociaal gedragen betekent dat je geen rekening houdt met anderen. Bijvoorbeeld niet aan de kant gaan als mensen erlangs willen of een grote mond hebben tegen mensen iets netjes aan je vragen. Of blijven zitten in de bus als er een oude zieke oma moet staan.

Strafbaar gedragen is als je de wet overtreedt. Dit kan een heleboel dingen betekenen. Bijvoorbeeld midden in de nacht, keihard je muziek aanzetten terwijl je hier geen afspraak over hebt gemaakt met je buren. Je maakt je dan schuldig aan geluidsoverlast. Hier kan je een boete voor krijgen. Of als je iemand neersteekt. Dat is natuurlijk ook strafbaar.

Wat is nu precies criminaliteit?

Laten we beginnen met een onderscheid te maken in gedrag. Er zijn in dit geval twee soorten gedrag. Zo is er asociaal en strafbaar gedrag.

Asociaal gedragen betekent dat je geen rekening houdt met anderen. Bijvoorbeeld niet aan de kant gaan als mensen erlangs willen of een grote mond hebben tegen mensen iets netjes aan je vragen. Of blijven zitten in de bus als er een oude zieke oma moet staan.

Strafbaar gedragen is als je de wet overtreedt. Dit kan een heleboel dingen betekenen. Bijvoorbeeld midden in de nacht, keihard je muziek aanzetten terwijl je hier geen afspraak over hebt gemaakt met je buren. Je maakt je dan schuldig aan geluidsoverlast. Hier kan je een boete voor krijgen. Of als je iemand neersteekt. Dat is natuurlijk ook strafbaar.

2. Wat is een overtreding? geef hier een voorbeeld van?

• Overtreding: Als je een overtreding hebt gemaakt dan heb je iets gedaan wat niet mag. Bijvoorbeeld geluidsoverlast plegen. Dat is niet zo handig. Maar het is ook niet zo erg dat je meteen de gevangenis in moet. Je krijgt meestal een boete. Een overteding noemen we dan ook een "minder ernstig strafbaar feit."

3. Wat is een misdrijf? geef hier een voorbeeld van

• Misdrijf: Heb je een misdrijf gepleegd? Dan is er een groot probleem. Stel je hebt iemand neergestoken. Dan heb je je schuldig gemaakt aan een "ernstig strafbaar feit". Als je een misdrijf hebt gepleegd dan ga je altijd kennis maken met de Officier van Justitie of de OvJ. Bij een misdrijf hoort dan ook meer dan een boete. De politie gaat je dan ook verhoren oftewel uitzoeken wat jouw rol is in dit misdrijf. Je maakt kans op flinke straf, misschien wel een gevangenisstraf of een strafblad!

4. Wat is een strafblad en welke gevolgen kan dit hebben voor je werk en waarom?

• Als je een misdrijf hebt gepleegd krijg je een strafblad. Een strafblad is een registratie van jouw misdrijf. Als je later een verklaring omtrent gedrag (een VOG is een verklaring waar in staat dat je je goed gedragen hebt) nodig hebt voor een baan, dan kan het zijn dat je deze niet krijgt.

5. Door welke risicofactoren worden mensen crimineel?

1. "Slechte" opvoeding: Er is weinig aandacht voor een kind dat opgroeit. Soms moeten kinderen zelf uitzoeken wat er wel en niet mag. Dat kan soms zorgen dat een kind wel eens iets stouts doet zonder dat er thuis controle op is.
   
2. Groepsdruk van vrienden: Vrienden die anderen onder druk zetten om de wet te overtreden. Soms als nieuwe groepsleden er bij willen horen zijn ze makkelijk over te halen om iets te doen wat niet mag. Zo zou het kunnen zijn dat jij erbij gaat horen omdat je 'stoer' bent.
   
3. Alcohol, drugs (overige middelen): Middelen die jouw beoordeling beïnvloeden of je remmen wegnemen. Daarmee bedoelen we dat als je dronken of stoned bent, je minder goed nadenkt over de gevolgen van jouw acties. Je zou dan makkelijker iets stoms kunnen doen zoals vernielen of beschadigen van andermans spullen. Voor de 'grap'.
   
4. Schooluitval of spijbelen: Geloof het of niet, maar naar school gaan is goed voor je! Als je niet spijbelt dan kun je leren dat sommige dingen waar jij nog niet van weet, niet mogen! En spijbelen is ook verboden. Dus als je spijbelt dan heb je de al wet overtreden. Voor sommigen is dan op een andere manier de wet overtreden makkelijker.
   
5. Psychische stoornissen: Sommige jongeren hebben last van bepaalde psychische stoornissen die soms kunnen zorgen dat ze zich niet in kunnen houden. Of dat ze niet zo goed weten wat goed of fout is. Of er zijn mensen die zich niet eens kunnen herinneren dat ze iets gedaan hebben dat niet mag.

6. Stel: je wordt door de politie verdacht van een strafbaar feit; wat kunnen en mogen ze doen?

Je bent een verdachte, oftewel de politie verdenkt je van een strafbaar feit. Wat gaat er nu gebeuren? Er zijn een aantal dingen die een politieagent mag doen. Let op! De politie heeft dus de mogelijkheid om dit te doen, het hoeft niet.

De politie kan:

1. Je fouilleren: Hij mag overal aan je kleding voelen of jij niet iets hebt verstopt. Een wapen, drugs, vuurwerk enzovoort. De politie zorgt wel dat de mannen door mannen worden gefouilleerd en de vrouwen door vrouwen. Zodoende krijg je geen ongemakkelijke situaties.
2. Je arresteren: Hij mag je oppakken en meenemen naar het politiebureau om verder onderzoek te doen.
   
3. Huiszoeking doen: De naam zegt het al, hij mag je huis doorzoeken. Als er een twijfel bestaat dat jij iets in je huis verstopt wat bij de wet verboden is, dan mag een politieagent overal in huis zoeken naar deze spullen. Hij heeft hier wel eerst toestemming voor nodig van de onderzoeksrechter of een officier van de politie.  

7. Ze hebben je gearresteerd. Wat gebeurt er dan???

• De politie maakt een proces-verbaal op. Een proces-verbaal is een verslag waarin het misdrijf staat en wie en waarom hij of zij verdacht is.
  
• Ben je onder de 18 dan ga je gewoonlijk naar Bureau HALT. Bureau HALT is eigenlijk een afkorting voor Bureau Het Alternatief. Daar krijg je meestal een taakstraf. Sommigen van jullie kennen dit. Je gaat hier bijvoorbeeld naar toe als je gepakt bent met vuurwerk afsteken.
  
• Maar niet iedereen is onder de 18. Ben je volwassen dan legt de politie jouw zaak voor aan de Officier van Justitie (De OvJ). Die kan ook weer 3 acties ondernemen.
  

1. Seponeren: Er is onvoldoende bewijs of het misdrijf kan niet aan deze persoon gelinkt worden. Misschien is het onwettig of op een andere manier kan de OvJ er niks mee. We stoppen ermee, de verdachte mag naar huis.
   
2. Schikken: Het misdrijf valt wel mee of er zijn andere 'verzachtende' omstandigheden. De OvJ besluit het op te lossen met een boete. Of hij doet in elk geval een voorstel voor een boete. Gaan de verdachte en de OvJ samen akkoord dan hebben ze een 'deal'. Er is geschikt.
3. Vervolgen: Gaat de verdachte niet akkoord met de schikking of beslist de OvJ dat het niet kan worden opgelost met een schikking dan kiest de OvJ om te gaan vervolgen. Oftewel er komt een vervolg. Dat vervolg is in dit geval een rechtszaak waarin de rechter maar moet uitzoeken wat er met de verdachte moet gebeuren. 

8. De officier heeft besloten om je te vervolgen en je moet voor de rechter verschijnen. Wie zijn er allemaal aanwezig in de rechtbank en wat is hun functie???

9. Voor de rechter uitspraak doet moet hij met 3 dingen rekening houden welke zijn dit?

1. Gaat het om een strafbaar feit? Is het wel strafbaar wat deze verdachte heeft gedaan. Soms lijkt iets strafbaar maar het kan zijn dat er niks over in de wet staat. Als je bijvoorbeeld als een van de eersten een website gehackt hebt en er stond nog niet in de wet dat dat niet mag, dan is het niet strafbaar!
2. Heeft de verdachte het wel gedaan? Dit is natuurlijk mega belangrijk. Is voor 100% zeker dat de verdachte wel degene is die een misdrijf heeft gepleegd? Of was het zijn tweelingbroer? Of misschien toch iemand anders. Hier is bewijs of een bekentenis voor nodig. Als een politieagent heeft gezien wat je hebt gedaan is dat vaak voldoende bewijs.
   
3. Is de verdachte wel strafbaar? Kan de rechter deze verachte wel straffen? Misschien heeft de verdachte wel een stoornis en kan hij er niets aan doen. In dat geval kan een verdachte ontoerekeningsvatbaar verklaart worden en kan de rechter besluiten om de verdachte op te laten nemen in een TBS Kliniek.
   

• Een terbeschikkingsstellings kliniek is een plaats waar mensen die een misdrijf hebben gepleegd kunnen worden opgenomen. Ze worden dan behandeld voor hun stoornis en komen pas vrij als ze genezen zijn of geen gevaar meer vormen voor hun omgeving. 

10. Als de rechter kiest om jou straf te geven als je een misdrijf hebt gepleegd dan kan hij of zij kiezen uit een aantal opties. Er zijn 3 hoofdstraffen, welke zijn dit?

Als de rechter kiest om jou straf te geven als je een misdrijf hebt gepleegd dan kan hij of zij kiezen uit een aantal opties. Er zijn 3 hoofdstraffen

 

1. Een boete: Als je een boete krijgt dan moet je geld betalen. Soms een klein bedrag maar het kan ook enorm zijn! Als we de wet er op na kijken dan kan dat varieren van 3.00 euro tot en met 870.000 euro.
2. Een taakstraf: Spreekt een beetje voor zich. Maar als je iets strafbaars gedaan hebt, dan kiest een rechter er soms voor om je te laten werken. Dan is het dubbel straf. Het kost tijd en je krijgt er niets voor!
   
3. Een gevangenisstraf: En soms moet je een tijdje achter slot en grendel. Dit is wel vaak bij hele erge misdrijven of mensen die heel vaak op de zelfde manier in de fout gaan.
   

• Buiten deze hoofdstraffen zijn er ook andere soorten bijkomende straffen of maatregelen. Bijvoorbeeld een rijontzegging van een aantal dagen of weken als je teveel hebt gedronken. Of de rechter verplicht je om een schadevergoeding te betalen aan een slachtoffer.

10. Waarom worden er volgens jouw straffen opgelegd?

• Met 100.000 tot 200.000 straffen per jaar is het af en toe wel handig om met elkaar na te denken over de straffen en of ze wel goed zijn. Bijvoorbeeld, helpen ze wel? Heeft het wel zin om iemand een bepaalde straf te geven of maak je het alleen maar erger?
• Eerst is het goed om na te denken waarom we eigenlijk straffen. Hier zijn wel een paar redenen voor te bedenken. Bijvoorbeeld:
  

1. Om een lesje te leren. Jij doet wat stoms en daarvoor krijg je straf. Misschien doe je het dan de volgende keer niet meer!
   
2. Om de wereld een beetje veiliger te maken. Als er een engerd in de gevangenis zit, lopen er minder op straat.
   
3. Omdat het wel zo eerlijk is voor de slachtoffers. Als iemand jou, je familie of je vrienden kwaad heeft aangedaan is het wel zo eerlijk dat iemand er straf voor krijgt. Met een moeilijk woord noemen we dat genoegdoening.

 

12. Stelling: wordt er volgend jouw zwaar genoeg gestraft een waarom? 

Bedenk 2 argumenten waarom er zwaarder gestraft moet worden en 2 argumenten waarom niet.

Stel een cliënt heeft ingebroken en hij verteld dit in vertrouwen, je mag het absoluut niet door vertellen? Wat ga je doen???

Een cliënt heeft verteld dat hij iemand heeft verkracht. Wat ga je doen en waarom?

Een client heeft je auto bekrast. Je gaat aangifte doen? Gaat dit op persoonlijke titel of vanuit je werk?

Wat neem je mee uit deze les???
Je hebt nu tijd om te oefenen met de oefentoets