4.1 Een land om trots op te zijn

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Van oorlog naar oorlog

1 - Een land om trots op te zijn

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen welke spanningen er in Europa tussen de grote landen waren en op welke manier deze konden leiden tot de Eerste Wereldoorlog

Oorzaak, gevolg 

en aanleiding

Voorbeeld

• Hans is te laat op school, omdat hij een lekke band kreeg.

• Waardoor kreeg hij een lekke band?
• Hij kreeg een lekke band, doordat hij door glas was gefietst.

• Aan het woord 'doordat' kun je de oorzaak herkennen.

Gevolgen

• De ene gebeurtenis zorgt weer voor andere gebeurtenissen.
• Dat zijn gevolgen
  

• Doordat Hans een lekke band had, kwam hij te laat in de les. Het gevolg was dat hij een deel van de geschiedenisles had gemist.

• Oorzaak⇒gevolg(en)

Een voorbeeld bij geschiedenis

• Oorzaak: de klimaatsverandering na de laatste IJstijd.
• Gevolg 1: het werd warmer en droger
• Gevolg 2: mensen konden niet meer goed leven als jager-verzamelaars
• Gevolg 3: mensen zochten naar andere middelen van bestaan, zoals de landbouw

De aanleiding

• Een gebeurtenis kan meerdere oorzaken hebben.
  
• Meestal is er daarvan één de directe oorzaak: 'de druppel die de emmer doet overlopen'
• Het herkennen van de belangrijkste oorzaak van een gebeurtenis, is soms moeilijk. Maar de aanleiding is vaak duidelijk.

De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Oorzaak 1

De Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

Frankrijk verliest de oorlog

Frankrijk raakt 

Elzas-Lotharingen kwijt

Zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

0

Oorzaak 2

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land: 'Ons land is het beste!'

Oorzaak 3

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

oorzaak 4

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Oorzaak 5

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Nederland blijft neutraal

Bosnië is in 1914 deel van Oostenrijk-Hongarije, maar niet iedereen is daar blij mee. Een groep nationalisten, de Bende van de Zwarte Hand, wil bij Servië horen en willen ver gaan om dit doel te bereiken...

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije bracht op 28 juni 1914 een bezoek aan de Bosnische stad Sarajevo. Daar wordt hij vermoord

door de Bende van de Zwarte Hand.

Let op: 

nieuwe naam/nieuw begrip voor dit schooljaar! 

Dit betekent vrijwel zeker dat hierover een vraag komt in het eindexamen!

!

Nationalisme is:

1. Een eigen staat voor je land willen.
2. Een grote liefde hebben voor je eigen volk.
3. Een leger hebben om je eigen volk te verdedigen.
4. Niet zwakker willen zijn dan andere volken.

Welk woord heeft niets te maken met nationalisme?

1. vlag
2. land
3. mitrailleur
4. volk

Welk woord heeft niets te maken met militarisme?

1. soldaat
2. volkslied
3. uniform
4. medailles

Waarom werden Duisland, Oostenrijk-Hongarije en Italië de Centralen genoemd?

1. Omdat ze in het midden van Europa liggen.
2. Omdat ze een centraal leger hadden.
3. Omdat ze een centrale regering hadden.
4. Omdat ze een middelmatige taal hadden.

In 1914 kwamen veel Europese landen met elkaar in oorlog. Wat is daarvan geen oorzaak

1. nationalisme
2. opkomst van Hitler
3. militarisme
4. bondgenootschappen

Welk land hoort niet bij de Centralen

1. Oostenrijk-Hongarije
2. Bulgarije
3. Duitsland
4. Frankrijk

Bij welk bondgenootschap hoorde Frankrijk in 1914?

1. Centralen
2. Geallieerden
3. As-landen
4. NAVO

Maak de opdrachten van 4.1

                            

                           
                               
                                   
                                       
       
           
               
       
   
               
                   
                   
                       
                           
   
     
       
 
   
   
   
   
   
   
   
     
       
       
     
   
 

   
   

   
   

   
   

   
       
           
               
 
   
   
   
   
       
           
                Vragen over de vorige les????
           
       
       
   
   
   
 
 
           
       
   

 
 
 
     
   
   
   
     
   
 
                       
                   
               
               
                   
                       
                         Jagers en Verzamelaars