H5 pv in samengestelde zinnen/formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands

Lesdoel

Ik kan de persoonsvorm in samengestelde zinnen correct spellen.

Op het schoolplein dansten de leerlingen tot laat in de avond.

Lees onderstaande zin.
Wat gebeurt er met de persoonsvorm
als je de zin vragend maakt?

De scooter van Isam werd gestolen, toen hij een broodje kocht.

Lees onderstaande zin.
Wat gebeurt er met de persoonsvorm
als je de zin vragend maakt?

Terugblik

• In hoofdstuk 5 grammatica heb je al geleerd dat een zin meerdere persoonsvormen kan hebben. 
• Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm. 
• Voorbeeld: Op het schoolplein dansten (pv) de leerlingen tot laat in de avond.

• Een samengestelde zin is een zin met meer persoonsvormen.
• Voorbeeld: De scooter van Isam werd (pv) gestolen, toen hij een broodje kocht (pv).

Zo vind je de persoonsvormen in samengestelde zinnen.

• Probeer alle werkwoorden van tijd te veranderen. De werkwoorden waarbij dat kan, zijn persoonsvormen, de andere werkwoorden zijn infinitief (hele werkwoord), voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord.
• Dus de zin vragend maken is geen goed idee! Je vindt dan maar één persoonsvorm.

Een voorbeeld

• – De gemeenteraad heeft besloten dat de kleine dorpsschool wordt opgeheven als het leerlingenaantal nog verder zal teruglopen.
  
• – De gemeenteraad had besloten dat de kleine dorpsschool werd opgeheven als het leerlingenaantal nog verder zou teruglopen.
• De werkwoorden heeft, wordt en zal kun je van tijd veranderen en zijn dus persoonsvormen.
• Besloten, opgeheven en teruglopen kun je niet van tijd veranderen en zijn dus geen persoonsvormen: besloten en opgeheven zijn voltooide deelwoorden en teruglopen is een infinitief.

Samen oefenen

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Door het donkere bos liepen vreemde, groen geverfde mannetjes.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Wil je een ijsje of wil je een kaassoufflé?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Heb je het appje dat Floris gestuurd heeft, wel gelezen?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Max' boodschap kun je niet verkeerd hebben begrepen, want die was erg duidelijk!

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Het kaassouffleetje dat ik gisteren at, was niet echt lekker, doordat het niet gaar was.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Als je hard leert, ga je over naar de derde en dan krijg je een nieuwe spelcomputer.

1. 1
2. 2
3. 3

De volgende afkortingen kom je tegen bij opdracht 2 en 3

afkorting	voorbeeld
pvtt = persoonsvorm tegenwoordige tijd	Annie zingt een liedje.
pvvt = persoonsvorm verleden tijd	Annie zong een liedje.
vd = voltooid deelwoord	Annie heeft een liedje gezongen .
inf = infinitief (hele werkwoord)	Annie wil een liedje zingen .
bn = bijvoeglijk naamwoord	Het gezongen liedje.

Opdrachten

Maak (thuis op NN online):

• Hoofdstuk 5, spelling - pv in samensgestelde zinnen
• Opdracht 1, 2, 3, 4 

H5 Formuleren

STARTOPDRACHT

Lees tekst 1.

a. Voor welk publiek is deze tekst geschreven?

b. Waaraan zie je dat?

c. Hoeveel samengestelde zinnen staan er in de tekst?

Een echte prinses

Hanne is heel blij. Vandaag ontmoet ze een echte prinses!

Hannes oma is reporter. Zij kent veel beroemde mensen.

Vandaag schrijft oma over het paleis.

‘Is het werkelijk een echte prinses?’ vraagt Hanne.

Oma glimlacht. Ze knikt.

In het kasteel moeten ze wachten. Ze wachten in een grote zaal.

De deur gaat open.

Er komt een teckel binnen.

‘Dag, prinses Adelheid’, zegt oma.

Ze aait de hond.

Hanne kijkt teleurgesteld. Is dít de prinses?

Hoe maak je de tekst aantrekkelijker?

Opdrachten/huiswerk

Verder met (thuis op NN online):

• Hoofdstuk 5, spelling - pv in samensgestelde zinnen
• Opdracht 1, 2, 3, 4 

Daarna:

Hoofdstuk 5, formuleren - variëren in zinslengte

Opdracht 1 en 3

Wat deze les niet af is, is huiswerk voor maandag 31 mei.