1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H1 Wat heb je nodig?

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

Leerdoelen

• Ik weet wat het CBS doet.
• Ik kan een indexcijfer berekenen.
• Ik kan het CPI berekenen.

Wat is koopkracht?

1. Hoeveel geld je hebt.
2. De hoeveelheid producten die je kunt kopen.
3. Hoeveel spaargeld je hebt
4. Hoeveel euro's je kunt uitgeven.

Job zijn inkomen blijft gelijk, maar de prijzen stijgen. Welk antwoord is juist?

1. Hij heeft meer koopkracht
2. Hij heeft minder koopkracht

Al de koopkracht toeneemt dan stijgt het inkomen meer dan ...

1. de inkomsten.
2. de prijzen.

Juist of onjuist?
Door inflatie daalt de koopkracht
van je geld.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is inflatie?

Welke oorzaken zijn er voor inflatie?

De inflatie was in 2019 1,9%. Achmed kreeg in 2019 een loonsverhoging van 1%. Met hoeveel procent is haar koopkracht gestegen of gedaald?

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

CBS

• Centraal Bureau van Statistiek houdt de ontwikkeling van prijzen bij.
• Het CBS gebruikt hiervoor indexcijfers.
• Een indexcijfer laat de procentuele verandering zien ten opzichte van het basisjaar.

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

Indexcijfer

Een broek kost in het basisjaar € 30.

Een broek kost nu € 35.

€ 35 : € 30 x 100 =  116,7

In het basisjaar kost een paar schoenen € 95.
Nu kost het paar € 98.
Wat is het indexcijfer?

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

Indexcijfer

• Het indexcijfer berekenen
   
    indexcijfer = nieuwe prijs : prijs basisjaar x 100

• De consumentenprijsindex (CPI) volgt de stijging van de consumentenprijzen.
• Het CPI bepaalt of er sprake is van inflatie of deflatie.

Welke uitgave neemt volgens jou de grootste hap uit het gemiddelde gezinsbudget?

1. Vervoer en communicatie
2. Voeding en drank
3. Wonen en energie
4. Kleding en schoenen

	weging	indexcijfer
wonen en recreatie	25	108,5
vervoer en communicatie	15	103,9
voeding en drank	12	105,8
diverse goederen en diensten	11	108,0
recreatie en cultuur	10	106,7
...	...	....
totaal	100

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

Samengesteld gewogen indexcijfer 

• Het CPI is samengesteld uit verschillende artikelgroepen.
• Niet elke artikelgroep weegt even zwaar op het gezinsbudget.
    bv. uitgaven voor woning en energie wegen zwaarder dan uitgaven voor recreatie.
• Bij het samengesteld gewogen indexcijfer houdt men hier rekening mee. 
  

gewogen indexcijfer per artikelgroep = indexcijfer x weging

	weging	indexcijfer	gewogen indexcijfer
wonen en recreatie	25	108,5	2.712,5
vervoer en communicatie	15	103,9	1.558,5
voeding en drank	12	105,8	1.269,6
diverse goederen en diensten	11	108,0	1.188,0
recreatie en cultuur	10	106,7	1067,0
...	...	....	...
totaal	100

x

x

x

x

x

=

=

=

=

=

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

CPI - berekenen

Het CPI is het samengesteld gewogen indexcijfer.

1. Vermenigvuldig het indexcijfer van iedere artikelgroep met de bijbehorende wegingsfactor.​
   
2. Tel alle uitkomsten van stap 1 bij elkaar op.​
   
3. Deel je uitkomst van stap 2 door het totaal van alle wegingen. ​
   
4. Je uitkomst is het consumentenprijsindexcijfer.

1.4 Het boodschappenmandje van het CBS

Leerdoelen

• Ik weet wat het CBS doet.
• Ik kan een indexcijfer berekenen.
• Ik kan het CPI berekenen.