beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beknopte bijzin

Hoofdzin

Zelfstandige zin. 

Het onderwerp en de persoonsvorm staan naast elkaar. 

Er kan geen ander woord tussen

Ik drink vanavond een lekker glas thee...

Bijzinnen

Afhankelijke zin, kan niet zonder hoofdzin.

Het onderwerp en de persoonsvorm kunnen uit elkaar staan.

Er kan WEL een woord tussen.

....omdat ik heel veel dorst heb

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin zonder onderwerp en persoonsvorm. Dus een bijzin die je korter (= beknopt) opschrijft.

In plaats van de persoonsvorm bevat de beknopte bijzin 

een voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord of ‘te + infinitief’:

• voltooid deelwoord
  – [ bekn.bz Op het station aangekomen], kocht Ole eerst een lekker warm saucijzenbroodje.

     – (Toen hij op het station aangekomen was, ...)

Beknopte bijzin

• onvoltooid deelwoord:

– [ bekn.bz Rillend van de kou] kwam Yrsa aangefietst bij het voetbalveld.

– (Terwijl ze rilde van de kou, ...)

• te + infinitief:

– Amanda deed direct aangifte bij de politie [ bekn.bz na de fraude te hebben ontdekt].

– (..., nadat ze de fraude had ontdekt.)

Voorbeelden beknopte bijzin

1. Luid zingend fietste Angelo naar zijn werk.
2. Het geld natellend stelde hij vast dat er vijftig euro ontbrak.
3. De leraar beloofde ons onze toets snel na te kijken.
4. Bij het station aangekomen, bleek mijn portemonnee nog thuis te liggen.
5. Zonder te praten maakten we de opdracht.
   

Een beknopte bijzin heeft dus geen persoonsvorm en geen onderwerp. 

Let op: een beknopte bijzin is alleen correct, als het denkbeeldig onderwerp hetzelfde is als het onderwerp in de hoofdzin.

V Na mijn computer opnieuw opgestart te hebben, kon ik gelukkig weer verder met mijn verslag.

X Na de computer opnieuw opgestart te hebben, werkte alles gelukkig weer.

Een beknopte bijzin heeft een persoonsvorm

1. juist
2. niet juist

Voorzichtig rijdend, vervolg ik de weg naar huis.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Toen de stroom uitviel, staken we kaarsen aan.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Huilend van het lachen zat Laura in de les.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Is deze zin goed of fout geformuleerd?

Vrolijke kampliedjes zingend werden de aardappels geschild.

1. Goed
2. Fout

Vrolijke kampliedjes zingend werden de aardappels geschild.

Dit noemen we een foutief beknopte bijzin

In de beknopte bijzin ontbreken dus o en pv.  

(=vrolijk kampliedjes zingend)

Dit mag alleen als het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin ook het onderwerp van de hoofdzin is. (hier : de aardappels)

Door een onderwerp toe te voegen en van het ww. in de beknopte bijzin een pv te maken (zingend>>> zongen), verbeter je de zin. 

Fout...

Vrolijke kampliedjes zingend werden de aardappels (= o) geschild. 

Zoals het er nu staat, zingen de aardappelen de liedjes.

verbetering: Terwijl de jongeren vrolijke kampliedjes zongen, werden de aardappels geschild.

Is de volgende zin goed?

Hijgend op het station aangekomen, vertrok de trein net.

1. Goed
2. Fout