Confrontatie en co-existentie (1955-1963) - les 11

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

3.3 Confrontatie en co-existentie 

(1955-1963)

Leidende vraag: Waardoor liep de Koude Oorlog op kritieke momenten niet uit op een directe militaire confrontatie tussen beide grootmachten?

NAVO

 

• 1949 
• Bondsrepubliek Duitsland nog geen lid (m.n. Frankrijk wilde een herbewapening van Duitsland voorkomen) 

Warschaupact 

• 1955 
• DDR werd direct lid 

Nikita Chroesjtsjov kondigde in 1956 de politiek aan van vreedzame co-existentie: 

het kapitalistische Westen en het communistische Oosten kunnen vreedzaam naast elkaar bestaan! 

Oorzaken:

1. Onvrede over de stalinistische regeermethoden en het inregelen van de Sovjeteconomie;

2. de vreedzame co-existentie én destalisantie politiek van Chroesjtsjov.

Reconstructie: Hongaarse Opstand (1956) 

23 okt. 1956: Demonstratie van studenten in Boedapest. 

De communistische leider van Hongarije Nagy belooft onderhandelingen! 

Massale demonstraties.

Chroestjov accepteerde de beloftes van Nagy niet en liet het Rode Leger de orde herstellen d.m.v. Sovjettanks. 

Nagy had het volk opgeroepen tot verzet! 

1. Einde machtsmonopolie communistische partij. 

2. Vertrek Sovjettroepen. 

3. Vertrek uit het Warschaupact. 

De westerse landen grepen niet in! Ondanks de oprichting van Radio Free Europe. 

Oorzaak:

Berichten van de Opstand in Hongarije (via de radio) leiden tot woedende reacties in Nederland tegen de communisten. 

Reconstructie: 

Bestorming Felix Meritis in Amsterdam (1956) 

Felix Meritis was het hoofdkwartier van de communistische CPN, waar ook de partijkrant de Waarheid werd gedrukt. 

4 november 1956 Aanval op het Felix Meritis in Amsterdam door m.n. studenten en 'nozems' (werkende jongeren). 

'Terwijl Boedapest brandt, dansen de jongeren'. 

De bestorming van Felix Meritis in Amsterdam (1956)

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massa-organisatie. 

45 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog. 

1 Noem twee samenhangende gebeurtenissen die in 1955 de scheiding tussen Oost en West in Europa nog duidelijker maakten. 

• 1 - De Bondsrepubliek bouwde een leger op en werd lid van de NAVO.
• - Het Warschaupact werd opgericht, waarvan de DDR direct lid werd.
  

2 a Leg uit dat de dood van Stalin (1953) gezien kan worden als indirecte oorzaak van de Hongaarse Opstand in 1956? 

b Noem drie beloften van de Hongaarse leider Nagy aan zijn volk die Chroesjtsjov niet wilde accepteren? 

• 2 a Bijvoorbeeld: De nieuwe Sovjetleider, Chroesjtsjov, schilderde Stalin in 1956 af als een misdadige tiran. Dat bracht hoop in Oost-Europa. Studenten en arbeiders demonstreerden daarop in Hongarije voor meer vrijheid.
  
• b - Er zou een democratie met meer partijen komen.
  
• - De Sovjettroepen zouden vertrekken.
  
• - Hongarije zou uit het Warschaupact stappen en voortaan een neutraal land zijn.
  

2 c Hoe maakte Chroesjtsjov een eind aan de Hongaarse Opstand? 

d Leg uit dat de gebeurtenissen op 4 en 5 november 1956 bij Felix Meritis in Amsterdam een direct gevolg waren van het neerslaan van de Hongaarse Opstand? 

• c Bijvoorbeeld: Het Rode Leger maakte met tanks een bloedig einde aan de opstand en herstelde de oude situatie.
  
• d Bijvoorbeeld: In Nederland waren op 4 november op de radio de hele dag meeslepende verslagen te horen van de strijd in Boedapest. De anticommunistische gevoelens liepen hierdoor zo hoog op dat honderden studenten en ‘nozems’ het hoofdkwartier van de communistische partij in Amsterdam (Felix Meritis) probeerden te bestormen.
  

Huiswerk

Lees van paragraaf 3.3 Confrontatie en co-existentie (1955) de tekst onder de kopjes 'NAVO en Warschaupact' en 'De Hongaarse Opstand'. 

Maak opdrachten 7, 8, 9 en 10.