Nepnieuws

Mediawijsheid

start je laptop

ga naar 'www.lessonup.com'

voer de pincode in!

wat is Nepnieuws?

vraag van de les

“hoe kun je de betrouwbaarheid van een nieuwsbericht beoordelen en welke stappen onderneem je om te bepalen of een bericht nepnieuws is?” 

waarom is nepnieuws eigenlijk zo'n groot probleem?

welke vormen van nepnieuws ken je al?

Wel nepnieuws

1. Framing
2. Satire
3. Propaganda
4. Slechte journalistiek
5. Haatspraak

geen nepnieuws

1. Complottheorieën 
2. memes

nepnieuws of desinformatie?

Desinformatie is niet hetzelfde als het ergens niet mee eens zijn. Je kunt een andere mening over iets hebben, omdat je bijvoorbeeld andere dingen belangrijk vindt. Daar is niks mis mee.

Nepnieuws houdt opzettelijk feiten achter of verdraaid de feiten. Vaak is het doel van het verspreiden van nepnieuws de aandacht van de lezer te krijgen en er geld mee te verdienen, politieke invloed uit te oefenen of juist om personen in een slecht daglicht te zetten. 

Sociale bots worden vaak gebruikt om __________ te verspreiden door menselijke interacties na te bootsen en valse berichten te delen.

1. Nepnieuws
2. desinformatie

Een van de grootste uitdagingen van de moderne media is het bestrijden van __________, dat vaak wordt verspreid via sociale media.

1. Nepnieuws
2. desinformatie

Mening of feit?

Het is best lastig om te beoordelen of iets de een feit is of niet. Zeker als heel veel mensen iets geloven dat helemaal niet waar is.

Een mening is iets anders dan een feit. Meningen kunnen verschillen. En je mening kun je ook veranderen. Iedereen kan doen alsof zijn eigen mening de waarheid is.

Feiten zijn waar en moet je altijd kunnen controleren. De meeste feiten kun je op meerdere manieren uitleggen. Dan zijn ze nog niet meteen nep. Vaak gaat het dan om een andere uitleg van dezelfde feiten.

Het gebruik van hernieuwbare energiebronnen is de beste oplossing voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen.

1. Mening
2. Feit

De opkomst van kunstmatige intelligentie zal leiden tot massale werkloosheid in de toekomst.

1. Mening
2. Feit

wat zijn 'Algoritmes'

Algoritmes spelen een grote rol in de verspreiding van nepnieuws op sociale media. Deze geautomatiseerde systemen bepalen welke berichten je te zien krijgt op basis van je eerdere interacties, zoals likes, shares en reacties. Dit kan leiden tot een filterbubbel, waarin je voornamelijk informatie ziet die je bestaande overtuigingen bevestigt.

wie publiceert nepnieuws?

• Sociale bots
• Usefull Idiots
• Trolls
• Organisaties
• Journalisten

Sociale Bots

Sociale bots zijn geautomatiseerde programma's die menselijke interacties op sociale mediaplatforms nabootsen. Ze kunnen verschillende taken uitvoeren, zoals het automatisch plaatsen van berichten, liken, volgen en reageren op andere gebruikers.

Er zijn zowel nuttige als schadelijke sociale bots. Nuttige bots kunnen bijvoorbeeld helpen bij klantenservice of het delen van nuttige informatie. Schadelijke bots daarentegen kunnen worden ingezet om spam te genereren, nepvolgers te creëren of verkeerde informatie te verspreiden.

Usefull Idiots

‘’Usefull Idiots’’, oftewel nuttige idioten, zijn gebruikers die valse informatie delen, voornamelijk omdat ze worden gemanipuleerd door de leiders van een organisatie of omdat ze naïef zijn. Meestal zijn nuttige idioten normale gebruikers die niet volledig op de hoogte zijn van de doelen van de organisatie, daarom is het uiterst moeilijk om ze te identificeren.

Deze mensen lezen bijvoorbeeld een bericht op Facebook wat is geplaatst door een ‘’troll-account’’ en nemen dit vervolgens direct aan als de waarheid door het bericht te liken of te delen. In deze situaties dragen Usefull Idiots dus bij aan de verspreiding van nepnieuws, puur vanwege hun onwetendheid en naïviteit.

Trolls

‘’Trolls’’, oftewel trollen, komen in grote mate voor op sociale platformen en zijn een grote bron achter de verspreiding van nepnieuws. Trollen zijn gebruikers van sociale platformen die bewust provocerende- of niet-relevante berichten plaatsen om andere gebruikers uit te lokken of emotionele druk uit te oefenen. Op deze wijze beïnvloeden ze de discussiestroom van een website.

Organisaties

Naast social bots, wordt nepnieuws ook rechtstreeks door mensen de wereld in gebracht via sociale platformen, zoals Facebook en Twitter. Zowel specifieke individuen als groepen en organisaties kunnen baat hebben bij het verspreiden van nepnieuws.

Deze groepen zijn van elkaar te onderscheiden aan de hand van hun motieven. De meest voorkomende motieven zijn politiek, financieel of sociaal van aard. Iemand die nepnieuws verspreidt vanuit een politiek motief, doet dit om politieke verwarring te veroorzaken en probeert zodoende de publieke perceptie te beïnvloeden over specifieke kwesties en individuen.

Journalisten

Journalisten spelen een cruciale rol, dan wel de belangrijkste rol, bij de verspreiding van nieuws. Ze verzamelen gegevens en verspreiden dit vervolgens in de vorm van een nieuwsbericht naar de buitenwereld. Bij dit proces hebben ze de grote verantwoordelijkheid om de juiste informatie te publiceren, aangezien misinformatie grote gevolgen kan hebben. Ondanks deze gevolgen, zijn er toch journalisten die onbewust of bewust nepnieuws verspreiden.

HALT-Methode

De HALT-methode is een handige manier om de betrouwbaarheid van nieuwsberichten en beweringen te controleren. Het is een stappenplan dat je helpt om kritisch te kijken naar wat je leest of ziet.

dussssss

Twijfel je of een (online) bericht echt is? Of misschien nepnieuws is? Op de volgende punten kun je letten:

-Check wie het bericht geschreven heeft.

-Controleer of je het bericht ook terugziet in de kranten of een tv-journaal.

-Blijf altijd nieuwsgierig.

-Blijf altijd kritisch.

hoe makkelijk is het om nepnieuws te verspreiden?

https://www.getbadnews.com/nl

Pizzagate

Tijdens de presidentsverkiezing van 2016 in de Verenigde Staten is een pizzeria beschoten

vanwege een verhaal over een vermeend pedofielennetwerk. Het netwerk zou verbonden

zijn met presidentskandidaat Hillary Clinton. Het bleek niet waar. Dit verhaal wordt ook wel

pizzagate genoemd. 

Zoek op internet naar ‘Pizzagate’ en noteer welke van bovenstaande strategieën toegepast

zijn bij de totstandkoming van Pizzagate. 

kijk op je sociale platformen of je binnen een minuut een vorm van nepnieuws tegenkomt.

wat kom je tegen?