H4.1 stoffen veranderen & H4.2 stoffen veranderen door ontleden

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

H4.1 Stoffen veranderen

Planning

Leerdoelen

Chemische reacties

verbranding en ontleding

Reactieverschijnselen

HW

Leerdoelen

• Ik kan benoemen wat we met een chemische reactie van stoffen bedoelen.  Ik weet wat een ontledingsreactie is en kan hier een voorbeeld van noemen  
• Ik weet wat een verbrandingsreactie is en kan hier een voorbeeld van noemen  
  
• Ik kan het verschillen tussen een ontleding en een verbrandingsreactie benoemen  
  
• Ik kan minimaal 3 reactieverschijnselen benoemen die horen bij een chemische reactie

Wat is volgens jou een chemische reactie?

Chemische reacties

Een verandering waarbij de beginstof(fen) anders is dan de reactieproduct(en).

De stoffen die je had zijn veranderd in nieuwe stoffen. 

Reactieschema:

Beginstoffen --> reactieproducten 

Chemische reacties

Er zijn veel verschillende chemische reacties. 

Twee reacties die veel voorkomen zijn:

verbrandingsreacties en ontledingsreacties

Verbrandingsreactie

Ontledingsreactie

Verbrandingsreactie

Een chemische reactie waarbij de brandstof reageert met zuurstof tot nieuwe stoffen. 

Reactieschema:

brandstof + zuurstof --> nieuwe stoffen

Reactieschema: is de reactie opgeschreven in worden. 

Brandstof en zuurstof zijn twee voorwaarden in de branddriehoek. Brandstof en zuurstof zijn chemische stoffen. 

De video is in het Engels. 

Maar wat de video zegt:

Methane (de brandstof) een Oxygen (zuurstof) veranderen in Carbondioxide (koolstofdioxide) + Water (de reactieproducten)

Ontledingsreactie

Een chemische reactie waarbij één beginstof verandert in twéé of méér reactieproducten

Reactieschema:

1 beginstof --> reactieproduct 1 + reactieproduct 2

Ontleden kun je vergelijken met het begrip zoals die bij biologie of Nederlands wordt gebruikt.

Biologie: één orgaan in meerdere kleine stukjes snijden.

Nederlands: één zin in meerdere kleine zinsonderdelen opbreken. 

Bij scheikunde is ontleden het 'breken' van een soort molecuul/stof in andere stoffen. Let op: bij sommige ontledingsreacties heb je meer dan 1 molecuul nodig van de beginstof. 

Noem een verschil tussen: verbrandingsreacties & ontledingsreacties

Antwoord

Verbranding:

2 beginstoffen                   1 of meer reactieproducten

Ontledingsreactie:

1 beginstof                          2 of meer reactieproducten

Reactieverschijnselen

Reactieverschijnselen

Dingen waaraan je een reactie kunt herkennen/ zien dat die verlopen is.

Voorbeelden zijn:

Rook, licht, vuur, warmte, geluid, gas ontwikkeling, bruisen...

Extra info: Stoffen veranderen door ontleden. 

Leerdoelen

Ik kan de  3 typen ontledingsreacties benoemen  

Ik kan benoemen wat thermolyse is en kan hierbij een voorbeeld noemen  

Ik kan benoemen wat fotolyse is en kan hierbij een voorbeeld noemen  

Ik kan benoemen wat elektrolyse is en kan hierbij een voorbeeld noemen  

Ik kan benoemen met welke handelingen en waarnemingen ik waterstofgas en zuurstofgas kan aantonen

Ik ken de elementen en moleculen uit mijn hoofd (leerlijst)

Wat is een ontledingsreactie?

Ontledingsreacties

Er zijn verschillende ontledingsreacties. De volgende drie zijn het bekendst:

Thermolyse

Fotolyse

Elektrolyse

Met behulp van wat ontleed je door thermolyse?

1. lucht
2. warmte
3. elektriciteit
4. licht

Met behulp van wat ontleed je door fotolyse?

1. lucht
2. warmte
3. elektriciteit
4. licht

Met behulp van wat ontleed je door elektrolyse?

1. lucht
2. warmte
3. elektriciteit
4. licht

Thermolyse

Thermolyse is ontleding door warmte.

De warmte zorgt ervoor dat de stof

uit elkaar valt.

Thermolyse

Wordt vaak gebruikt voor organische stoffen.

Organische stoffen zijn moleculen die bestaan uit: koolstofatomen en vaak waterstof en soms andere atomen.

Glucose is een voorbeeld van een organische stof.

Fotolyse

Fotolyse is ontleding door licht

Door de energie van licht valt

de stof uit elkaar.

Voorbeeld:

2 zijdes van een gordijn 

Elektrolyse

Elektrolyse is ontleding door elektriciteit

Door de elektriciteit valt de stof uit elkaar.

Reactieschema:

Toestel van Hofmann

Gebruikt elektrolyse

Ontleed water (            ) in 

Waterstofgas 

en 

Zuurstofgas 

Aantonen

Na de elektrolyse (ontleding door elektriciteit) van water ontstaat waterstofgas en zuurstofgas. 

Die kun je ook aantonen.

Waterstofgas: "blafgeluid"

Zuurstofgas: gloeiende houtspaander licht feller op

00:17

Waarom licht de houtspaander feller op als deze in de zuurstof gaat?

sleep de juiste woorden bij elkaar.

licht

elektriciteit

warmte

elektrolyse

thermolyse

fotolyse

Wat is een ontledingsreactie?

HW

Hoofdstuk 4

Basisstof 2     Opdrachten: 18 tot en met 24

Volgende week maandag (21-2-2022)

V-toets elementen en moleculen 1

Inleveren begrippenlijst (22-2-2022)

Bronnen -> HW/ opdrachten week 3.3