Schrijven: column les 1: kenmerken, opbouw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederlands
Schrijven: column
Les 1
HAVO/VWO 3
 P2 2023-2024

Deze les ga je leren...

...welke kenmerken een column heeft.

...hoe een column kan worden opgebouwd.

Wat is een column?

Opdracht

Bekijk/lees in tweetallen deze columns.

Bepaal minimaal drie kenmerken van de tekstvorm 'column'

1. https://www.ad.nl/binnenland/veel-gezinnen-hebben-de-onderwijsstaking-gebruikt-om-een-lang-weekend-vakantie-te-vieren~a1f9fe15/

2. https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/ik-vrees-dat-de-avondklok-een-kat-en-muisspel-tussen-de-jeugd-en-mijn-collega-s-wordt~b401443f/

3. https://www.linda.nl/nieuws/columns/column-tinderella-fulltime-vriendje-jw/

Kenmerken column

• Verschijnt regelmatig in tijdschrift/krant (kranten hebben vaak vaste columnisten)
• Lengte verschilt
• Informeel en persoonlijk (‘ik’)
• Standpunt innemen
• Lezer verrassen
• Tekstdoel: opiniëren/informeren/amuseren/overtuigen
• Humor
• Actueel
• Taalgebruik: beeldspraak en stijlfiguren

Kenmerken column

In een column laat de schrijver blijken ...

... dat het thema hem aan het hart gaat.

... dat hij echt wat van het onderwerp vindt.

In een column legt de schrijver uit ...  

... waarom het onderwerp hem raakt.

... wat hem opvalt.

Hij geeft hier een mooie wending aan. Zo komt hij tot een scherpe, creatieve tekst met een persoonlijk karakter. Een column is informeel en persoonlijk. Er wordt vanuit ‘ik’ gesproken.

Lees de (ironische) column op de volgende slide
Hoe is een column opgebouwd?

https:

Aan welke van de volgende kenmerken kun je een column herkennen?

1. Een column probeert de lezer te verrassen
2. Een column heeft nooit meer dan 100 woorden.
3. Een column bevat de mening van de schrijver
4. Een column is kritisch met een humoristische ondertoon
5. Een column gaat over een herkenbaar onderwerp

1. 1,2,3,4,5
2. 1,2,5
3. 1,3,4,5
4. 1,4,5

Luister naar de gesproken column van Bert Jansen.

https://youtu.be/6WWTnmvrdas

of die van Pieter Derks :)

https://www.youtube.com/watch?v=OWcK1LqTx1A<

Hieronder staan zes zinnen uit de column.
In welke volgorde komen de zinnen in de column voor?
1. In Hellendoorn is een bocht die je net met 100 kunt nemen
2. Ik had een nachtmerrie over geschepte toeristen.
3. Ik ben best een rustige automobilist.
4. Ik ben gestopt met hard rijden sinds er een vakantiepark is.
5. Ik ben nu op zoek naar een nieuwe bocht.
6. Ik heb een blauw oog vanwege een opmerking tegen medeweggebruikers.

1. 6,2,4,3,5,1
2. 3,6,1,4,2,5
3. 6,3,4,1,2,5
4. 3,1,4,2,5,6

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin:

'Ik google op jeuk en ik eindig bij cholera.'

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

En in deze zin:
'Stop nu met ademhalen, maar eet eerst een eikel, dan is er een kleine kans dat over 200 jaar de boom die uit jouw overschot gegroeid is je voetafdruk nog enigszins gecompenseerd heeft.'

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

En in deze zin:
'Laten we eerlijk wezen, het is een krankzinnig ritueel, een boom met lampjes die langzaam doodgaat in je woonkamer.'

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

En in deze zin:
'Gisteren begon in Montreal een conferentie voor biodiversiteit waar 95 landen samen moeten proberen te voorkomen dat we in een zesde massa-uitsterving terechtkomen.'

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Er is een gevaarlijke bocht in Hellendoorn.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Een smoesje over huiselijk geweld.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Bijna een oma, een stelletje en een kind aangereden.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Sommige automobilisten overschatten zichzelf.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Mijn auto zweeft gewoon door die bocht.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Lees onderstaand fragment.

De begripvolle docent past slechts bij getalenteerde, gemotiveerde leerlingen. Maar dit zijn uitzonderlijke gevallen, daarbuiten moet een leraar meer op een beul lijken. De massa moet met angst en beven in de schoolbanken zitten.

Wat vind je: Is dit een gedeelte uit een column of niet?

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

Lees ook onderstaand fragment.

Inspirerende leeromgevingen ontstaan als er rekening wordt gehouden met een aantal leerpsychologische en sociaalpsychologische uitgangspunten: aansluiten bij ambities (passie), eigenaarsgevoel, beleving, verantwoordelijkheid, keuzemogelijkheden, zelfwerkzaamheid (leren door doen), sociale ontmoetingsplaats.

Wat vind je: Is dit een gedeelte uit een column of niet?

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

En ten slotte dit fragment.

GRONINGEN - De eigenaren van het Groningse café De Kachel moeten een boete van 1200 euro betalen omdat zij het rookverbod herhaaldelijk hebben overtreden. Dat heeft de rechtbank in Groningen vrijdag beslist. Tot zes keer toe betrapten inspecteurs de caféleiding erop dat ze klanten binnen liet roken.

Wat vind je: Is dit een gedeelte uit een column of niet?

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

Ik weet welke kenmerken een column heeft.

1. Ja
2. Nee

Ik weet hoe een column kan worden opgebouwd.

1. Ja
2. Nee

Meenemen volgende les:

Ga zelf op zoek naar een column die jou aanspreekt. Kopiëren, plakken in Word en uitprinten of uitknippen krant, meenemen naar de volgende les. 

• De groene Amsterdammer
• NRC
• De Telegraaf
• AD
• De Volkskrant
• Trouw
• tijdschriften