Borp Economisch beleid 1.9 t/m 1.13

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

ECB

Gezinnen en bedrijven lenen bij commerciële banken. 

ECB heeft invloed op deze banken.

Basisgeld --> chartaal geld en centrale bankreserves.

• Leningen die de ECB verstrekt aan banken.

Welkom

6 vwo ECONOMIE  ||  2022-2023

Wat is inflatie en wat is het gevolg van inflatie?

Inflatiedoelstelling

Centrale bank streeft doelen na van de overheid. 

ECB enkelvoudig mandaat --> één opdracht

• Prijsstabiliteit

Duaal mandaat --> twee opdrachten (FED, US)

Bijvoorbeeld

• Prijsstabiliteit
• Werkgelegenheid

Leg uit wat er gebeurd als de CB de rente verhoogt. Betrek hierin prijsstabiliteit en werkgelegenheid.

Monetair beleid ECB

Alle maatregelen om de koopkracht van de euro te stabiliseren. 

Gaat om de reële waarde van de euro zelf.

Niet met andere valuta!

Te hoge inflatie is niet gewenst. Waarom willen we toch een beetje inflatie?

Redenen voor een beetje inflatie

• ECB heeft enige ruimte om in te grijpen als er deflatieverwachtingen ontstaan. Deflatie is niet gewenst. 
• Wakker de bestedingen aan.
• Zorgt voor een daling van de reële waarde van schulden. 
• Vergroot de overlevingskansen van bedrijven in crisis. Bedrijven willen besparen op de lonen, laten de nominale lonen minder stijgen dan de inflatie.  

Verwachte inflatie

Voorspelbaarheid

Bedrijven en gezinnen maken beslissingen voor de toekomst. 

Als ze 2% inflatie verwacht wordt en dit waarschijnlijk ook klopt, is er een minder onzekere factor. 

Met veel onzekerheid wordt er compensatie doorberekend in de premie. 

Bijvoorbeeld een leenrente wordt hoger bij onzekerheid. 

Wat is het nadelige gevolg voor de economie als de leenrente hoger wordt?

Waardoor kan inflatie ontstaan?

Bestedingsinflatie

Als de bestedingen toenemen, dan neemt de productie toe. De bezettingsgraad loopt op. Er komt druk op de prijzen te staan. Er is kans op inflatie. 

Kosteninflatie

Als de productiekosten hoger worden, dan wordt dit doorberekend in de verkoopprijzen. 

Specifieke --> loonkosteninflatie.

Centrale bank (daarna 1.12)

Bijna geen invloed op de productiekosten 

• Oproep doen om de lonen juist wel of niet te veel te laten stijgen. 

Wel invloed op de bestedingen

• via Rente-instrument (bij hoge rente spaart men meer en wil men minder lenen)
• Hoge rente: verkrappend beleid
• lagere rente: verruimend beleid

Banken hebben geld nodig (=basisgeld):

• Om aan de vraag van het publiek naar chartaal geld te voldoen. 
• Om interbancaire betalingen (betalingen tussen banken onderling) mee te doen. 
• Om aan hun reserveverplichtingen bij de ECB te voldoen. --> verplicht om 1% van het bedrag van het publiek bij de ECB op een rekening te storen.

Bij welke rente heeft een bank minder basisgeld nodig.

1. Hoge rente
2. Lage rente

Basisgeld

De rente stijgt => daalt de vraag van het publiek naar geld. 

=> Een deel van het chartale en girale geld wordt omgezet in spaargeld of obligaties.

=> Banken hebben minder basisgeld nodig, ook de vraag van banken naar basisgeld daalt als de rente stijgt. 

ECB

Geeft aan dat er een renteverlaging komt. 

Ze verhogen het aanbod van het basisgeld via openmarkttransacties.

• Transacties tussen banken en de ECB. Kort, soms een dag.
• Bijvoorbeeld door obligaties te kopen die in bezit zijn van banken
• in ruil daarvoor krijgt een bank geld.
• Bij een groter aanbod van geld zal de rente dalen.
  

Banken en rente

• Bank leent geld van de ECB tegen een basisrente, bijvoorbeeld 1,5% (=refi rente van het begrip refinance)
• Rentemarge naar klant is bijv 2% (Verschil tussen het rentepercentage dat de bank ontvangt van leners en wat spaarders betalen). 

• De rente die klanten in totaal betalen is 3,5%
  

Leg uit hoe de ECB rente gebruikt om via veranderingen van de maatschappelijke geldhoeveelheid de inflatie te verlagen?

Aan de slag

Maken 1.9 t/m 1.13

Nakijken

Doe iets met de tekst! Lezen en onderstrepen of samenvatten.