Kleurenleer

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Kleurenleer

Kleurencirkel 

van Itten

De kleurencirkel laat zien hoe primaire kleuren, secundaire kleuren en tertiaire kleuren in elkaar overlopen.

Johannes Itten ontwikkelde deze kleurencirkel bestaand uit 12 kleuren.

In combinatie met wit en zwart zijn alle kleuren te mengen

3 soorten kleuren in de kleurencirkel:

1. PRIMAIRE kleuren

   2. SECUNDAIRE kleuren 

   3. TERTIAIRE kleuren

• Alle kleuren worden gemaakt van de 3 Primaire kleuren, 

rood, geel en blauw. 

• Als je 2 primaire kleuren mengt krijg je de Secundaire kleuren,
  

oranje groen en paars.

• Als je een primaire kleur met een secundaire kleur mengt krijg je een Tertiaire kleur.

Warme & koude kleuren

Warme kleuren:

zijn warm en gezellig, lijken dichterbij en vormen een contrast met koude kleuren.

Koude kleuren:

zijn koel en rustig, lijken verder weg

en vormen een contrast met warme

kleuren.

Warme kleuren

Koude kleuren

Complementaire = Tegenovergestelde kleuren
Deze kleuren staan tegenover elkaar in de kleurencirkel en versterken elkaar.

Vincent van Gogh 1888, 

Caféterras bij nacht-Terrasse du café le soir

Complementaire Kleuren

Welke 3 kleuren zitten er in het midden van de kleurencirkel?

1. rood, geel, blauw
2. rood, blauw, groen
3. rood, paars, geel
4. rood, oranje, geel

Hoe noemen we deze 3 kleuren?

1. basiskleuren
2. secundaire kleuren
3. primaire kleuren
4. middenkleuren

Welke kleur krijgen we als we 

geel en rood met elkaar mengen?

1. blauw
2. oranje
3. paars
4. groen

Welke kleur krijgen we als we 

rood en blauw met elkaar mengen?

1. blauw
2. oranje
3. paars
4. groen

De kleuren hiernaast noem je......?

Welke kleur krijgen we als we 

geel en blauw met elkaar mengen?

1. blauw
2. oranje
3. paars
4. groen

Primaire kleuren

Secundaire kleuren

Tertiaire kleuren

Groen

Rood

Blauw

Violet

Oranje

Geel

Rood-Oranje

Rood-Violet

Geel-Oranje

Blauw-Groen

Groen-Geel

Blauw-Violet

De kleuren hiernaast noem je........?

Combineer de complementaire kleuren

De opdracht:

• Deel 1:  meng de verschillende kleuren en maak je eigen     kleuren cirkel.
• Deel 2: Maak een kleuren cirkel met de primaire en  secondaire kleuren. Dit doe je door middel van verschillende tekeningen in de verschillende kleuren. Eerst tekenen we met potlood, daarna gaan we ze inkleuren met verf.

Lesbrief 1e leerjaar: Opdracht Kleurenleer/kleurencirkel. Duur: 2 blokuren

Begrippen: Gebruik het boekje EXPO om begrippen over te nemen in je schetsboek. Deze begrippen moet je kennen voor je toets.

Primaire kleuren, secundaire kleuren, tertiaire kleuren (EXPO p. 64,65,66)

Verdonkeren en verhelderen (EXPO p. 67,68 )

Doel:

Ik leer in deze lessenreeks hoe kleuren te mengen en er nieuwe kleuren mee te maken.

Ik weet aan het eind van de lessenreeks dat er kleuren zijn die familie zijn van elkaar en ook kleuren die tegenover elkaar staan.

Opdracht: Gebruik de kleurencirkel om de kleurenfamilies en de contrasterende kleuren in aan te brengen. Gebruik de onderliggende vakjes om een kleur te verhelderen en te verdonkeren.

Materialen:

- Kleurencirkel kopie.

- Plakkaatverf: primaire kleruen: rood, blauw, geel. En niet kleuren: wit en zwart.

- Fijne penseel, karton.

Werkwijze:

1. Nummer de vakjes. 1, 2, 3. Primair, secundair en tertiair.

2. In het midden van de kleurencirkel start je met een vakje 1. rood, een vakje blauw en een vakje geel.

3. In de aangrenzende vakje breng je het mengsel van twee van die kleuren aan, dus de secundaire kleuren (2) Werk zo verder van primair, naar secundair.

4. In de buitenste ring voeg je tertiaire kleuren toe (3). Dat is de mengsel van twee secundaire kleuren.

5. In de onderliggende vakjes kies je één primaire kleur. In de bovenste baan verhelder je het steeds door een beetje witte verf er doorheen te mengen. Van links naar rechts.

6. In de onderste baan verdonker je het steeds door een beetje zwarte verf er doorheen te mengen.

Belangrijk: meng eerst de verf op een apart velletje of stukje karton voordat je het aanbrengt.

Rubric:

Het juist mengen van de kleuren: 2 punt

Netjes werken: 2 punt

Goed geleidelijk verdonkeren en verhelderen: 2 punt

Of je naam en klas op de kleurencirkel staat: 2 punt

Werkhouding: opruimen, tijd goed benut, werkhouding en goed gedrag: 2 punten.