Woorden-Hoofdstuk 4.5-klas 1 vmbo-bk

Woorden

Hoofdstuk 4.5

Hoofdstuk 4.7

Lesmethode Ta!ent, uitgeverij Malmberg

vmbo-bk, Nederlands, boek 1B

Start les

Zit je op je eigen plek?

Is je mobiel uit het zicht?

Zijn je oortjes uit?

Hangt je jas aan de kapstok?

Zijn je pet en capuchon af?

Je bent stil bij start les.

Leerdoelen les 1

Je leert:

* ongeveer 25 nieuwe woorden;

* hoe je de betekenis van een woord vindt in de tekst.

Vragen vooraf

1) Wat vind je vreemd?

2) Wat vind je moeilijk of onduidelijk?

3) Wat snap je niet?

Bron: Aiden Chambers (https://www.cultuurtrein.nl/images/Leerlijn_Literatuur/Bijlage-2_Vertel_eens-aanpak_van_Aidan_Chambers.pdf)

Stillezen

Vragen over het boek

1) Wat vond je vreemd? Ik begreep niet waarom....

2) Wat vond je moeilijk of onduidelijk? Ik vond ... 

3) Wat snapte je niet? Ik snapte niet ...

4) Waar heb je nog vragen over na het lezen van dit verhaal? Ik wil weten ...

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Wat betekent valuta?

Hoeveel mensen weten wat het betekent?

Lees nu de volgende zin.

Wanneer ik op vakantie ga naar een land zonder euro's dan heb ik andere valuta nodig, zoals ponden en dollars.

Weet je nu wel wat valuta betekent? Dan heb je een manier gevonden om achter de betekenis van een woord te komen.

Woordenlijst 1

Lees 'Woorden 1' samen door (5 minuten).

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Ren je rot (5 minuten)

In verschillende hoeken hangt een letter of kleur. 

De docent leest een betekenis voor en daarna per hoek een antwoord. 

De leerlingen rennen naar de juiste hoek.

Gebruik de 7 geleerde woorden op pagina 36 (boek 1A, pagina 159 en 161) en de nieuwe woordenlijst van 13 woorden op pagina 37 van het lesboek (totaal 20 woorden).

Opdracht b (pagina 37)

Leg aan klasgenoot uit waarom je de woorden gehandicapten of mensen met een lichamelijke beperking of invaliden gebruikt.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Tekst 2

Lees tekst 2 (pagina 38).

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Woordenlijst 2

Lees 'Woorden 2' samen door (5 minuten).

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Opdracht (10-15 min)

Er zijn teams van drie of vier leerlingen.

Elk team heeft een vel papier, één schrijver en één verteller.

Elk team verzint een kort verhaal dat begint met 'Er was eens een ...' en gebruikt vijf woorden uit 'Woorden 2'. Klaar?

De docent vraagt een verteller uit een team het verhaal voor te lezen.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

1. Wat is de betekenis van dit woord?

Stap 1: vooral doorgaan met lezen!

Stap 2: een plaatje

Ga eerst op zoek naar een plaatje waarbij in het onderschrift het moeilijke woord genoemd wordt. Dat biedt vaak al voldoende verduidelijking. Is er geen plaatje, dan ga je verder naar stap 3.

Stap 3: lees verder

Dat lijkt op stap 1 maar dat is het niet. Het kan namelijk zijn dat het woord even verderop in de tekst wordt uitgelegd. Lees dus de tekst verder door. Misschien kom je een alinea verderop achter de betekenis.

Stap 4: lees terug

Het is ook mogelijk dat het woord al eerder omschreven is. Als het niet verderop in de tekst staat, dan moet je misschien een of twee alinea’s terug gaan in de tekst omdat het daar misschien al is besproken. Is dat niet het geval, dan mag je naar stap 4.

Stap 5: synoniem of antoniem

In deze stap ga je op zoek naar een ander woord voor het moeilijke woord. Een zogenaamd synoniem. Het kan zijn dat het woord al eerder besproken is, maar met een ander woord. Denk bijvoorbeeld bij een tekst over eencellige diertjes aan het woord amoebe of bij barstoel aan kruk.

In andere gevallen kan het ook gaan om een tegenstelling, een zogenaamd antoniem. Denk bijvoorbeeld aan inhumaan en menselijk of marginaal en centraal.

Stap 6: en dan pas…

… mag je van mij een woordenboek pakken of het online opzoeken. Want stel nou dat het internet uitvalt en je geen toegang hebt tot de bibliotheek of dat je ouders geen woordenboek in de kast hebben staan. Dan moet je toch over strategieeën beschikken om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

2. Wat is de betekenis van dit woord?

Stap 3: lees verder

Dat lijkt op stap 1 maar dat is het niet. Het kan namelijk zijn dat het woord even verderop in de tekst wordt uitgelegd. Lees dus de tekst verder door. Misschien kom je een alinea verderop achter de betekenis.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

3. Wat is de betekenis van dit woord?

Stap 4: lees terug

Het is ook mogelijk dat het woord al eerder omschreven is. Als het niet verderop in de tekst staat, dan moet je misschien een of twee alinea’s terug gaan in de tekst omdat het daar misschien al is besproken. Is dat niet het geval, dan mag je naar stap 4.

Stap 5: synoniem of antoniem

In deze stap ga je op zoek naar een ander woord voor het moeilijke woord. Een zogenaamd synoniem. Het kan zijn dat het woord al eerder besproken is, maar met een ander woord. Denk bijvoorbeeld bij een tekst over eencellige diertjes aan het woord amoebe of bij barstoel aan kruk.

In andere gevallen kan het ook gaan om een tegenstelling, een zogenaamd antoniem. Denk bijvoorbeeld aan inhumaan en menselijk of marginaal en centraal.

Stap 6: en dan pas…

… mag je van mij een woordenboek pakken of het online opzoeken. Want stel nou dat het internet uitvalt en je geen toegang hebt tot de bibliotheek of dat je ouders geen woordenboek in de kast hebben staan. Dan moet je toch over strategieeën beschikken om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

4. Wat is de betekenis van dit woord?

Stap 5: synoniem of tegenstelling

In deze stap ga je op zoek naar een ander woord voor het moeilijke woord. Een zogenaamd synoniem. Denk bijvoorbeeld bij barstoel aan een kruk.

In andere gevallen kan het ook gaan om een tegenstelling, een zogenaamd antoniem. Denk bijvoorbeeld aan inhumaan en menselijk.

Stap 6: en dan pas…

… mag je van mij een woordenboek pakken of het online opzoeken. Want stel nou dat het internet uitvalt en je geen toegang hebt tot de bibliotheek of dat je ouders geen woordenboek in de kast hebben staan. Dan moet je toch over strategieeën beschikken om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

5. Wat is de betekenis van dit woord?

Stap 6: en dan pas…

… mag je een woordenboek pakken of het online opzoeken. Want stel nou dat het internet uitvalt en je geen toegang hebt tot de bibliotheek of dat je ouders geen woordenboek in de kast hebben staan. Dan moet je toch over mogelijkheden beschikken om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Tekst uit zaakvak

Pak een nieuw hoofdstuk uit jouw boek voor aardrijkskunde, geschiedenis of ander zaakvak erbij.

Lees eerst individueel de tekst door.

Pas de stappen 1 t/m 6 toe.

Bespreek maximaal vijf moeilijke woorden met degene naast jou en vergelijk jullie antwoorden. Heeft deze aanpak jou geholpen? Leg uit.

https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2022/ons-koloniale-verleden/ 

https://www.tropenmuseum.nl/nl/keti-koti 

https://15augustus1945.nl/ 

Terugblik (laatste 5 minuten)

Hoe goed ken je de nieuwe woorden van deze paragraaf?

De docent vraagt een willekeurig duo om de betekenis van één woord uit 'Woorden 1' of 'Woorden 2'. Ze mogen geen hulpmiddelen gebruiken, maar wel elkaar helpen.

Is het antwoord fout, dan is het volgende duo aan de beurt.

Dat gaat zo door tot de bel gaat.