Les 3, deel 1/3: Voedselverspilling

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 6

Les 3: Voedselverspilling

DEEL 1

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

 

       weet je meer over welk en hoeveel

       eten we in Nederland weggooien en

       waarom we dat doen;

       heb je kennisgemaakt met tien

       nieuwe woorden.

     Aan het eind van dit deel van de les:

de introductie

op de tekst

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Eten weggooien

Ook bij jou thuis wordt er vast wel eens eten weggegooid; een halfvol pak melk dat niet meer goed is of een boterham die te oud is geworden. Hoeveel eten gooien we eigenlijk met z'n allen weg in Nederland en waarom?

de introductie

de woordenschat

In de volgende slide kun je invullen waar je aan denkt bij eten weggooien.

terugblikken en vooruitkijken

Wat weet jij al over dit onderwerp?

eten weggooien

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

het introductiefilmpje

Vóórdat je in deel 2 van deze les de tekst gaat lezen, ga je deze video bekijken. In dit filmpje zie je hoe drie kinderen thuis hun koelkast en prullenbak kritisch bekijken. Het filmpje is uit 2016, maar nog heel actueel!

Klik op de oranje tekst onder de afbeelding
 om het filmpje te starten.

Klik hier om de video te bekijken.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Vragen beantwoorden

In deze lessen ga je vaak vragen beantwoorden:

     Van sommige vragen staat het antwoord in de tekst of hoor of zie je het 

     antwoord in het introductiefilmpje. Dit zijn de lees- en kijkvragen.

     Bij andere vragen is dat niet zo. Daarop vind je je antwoord door goed na te

     denken over de informatie uit de tekst of het introductiefilmpje. Die vragen 

     noemen we denkvragen.

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Bij deze lessen hoort een hand-out met uitleg over hoe je op een goede manier antwoord geeft op de denkvragen. Vraag ernaar bij je leerkracht en maak steeds gebruik van de tips. Die gelden natuurlijk ook voor andere vragen!

Print de hand-out 'Denkvragen beantwoorden' voor je leerlingen uit en besteed er deze 1e les van het blok veel aandacht aan.

Het is de bedoeling dat de leerlingen steeds gebruik maken van de tips en handvaten die in de hand-out geboden worden en zich deze manier van antwoord geven eigen gaan maken.

Benoem dit regelmatig bij de open vragen.

Waarom is het volgens de onderzoekers in het filmpje belangrijk om te weten 

wat voor eten mensen weggooien?

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

In het filmpje zegt de onderzoeker dat het belangrijk is om te weten wat voor eten mensen weggooien, omdat je er dan ook iets aan kunt gaan doen.

En wat zijn volgens de onderzoekers in het filmpje de belangrijkste oorzaken 

van weggooien van voedsel?

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Volgens de onderzoekers gooien mensen vooral veel voedsel weg, omdat ze te veel kopen én omdat ze te veel koken ( (en dus niet alles (kunnen) opeten).

Op dit moment (2023) gooien we in Nederland gelukkig al een stuk minder eten weg; nog 'maar' 

zo'n 33 kg per jaar per persoon. Hoe komt het dat het nu iets minder is dan in 2016 denk je?

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Hoeveel eten gooien jullie thuis weg?

introductie

de leestafel

de tekst

woordenschat

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

de veestapel

halveren

mondiaal

de verspilling

het huishouden

In de tekst die je in deel 2 van deze les gaat lezen, leer je tien nieuwe woorden. 

Hier zie je alvast de eerste vijf:

Woord: halveren

Betekenis: met de helft kleiner maken

Voorbeeldzin: Het aantal leerlingen dat in een klas mag zitten op veel scholen is gehalveerd vanwege de coronamaatregelen. Ik mis daardoor veel van mijn vrienden!

4

Woord: de verspilling

Betekenis: heel erg veel van iets gebruiken zonder dat dit nodig is

Voorbeeldzin: In Nederland mogen de winkels geen plastic tasjes meer meegeven. Zo verspillen we minder plastic.

1

Woord: het huishouden

Betekenis: de bewoners van een huis of een gezin

Voorbeeldzin: In het huishouden van mijn broer horen de hond en de poes er ook helemaal bij. Ze worden bijna net zo behandeld als de kinderen!

2

Woord: mondiaal

Betekenis: wat de hele wereld betreft

Voorbeeldzin: In deze tijd is het gemakkelijk om mondiale contacten te hebben. Je kan mailen, appen en bellen met wie je maar wilt waar ook ter wereld.

3

Woord: de veestapel

Betekenis: alle boerderijdieren in een land
Voorbeeldzin: Sommige politici vinden dat de veestapel kleiner moet worden, omdat te veel boerderijdieren bijdragen aan de opwarming van de aarde.

5

Klik op het nummer bij het woord om

de betekenis van het woord en een

voorbeeldzin te laten verschijnen.

Klik op het geluidsfragment om het woord te beluisteren.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Kernbegrippen uit de tekst:

• de verspilling
• het huishouden
• op de loer liggen

(zie ook 4.2.1 van de 'Algemene handleiding PO')

wellicht

de impuls

op de loer liggen

de belasting

de milieu-voetafdruk

En hier de tweede helft van de nieuwe woorden:

Woord: de milieu-voetafdruk

Betekenis: hoeveel land en water er gebruikt wordt voor iets en wat de gevolgen daarvan zijn voor het milieu
Voorbeeldzin: De milieu-voetafdruk van het maken van één spijkerbroek is heel groot. Er wordt bijvoorbeeld wel 10.000 liter water bij verspild!

6

Woord: de belasting

Betekenis: het negatieve gevolg van iets

Voorbeeldzin: Het is voor mij een grote belasting dat ik altijd voor mijn oma moet zorgen. Ik kan nu nooit meer iets voor mijzelf doen.

7

Woord: wellicht

Betekenis: misschien

Voorbeeldzin: Wellicht kan Nassim een leuk praatje houden over de juf wanneer zij afscheid neemt omdat ze met pensioen gaat. Nassim kan namelijk goed praten voor een publiek.

8

Woord: de impuls

Betekenis: iets wat je doet zonder er eerst over na te denken

Voorbeeldzin: Toen hij de spin zag zitten, sloeg hij hem in een impuls dood. Later had hij er spijt van; hij had de spin ook kunnen vangen en naar buiten kunnen brengen.

9

Woord: op de loer liggen

Betekenis: wanneer iets je zomaar zou kunnen overkomen

Voorbeeldzin: Het gevaar ligt op de loer dat ik de hele zak snoep leeg eet, als ik die niet direct na het eerste snoepje aan mijn moeder teruggeef...

10

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Klik ook hier op het nummer bij het woord om de betekenis van het woord en een voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te horen.

Spelen met de woorden: domino!

Leg de dominostenen op de juiste plek zodat elk woord naast de juiste betekenis staat. Het eerste steentje ligt er al! 

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

terugblikken &

vooruitkijken

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Welke van deze woorden kende je al? Sleep ze naar het juiste vak.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Ja, dit woord ken ik al.

Nee, dit woord ken ik nog niet.

op de loer liggen

de impuls

wellicht

de belasting

de milieu-voetafdruk

de veestapel

halveren

mondiaal

het huishouden

de verspilling

Wat heb je geleerd over dit onderwerp?

eten weggooien

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

terugblik en vooruitblik

Het onderwerp van de tekst

De tekst die je in deel 2 gaat

lezen, gaat over

voedselverspilling. Wat zijn de

effecten daarvan? En hoe komt

het dat we met z'n allen zoveel

weggooien?

In de volgende slide kun je invullen wat jij hier al over weet.

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

Wat weet jij al over dit onderwerp?

oorzaken en gevolgen van voedselverspilling

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik

terugblik en vooruitblik

Je bent nu klaar met deel 1 van deze les.

Veel plezier met deel 2!

de introductie

woordenschat

terugblik en vooruitblik