Les 4 De kwaliteitsgraad

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 3

Cursus verliezen beperken

Planning

Week 1 - Introductie OEE

Week 2 - Beschikbaarheidsgraad

Week 3 - Prestatiegraad

Week 4 - Kwaliteitsgraad

Week 5 - De OEE berekenen 1

Week 6 - De OEE berekenen 2

Week 7 - Herhaling lesstof

Week 8 - Schriftelijke eindtoets

Na deze les:

1. Weet je wat de kwaliteitsgraad van een machine is
2. Ken je de twee onderdelen waaruit de kwaliteitsgraad bestaat (inclusief voorbeelden)
3. Kun je de kwaliteitsgraad berekenen

Een machine die ideaal presteert....

• Draait altijd 
• Op maximale snelheid en
• Alle producten zijn in één keer goed!

O.E.E. is 100%

Samengevat: een machine die ideaal presteert:

• draait altijd,

• op maximale snelheid en

• alle producten zijn in-een-keer goed.

Voor de OEE geldt de afspraak dat als de prestatie van de machine aan al deze

drie voorwaarden voldoet, de effectiviteit (OEE) 100% is. 

Wat bereken je ook alweer met de beschikbaarheidsgraad?

het deel van de productietijd dat is

besteed aan produceren

Wat bereken je ook alweer met de prestatiegraad?

De prestatiegraad maakt zichtbaar hoe snel geproduceerd is ten opzichte van de maximum snelheid.

Wat zou dan, volgens jou, de kwaliteitsgraad zijn?

De kwaliteitsgraad geeft het percentage van de producten weer die in-een-keer-goed zijn, ten opzichte van het totaal aantal gemaakte producten (goede en slechte).

De kwaliteitsgraad kent twee soorten machineverliezen:

Machineverlies 5: Afkeur en Herbewerken

Machineverlies 6: Opstartverliezen

Machineverlies 5: Afkeur en Herbewerken

• De tijd die verloren gaat aan het maken van producten die niet goed zijn
• Niet goed?
• Duurste verlies omdat tijd en product verloren gaan
• Niet geplande B-kwaliteit gaat ten koste van de kwaliteitsgraad

Dit is de tijd die verloren gaat aan het maken van producten

die niet in-een-keer-goed zijn, niet aan de productspecificaties voldoen. De actie die daarop volgt is vernietigen

of (deels) opnieuw bewerken door ze uit te pakken en opnieuw in de machine te verwerken. Bij afkeur gaat het om producten die niet in-een-keer goed

zijn, omdat bijvoorbeeld:

sprake is van ondervulling;

de verpakking beschadigd is;

de (houdbaarheids-) codering ontbreekt of onleesbaar is; het verkeerde product in de verpakking zit; de producten lek of niet steriel zijn.

Afkeur is vaak veruit het duurste verlies, omdat er niet alleen tijd verloren gaat,

maar ook het product. Denk maar aan:

• De tijd en het geld dat het kost om de afkeur te produceren;

• De tijd die het kost om het weg te gooien, te vernietigen;

• Als de keuze is gevallen op herstellen, dan kost het de hersteltijd (en

arbeid);

• Herstellen betekent in veel gevallen opnieuw verpakken, dus extra

verpakkingsmaterialen;

• Als de herstelactie plaatsvindt op de productielijn, dan kost het

productiecapaciteit. 

Tijd die is besteed aan het maken van producten die niet aan de specificaties

voldoen is verspilde tijd. Deze producten moeten deels herbewerkt, waarna ze

uiteindelijk weer voldoen aan de specificaties, of gaan definitief de afvalbak in.

Goede producten zijn producten die voldoen aan de vooraf bepaalde specificaties.

De scheidslijn ligt scherp: tijd die is besteed aan het maken van producten die niet

aan de klantspecificaties voldoen maar nog wel als een partijtje van 8-kwaliteit op

de markt te dumpen zijn, gaat ten koste van de kwaliteitsgraad. Tenzij het de

bedoeling was om dit partijtje voor deze markt te maken. Al deze kosten in overweging nemende is het soms goedkoper of slimmer om niet te gaan herbewerken,

maar afgekeurde producten te vernietigen (let dan wel weer op de vernietigingskasten en de belasting van het milieu). Steek vooral energie in het zoeken naar de

bronoorzaken van de afkeur om het in de toekomst te voorkomen.

Machineverlies 6: Opstartverliezen

• De tijd die besteed wordt aan het maken van opstartproducten
• Producten = productietijd 
• "Werken met levende materialen"

OEE-bedenker Nakajima maakte in zijn definitie onderscheid

tussen productverliezen die ontstaan bij de opstart na

geplande stilstanden, ten opzichte van productverliezen

tijdens het produceren. Wanneer machines opstarten na het

weekend of na een ombouw gaat dat niet altijd zonder meer

goed. Tijdens het opstarten zijn de eerste producten die uit

de machine komen nog niet goed genoeg. Het kan zijn dat men deze producten

maakt om goed af te stellen. De bestede tijd aan het maken van deze opstartproducten is een vorm van verlies dat ten koste gaat van de kwaliteitsgraad. Het is

belangrijk om het maken van deze opstartmissers niet als normaal te zien. Laat in

33

de kwaliteitsgraad duidelijk zien hoeveel producten (en dus productietijd) bij de

opstart verloren gaan. Dat nodigt uit om dit verlies te analyseren en aan te

pakken. Overigens gaat het hier alleen om de afgekeurde of mislukte opstartproducten en niet om de tijd die verloren gaat bij het opstarten. Dat tijdverlies gaat

ten koste van de prestatiegraad.

Er is een relatie tussen opstartverliezen en de mate waarin de opstartwerkzaamheden gestandaardiseerd zijn. Operators starten soms hun installatie op basis van

ervaring, het zogenaamde fingerspitzengefühl. Zeker in de levensmiddelenindustrie en als er met kartonnen of papieren verpakkingen gewerkt wordt, zegt

men wel: 'we werken met levende materialen'. Daarmee grote productvariaties

voor lief nemend. In de praktijk blijkt dat door analyseren, verbeteren en standaardiseren de opstart veel stabieler te maken is. 

De Kwaliteitsgraad berekenen

De kwaliteitsgraad kun je eenvoudig berekenen door het aantal in-een-keer-goede producten te delen door het aantal goede en slechte producten. 

In de praktijk blijkt dat het onderscheid tussen opstartverliezen en afkeuren/of

herbewerken niet altijd even gemakkelijk te maken is. Daarnaast worden de opstart ontstane productverliezen op dezelfde productielijn herbewerkt Moet je

dat dan als productietijd boeken? En wat doe je als de kwaliteitsdienst een partij

producten pas na een week afkeurt? Hoofdstuk 9. Definities en dilemma's gaat daar dieper op in. 

Kwaliteitsgraad berekenen

Verliespercentages afkeur en opstart

Van de vorige situatie is bekend dat 20 producten tijdens de productie zijn afgekeurd vanwege kwaliteitsafwijkingen. De rest van de verliezen van de kwaliteitsgraad komen van een opstart.

Bereken de verhouding in % van de verliezen door afkeur en door opstart.

Sleep de verschillende machineverliezen naar de juiste plek

Technische storingen

Wachten

Snelheidsverlies

Korte stops

Opstartverliezen

Afkeur en herbewerken

Na deze les weet je wat de kwaliteitsgraad van een machine is

😒🙁😐🙂😃

Na deze les ken je de twee onderdelen waaruit de kwaliteitsgraad bestaat (inclusief voorbeelden)

😒🙁😐🙂😃

Na deze les kun je de kwaliteitsgraad berekenen

😒🙁😐🙂😃

giphy.com