De Oost fragmenten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

'De Oost'

Indonesië, 1946. Johan is een jonge Nederlandse soldaat die samen met ruim honderdduizend anderen wordt uitgezonden om orde op zaken te stellen in Nederlands-Indië tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. Hij hoopt door deel te nemen aan de oorlog het NSB-verleden van zijn vader goed te kunnen maken. Gaandeweg raakt hij in de ban van de charismatische legerkapitein Westerling, bijgenaamd De Turk (Marwan Kenzari). Wanneer de oorlog escaleert en De Turk het verzet van de bevolking steeds genadelozer neerslaat, wordt de lijn tussen goed en kwaad voor Johan steeds vager.

Indonesië, Semarang, 1946. Aankomst van de nieuwe rekruten, waaronder hoofdpersoon Johan die door als vrijwilliger ´te helpen´, het NSB-verleden van zijn familie hoopt te compenseren, in het legerkamp. Onderweg gooien kinderen stenen. Verbaasde blikken. Ze komen hier toch als bevrijders? Ze worden toegesproken door de commandant over de terrorist Soekarno in wiens hoofd zich het Japanse gif zou hebben genesteld. Vrijheidsstrijd van Indonesië versus het Nederlandse ´koloniale´ perspectief; rekruten hadden geen idee waar ze in terecht kwamen.

Hoe komen de jonge soldaten in het fragment op je over? Noteer minstens 3 woorden

Welke uitspraak over de politionele actie is juist?

Een militaire actie waarbij Nederland de Indonesische vrijheidsstrijders probeert te verslaan

Een actie om Hitler te verslaan

Het is een actie waarbij de Indonesiërs mee begonnen

De zoveelste patrouille. Na drie maanden nog geen vijand gezien. De soldaten verdwalen en worden door de ´onzichtbare´ vijand beschoten. Een soldaat wordt geraakt en overlijdt. Is wake-upcall. Nederlandse ´klassieke´ oorlogsvoering versus guerillatactieken van de Indonesiërs.

De jonge soldaten worden totaal verrast door een aanval. Welk voordeel hadden de Indonesische strijders in het fragment?

Politionele actie in Zuid-Celebes onder leiding van Westerling om het dorp van de vermeende terroristen te bevrijden. In kampong wordt een aantal mannen verzameld, hun namen voorgelezen en dan worden ze uit naam van koningin Wilhelmina standrechtelijk door Westerling, die rechter en beul tegelijkertijd is, geëxecuteerd. Slachtoffers worden in een massagraf ter plekke direct begraven. Dominee kijkt toe. Oorlogsmisdaden van Nederland; perspectief vroeger en nu.

De politionele acties worden hoofdpersoon Johan te veel. Hij protesteert en wordt bruut neergeslagen. Hij komt bij vastgebonden onder een boom, het Depot Speciale Troepen en Westerling staan voor hem. ´Wat hier gebeurt, daar heb ik mij niet voor ingeschreven,´ zegt Johan. Westerling straft hem hard. Allereerst door publiekelijk het NSB-verleden van zijn vader te onthullen en hem vervolgens op een vrijwel onmogelijke missie te sturen. Soldaten zijn overgeleverd aan hun meerderen. Voor de één is de oorlog een spannend avontuur; voor de ander een principezaak.

Hoe zou het moeten aflopen met Johan?

Johan moet in Nederland worden berecht, hij heeft oorlogsmisdaden gepleegd

Johan was jong en naïef, hij is door de oorlog al genoeg getraumatiseerd

Een gevangenisstraf is misschien heftig, maar een taakstraf zou gepast zijn

Ik vind iets anders namelijk...

Wat hoort waar?

Soevereiniteitsoverdracht

Soekarno

Plantages

Politionele acties

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde

Indonesische onafhankelijkheid wordt door Nederland erkend

Japanse bezetting van Indonesië

Politionele Acties en Onafhankelijkheidsstrijd

Indonesië heet Nederlands-Indië en is een kolonie van Nederland.