AFP het bewegingsstelsel

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Het bewegingsstelsel

Wat gaan we doen vandaag?

- Bouw van de botten

- Verschillende gewrichten

Het bewegingsstelsel

Het bewegingsstelsel bestaat uit botten (het skelet), gewrichten en spieren. 

Functie skelet (even herhalen):

1. Houding
2. Beweging
3. Bescherming
4. Opslag van mineralen
5. Beenmerg - bloed aanmaak

Onderdelen van een bot

Lange botten 

(pijpbeenderen)

Platte botten 

(borstbeen & schedelbotten)

korte beenderen

(wervels, botjes van de hand- en 

Botweefsel

Botten bestaan uit:

botcellen en tussenstof 

(kalkzouten en lijmstoffen)

Kraakbeenweefsel bevat geen 

kalkzouten en veel lijmstoffen

Fosfaat is nodig voor de energiehuishouding, de goede werking van spieren en zenuwen, en voor de aanmaak van botten. Fosfaat speelt ook een belangrijke rol bij de instandhouding van de juiste zuurtegraad (pH) van het bloed. Ongeveer 75% van het fosfaat is als calciumfosfaat aanwezig in botten en tanden.

Hormonen uit de schildklier en bijschildklier zorgen ervoor dat de calciumspiegel in het bloed goed blijft: niet te hoog en niet te laag. Calcium is niet alleen nodig voor gezonde botten, maar ook voor spierwerking en bloedstolling. 

Vitamine D wordt in de huid gemaakt onder invloed van UV-straling. Daarnaast komt vitamine D via de voeding binnen. Vitamine D zorgt voor opname van calcium uit de voeding.

Been- of botweefsel

• Hard en stevig
• Niet buigzaam
• Niet massief
• Veel kalk
• Op plaatsen waar stevigheid belangrijk is

Opbouw van het bot

Diafyse            compact bot, merghotle

Epifyse            compact bot, spongieus

Groeischijven 

Periost 

Osteoblasten (die botweefsel opbouwt) & Osteoclasten ( breken bot af )

Van buiten naar binnen

• Beenvlies (periost): Bloedvaten en zenuwen
• Schors: Botvormende cellen
• Sponsachtige massa (spongiosa): Kleine holtes met rood beenmerg (aanmaakplaats rode/witte bloedcellen), niet massief

Binnenste deel van het bot

1. Beenmerg
2. Substantia spongiosa
3. Substantia compacta
4. Botvlies

De samenstelling van botweefsel

Elastisch

Stevig & hard 

Tussenstof rondom de botcellen

Collageenvezels

Calciumzouten (kalkzouten)

Een laag botmatrix

Rood beenmerg

• Rood beenmerg: verantwoordelijk voor aanmaak van rode bloedcellen
• Geel beenmerg: dient als energiereserve (vet, dat als laatste bron bij extreme honger wordt gebruikt)

Door het sponsachtige botweefsel lopen (slag)aders.

Rood beenmerg

In het uiteinde van de pijpbeenderen

In de platte en korte botten

Rode bloedcellen worden hier aangemaakt

Vooral in het bekken, het borstbeen, de ribben en de ruggen

wervels.

Geel beenmerg

In de holte van de lange pijpbeenderen

Bestaat uit vet.

Het vet in het gele beenmerg is de laatste bron van lichaamsenergie

Het vet in het gele beenmerg kan gebruikt worden bij extreme honger

Verbindingen en gewrichten

Wat is een gewricht ?

Wat is een gewricht? 

Een gewricht verbindt twee of meer botten met elkaar, waardoor je kan bewegen

Kun je voorbeelden van gewrichten noemen ?

3 soorten 

- Bindweefsel verbindingen 

- Kraakbeenverbindingen 

- Synoviale gewrichten 

Gewricht

Bewegelijke verbinding tussen twee of meerdere botten

Hyalien kraakbeen: bestaat uit collageenvezels, kan vervormen. Trekvast, stevig (primaire kraakbeengewrichten) Bijv. de ribben.

Vezelig kraakbeen: bestaat uit veel collageenvezels en kan daardoor minder vervormen. (secundaire kraakbeengewrichten) Bijv. de tussenwervelschijven.

Kraakbeenverbinding

Gewrichten

Synoviale gewrichten

- Meest voorkomende soort botverbinding in ons lichaam. 

- Maken grote bewegingen tussen botten mogelijk (schouder-, heup- en kniegewricht)

- Soorten synoviale gewrichten: kogelgewricht, ellipsoidgewricht, zadelgewricht, schaniergewricht, rolgewricht/ draaigewicht, vlakgewricht/ glijdend gewricht.

kogelgewricht

scharniergewricht

rolgewricht

Oefenen

www.anatomie-online.nl

Oefenen mobiliteit, botten bovenlichaam en onderlichaam