1 De tijd van jagers en boeren - 1.2 De opkomst van de landbouw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

h2 les 1

Jagers en boeren

1

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

2- De opkomst van de landbouw

h2 les 1

Intro

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

• hoe de landbouw ontstond 
• welke oorzaken en gevolgen het ontstaan van de landbouw had 
• hoe landbouwsamenlevingen ontstonden
  

h2 les 1

Ontstaan van de landbouw

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

• De landbouw ontstond in het Midden-Oosten. Rond 9000 v.C. begon het met akkerbouw, omstreeks 8000 v.C. ontstond de veeteelt.
  
• Het ontstaan van de landbouw was een revolutie.

Migranten verspreidden de landbouw vanuit het Midden-Oosten in Azië, Afrika en Europa.

Ook in andere gebieden van de wereld vond de landbouwrevolutie zelfstandig plaats. Bijvoorbeeld in China en Peru.

h2 les 1

Oorzaken en gevolgen van de landbouwrevolutie

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

Een belangrijke oorzaak voor de landbouw-revolutie was het zachter worden van het klimaat. Granen en peulvruchten groeiden goed in dit milieu: leefomgeving.

Wilde planten en dieren ging men domesticeren: planten en dieren in dienst van mensen aanpassen. Vanaf 5000 v.C. werden dieren gebruikt voor bewerking van het land.

Door plant- en dierveredeling en technische vooruitgang stegen de opbrengsten, konden meer mensen worden gevoed en bleef de bevolking groeien.

h2 les 1

De landbouwsamenleving (1/3)

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

Door de landbouwrevolutie ontstond de landbouwsamenleving. Boeren waren geen nomaden meer en kregen een sedentaire leefwijze.

Door de natuur te onderwerpen konden ze in hun eigen levensonderhoud voorzien: elk dorp was daardoor autarkisch, zelfvoorzienend.

Grond werd voor boeren het belangrijkste bezit. Daarnaast bezaten ze ook huizen, werktuigen, kleding en andere producten van nijverheid.

h2 les 1

De landbouwsamenleving (2/3)

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

Sommige mensen kregen meer bezittingen dan anderen. Daardoor hadden ze meer aanzien en macht. Ouders gaven hun bezit en macht door aan hun kinderen. Daardoor groeide de sociale ongelijkheid.

Sommige boeren lieten mensen voor zich werken. Ook werden mensen slaaf.

h2 les 1

De landbouwsamenleving (3/3)

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

De sociale ongelijkheid blijkt uit graven. Belangrijke families vereerden hun doden met gedenktekens. Hunebedden zijn voorbeelden van zulke monumenten: gedenktekens.

Prehistorische boeren gaven doden grafgiften mee voor hun bestaan in het hiernamaals: leven na de dood.

Het ontstaan van landbouw en landbouw-samenlevingen is een kenmerkend aspect van de tijd van jagers en boeren.

h2 les 1

En toen veranderde (heus niet) alles

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

De grootste fout ooit!?

De landbouwrevolutie zorgde voor de grootste verandering ooit, en die was niet per se positief. 

Of viel het allemaal wel mee?

Geschiedenis/archeologie als wetenschap. Oude en nieuwe inzichten.

• Mensen gingen junkfood eten (eenzijdig)
• er was één landbouwrevolutie
• landbouw zorgt voor ongelijkheid

www.npostart.nl

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van jagers en boeren tot 3000 v.C.

• hoe de landbouw ontstond 
• welke oorzaken en gevolgen het ontstaan van de landbouw had 
• hoe landbouwsamenlevingen ontstonden