7.1 (deel 2)

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Wat betekent een extern effect?

• Externe effecten zijn onbedoelde bijwerking van productie of consumptie die de welvaart van een ander dan de gebruiker van het product beïnvloedt.

Welke soorten effecten heb je?

• Positief extern effect
• Negatief extern effect

Externe effecten

• Een externe effect is een onbedoelde bijwerking van productie of consumptie die de welvaart van een ander dan de veroorzaker beïnvloedt.
  
  
• Bij een positief extern effect neemt de welvaart/welzijn van de externe partij toe. 
• Bij een negatief extern effect daalt de welvaart/welzijn van de externe partij.

Een concert van Beyoncé 

Positieve externe effecten:

• Je moet een hotel boeken.
• Je eet van te voren bij een restaurant of bij en fastfoodketen.
• Meer werkgelegenheid voor de mensen achter de bar en de beveiliging ect.

Negatieve externe effecten:

• Er ontstaan files rondom het concert.
• Er zijn overvolle treinen.
• Parkeren in omliggende wijken.
• Geluidsoverlast omwonende.
• Hotelprijzen stijgen.
• Mensen uit het buitenland komen met het vliegtuig, dus meer co2 uitstoot.
• Er kan inflatie ontstaan.

Externe effecten

Voorbeeld negatief extern effecten 

Milieuvervuiling door het rijden met de auto wordt niet door de markt in de prijs van benzine meegenomen.

De overheid corrigeert dit met een accijnsbedrag per liter benzine.

wat kan de overheid doen tegen externe effecten?

wat kan de overheid doen tegen externe effecten?

subsidies

de overheid kan een geldbedrag geven voor het gebruik van producten, die milieuvervuiling tegengaan 

verbod

ze kunnen een verbod instellen, zoals het rookverbod 

De overheid grijpt in

Wat kan de overheid doen?

1. Regels stellen voor bedrijven over producten/ productie
Bijv. kwaliteitseisen aan producten, vermindering van CO2 uitstoot verplichten, etc.

2. Belastingen op negatieve externe effecten (!)
Bijv. vliegbelasting, accijns op sigaretten/ alcohol, suikertax.

De overheid grijpt in

Wat kan de overheid doen?

3. Subsidies

     De overheid geeft geld aan organisaties die goede dingen doen. 

     Bijv. voetbalvereniging krijgt subsidie (geld) van de gemeente om kinderen

     te laten bewegen -> positief extern effect aanmoedigen.

4. Voorlichting voor consumenten

     De overheid informeert consumenten over hun keuzes.

externe effecten

Bij het restaureren van een monumentaal gebouw treden ook positieve externe effecten op. Een voorbeeld van zo'n positief extern effect is...

1. meer werk voor de betrokken vaklieden
2. mooier uitzicht voor de omwonenden
3. het gebouw zal langer meegaan
4. lagere onderhoudskosten voor de gemeente

Welke is of zijn geen externe effect(en) van autoverkeer?

1. Geluidsoverlast
2. Doorbreken van de stilte
3. Kortere reistijd voor de autogebruiker
4. Verkeersslachtoffers

Wat is een positief extern effect en een negatief extern effect van Schiphol?

Bedenk zelf een negatief extern effect.

Negatief extern effect

Negatief extern effect

Positief extern effect