De rechtsstaat

• Burgerschapsonderwijs
• MBO
• Studiejaar 1

De rechtsstaat

Saddam Hoessein

Kim Jong-un

Vladimir Poetin

Adolf Hitler

Ken jij deze 'leiders'? Zet de naam en het land bij de juiste leider.

Wat weet jij van deze leiders? Hoe gaan (of gingen) zij om met de rechten van de mensen in hun land? Wat vind jij hiervan?

Politiestaat, totalitaire staat of dictatuur

In sommige landen kun je in de gevangenis belanden om je politieke mening, huidskleur, seksuele geaardheid, geslacht of geloof. Een land waarin dat gebeurt noemen we een politiestaat, een totalitaire staat of een dictatuur.

Noord-Korea is een voorbeeld van zo'n totalitaire staat: de overheid heeft alle macht en als je daarop kritiek levert, dan kan je worden opgepakt, ontvoerd, of op een andere manier gestraft. 

Kan dat in Nederland ook? Waarom niet? Waar komt dat door? > Grondwet

De rechtsstaat

De Grondwet

De overheid moet zich aan de wet houden.

Trias Politica:

regering, parlement en rechters

Objectieve beoordeling

Onafhankelijke rechters

1. De basis voor de Nederlandse rechtsstaat is De Grondwet. Hierin staan de rechten en de plichten van de koning, de regering, het parlement, maar ook die van de burgers. Denk bijvoorbeeld aan Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod, waarin wordt uitgelegd dat iedereen gelijk is en dat het verboden is om te discrimineren. 
   
   
2. De overheid moet zich ook aan de wet houden. Je kunt een rechtszaak beginnen tegen de overheid en deze kan je ook winnen. De wet beschermt jou op deze manier tegen de overheid.
   
   
3. De macht in Nederland is verdeeld en niet bij één persoon of partij. De regering en het parlement  kunnen wetten maken en controleren elkaar, waardoor niemand te veel macht krijgt. Rechters controleren ook, maar kunnen geen wetten maken. Dit noemt met de Trias Politica.
   
   
4. Je kan morgen niet worden veroordeeld voor iets wat je doet wat vandaag niet strafbaar is. Ook kan je niet worden veroordeeld voor iets waarvoor iemand anders is vrijgesproken. Dit is een objectieve beoordeling.
   
   
5. Nederlandse rechters zijn onafhankelijk. De rechter kan niets veranderen aan de inhoud van de wet en hij mag geen lid zijn van het parlement of de regering. Een uitspraak mag nooit gebaseerd zijn op een mening, maar moet altijd gebaseerd zijn op feiten. 

Wetten in De Grondwet

We benoemden al Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod, maar wat staat er nog meer in De Nederlandse Grondwet? Benoem ze hier, maar je hoeft het artikelnummer er niet bij te vermelden.

Vrouwe Justitia

Op deze afbeelding zien jullie Vrouwe Justitia, de Romeinse godin van de rechtsspraak. Op het nieuws op tv kom je deze vrouw vaak tegen wanneer het gaat over rechtszaken. Waarom dat is, daar komen jullie straks achter.

Vrouwe Justitia wordt altijd afgebeeld met drie attributen.

Welke attributen zie jij bij Vrouwe Justitia?

Waarvoor staat de blinddoek van Vrouwe Justitia?

Waarvoor staat het zwaard van Vrouwe Justitia?

Waarvoor staat de weegschaal van Vrouwe Justitia?

Een eerlijk proces

De rechtsstaat staat dus voor een eerlijk proces: je wordt objectief beoordeeld, er wordt door meerdere mensen zorgvuldig gekeken naar de bewijzen, feiten en argumenten en op basis daarvan wordt een oordeel gegeven. 

Hoe belangrijk vinden jullie zo'n eerlijk proces? Verdient iedereen een eerlijk proces?

Voorafgaand aan het filmpje: vraag of de klas bekend is met de term 'pedojagers'. Laat één of een paar studenten aan de rest van de klas uitleggen wat dit is, op een objectieve manier, benadruk dit ook. Vertel dat zij alleen de feiten mogen benoemen, nog niet hun eigen mening. 

Als de term is uitgelegd, begin dan met het afspelen van het filmpje.

Wat is nu goed?

Wat vinden jullie van 'pedojagers'? 

Zijn zij een probleem? Of niet?

Ga hier met de klas in discussie. Op de volgende dia komt een filmpje waarin de essentie van de rechtsstaat naar voren komt: niet voor eigen rechter spelen, niet meteen oordelen.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Jouw mening

Schrijf een verslag van minimaal 250 woorden waarin je jouw mening geeft over de pedojagers. 

Denk aan wat je deze les hebt geleerd over de rechtsstaat, over een
gelijke be-/veroordeling. 

Kies jij de kant van de rechtsstaat, die van de pedojagers, of twijfel je?
Denk eraan: geef argumenten, vertel waarom jij iets vindt. 

Zet een opdracht in Teams klaar waarin studenten dit verslag kunnen gaan schrijven.