h4

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Afspraken 

Voor de les (thuis of multi): 

1. Je kijkt voor de les naar de uitleg van de paragraaf (verplicht) 

2. Je maakt aantekeningen en noteert wat je niet begrijpt (steekwoorden mag)

Planning van de les:

1. Werkboek op tafel op blz. 110

2. Zijn er vragen over par. 4.1? 

3. Pak je planner erbij, waar sta jij? 

4. Lees zelfstandig par 4.2, 4.3 of 4.4 en/of bekijk de uitleg.

5. Maak de bijbehorende opdrachten.

 Keuzemoment om 8.30:

A. Korte uitleg van de par. 4.2

B. Zelfstandig in stilte aan de opdrachten werken

Pauze tussen 8.50 en 8.55 

Stofeigenschappen

Als je met stoffen werkt is het belangrijk dat je weet wat de eigenschappen zijn van die stof

Hoofdstuk 4: Mengen en scheiden

4.2 Onderverdeling van stoffen

Gevarensymbolen

Stofeigenschappen

De eigenschap waaraan je een stof kunt herkennen:

- fase bij kamertemperatuur

- kleur

- geur

- oplosbaarheid in water

- kookpunt

- smeltpunt

- elektriche geleidbaarheid

- dichtheid

Triviale naam en rationele naam

De triviale naam is de naam die in het dagelijks leven gebruikt wordt

De rationele naam is de naam die scheikundige gebruiken

Hoofdstuk 4: Mengen en scheiden

4.2 Onderverdeling van stoffen

Zuivere stoffen en mengsels

Een zuivere stof is een stof die bestaat uit één soort stof

Een mengsel is een stof die bestaat uit meerdere soorten stoffen

Hoofdstuk 4: Mengen en scheiden

4.2 Onderverdeling van stoffen

Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stoffen hebben een kook/smeltpunt

Mengsels hebben een kook/smelttraject 

Hoofdstuk 4: Mengen en scheiden

4.2 Onderverdeling van stoffen

Hoofdstuk 4: Mengen en scheiden

4.2 Onderverdeling van stoffen

Pauze tussen 8.50 en 9.00

Vervolg van de les:

1. Zijn er vragen over wat je net       gemaakt hebt? 

2. werk zelfstandig verder aan par   4.2, 4.3 of 4.4 en/of bekijk de uitleg.

3. Maak de bijbehorende opdrachten.

 Keuzemoment om 9.15:

A. Korte uitleg van de par. 4.3

B. Zelfstandig in stilte aan de opdrachten werken

Planning van de les:

1. Werkboek op tafel 

2. Pak je planner erbij, waar sta jij? 

3. Zijn er vragen over par. 4.2 of 4.3?

4. Korte uitleg par. 4.3. 

5. Ga zelfstandig verder, lees en/of bekijk de uitleg en maak de bijbehorende opdrachten.

 Keuzemoment om 15.40:

A. Korte uitleg van de par. 4.4

B. Zelfstandig in stilte aan de opdrachten werken

...Denk aan het practicum van deze week. 

Klaar?! 

a. Maak een overzicht van wat jij moet onthouden voor het TSE. 

b. Oefen online in de methode

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Herhaling

Wat stelt deze tekening voor?

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Vloeibare mengsels

Vloeibare mengsels kunnen wij onderverdelen in drie categorieën: 

1. Oplossing

2. Suspensie

3. Emulsie

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Oplossing

Een oplossing is een vaste stof, een vloeistof, of een gas gemengd met een vloeistof

Voorbeelden

Eigenschappen

Oplossingen zijn altijd helder, soms gekleurd. 

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Oplossing

• Moleculaire stoffen
• Ionaire stoffen  

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Suspensie

Een suspensie is een vaste stof in een vloeistof

hierbij is de vaste stof niet opgelost

Voorbeelden

Eigenschappen

Suspensie zijn altijd troebel.

Na een tijdje 'bezinken' de vaste deeltjes naar de bodem.

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Emulsie

Een emulsie is een troebel mengsel van vloeistoffen,

waarbij druppeltjes van de ene vloeistof zweven in de andere

Voorbeelden

Emulgator

Een emulgator zorgt ervoor dat de twee vloeistoffen wel mengen

Voorbeeld: Zeep en eigeel

Hoofdstuk 4. Mengen en scheiden

§4.3 Mengsels

Samenvatting

Oplossingen zijn altijd helder, soms gekleurd, waarin een of meer stoffen

zijn opgelost

Een suspensie is een troebel mengsel van een fijn verdeelde vaste stof, 

die zweeft in een vloeistof

Een emulsie is een troebel mengsel van vloeistoffen, waarbij druppeltjes

van de ene vloeistof zweven in de andere. Een emulgator zorgt ervoor

dat de 2 vloeistoffen wel mengen

Andere troebele mengsels

Rook (smog) = vaste stof in een gas

Schuim = gas in een vloeistof/vaste stof

Nevel = vloeistof in gas

Planning van de les:

1. Zijn er nog vragen? 

2. Ga zelfstandig verder, lees en/of bekijk de uitleg en maak de bijbehorende opdrachten.

...Denk aan het practicum van deze week. 

 Keuzemoment om 15.40:

A. Korte uitleg van de par. 4.4

B. Zelfstandig in stilte aan de opdrachten werken

Klaar?! 

a. Maak een overzicht van wat jij moet onthouden voor het TSE. 

b. Oefen online in de methode

c. Voer het extra practicum uit... 

Het scheiden van mengsels in zuivere stoffen

Bezinken 

Filtreren

indampen

destilleren

extraheren

adsorberen

Hoofdstuk 4. Mengsels scheiden

4.4 Scheiden van mengsels

Bezinken

(Centrifugeren)

Filteren

Extraheren

Hoofdstuk 4. Mengsels scheiden

4.4 Scheiden van mengsels

Scheiden van mengsels:

Bezinken is het scheiden op verschil in dichtheid, na verloop van tijd zakt de stof met de grootste dichtheid naar de bodem.

Centrifugeren is een manier om bezinken te versnellen, je draait het mengsel met zeer grote snelheid rond.

Filteren is het scheiden op verschil in deeltjesgrootte, je filtert de grotere deeltjes eruit, dit wordt het residu, de kleinere deeltjes die door je filter gaan is het filtraat.

Extraheren is het scheiden op verschil in oplosbaarheid, een deel van je mengsel lost wel op in je extractiemiddel en een ander deel niet.

Samenvatting

Hoofdstuk 4. Mengsels scheiden

4.4 Scheiden van mengsels

Planning van de les:

1. Zijn er nog vragen? 

2. Ga zelfstandig verder, lees en/of bekijk de uitleg en maak de bijbehorende opdrachten.

...Denk aan het practicum van deze week. 

 

Klaar?! 

a. Maak een overzicht van wat jij moet onthouden voor het TSE. 

b. Oefen online in de methode

c. Voer het extra practicum uit... 

Vervolg van de les:

1. Zijn er vragen over wat je net       gehoord hebt? 

2. Werk zelfstandig verder aan par   4.2, 4.3 of 4.4 en/of bekijk de uitleg.

3. Maak de bijbehorende opdrachten.

Planning van de les:

1. Werkboek op tafel 

2. Pak je planner erbij, waar sta jij? 

3. Zijn er vragen over par. 4.3 of 4.4?

4. Uitleg voor iedereen! par. 4.5. 

5. Ga zelfstandig verder, lees en/of bekijk de uitleg en maak de bijbehorende opdrachten.

 Keuzemoment om 9.00:

A. Korte uitleg van de par. 5.1

B. Zelfstandig in stilte aan de opdrachten werken

...Denk aan het practicum van deze week. 

Klaar?! 

a. Maak een overzicht van wat jij moet onthouden voor het TSE. 

b. Oefen online in de methode

Samenstelling en concentratie

De concentratie wil zeggen hoeveel (g) stof ergens in zit.

Wanneer je 2 g suiker in 100 mL water oplost is er een concentratie van 20 g/L suiker.

Wanneer je 8 g suiker in 100 mL water oplost is er een concentratie van 80 g/L suiker.

concentratie berekenen

(herhaling)

• de concentratie is altijd een deel van de stof vergeleken met het geheel

• Concentratie= deel / geheel
  
  

concentratie=​hoeveelheidmengsel​​hoeveelheid(opgeloste)stof​​

Oefening 

Wat is de concentratie in g/L als er 1605 gram azijnzuur in 321 L water is opgelost?

Maak altijd een tabel: 

Gegeven
Gevraagd

Percentage

Soms wordt de concentratie niet aangegeven in g/L, maar met een percentage.

Massapercentage

Volumepercentage 

Volumepercentages

Goldstrike 50%

wijn 12,5%

bier 5%

Massapercentages

Percentage berekenen

Samen 82 maken op blz. 130

Maak altijd een tabel:

Gegeven
Gevraagd

vervolg van de les:

1.  Zijn er nog vragen? 

2. Ga zelfstandig verder, lees en/of bekijk de uitleg en maak de bijbehorende opdrachten.

3. Zorg ook dat je alles hebt nagekeken van hoofdstuk 4!

 Keuzemoment om 9.00:

A. Korte uitleg van de par. 5.1

B. Zelfstandig in stilte aan de opdrachten werken

...Denk aan het practicum van deze week. 

Klaar?! 

a. Maak een overzicht van wat jij moet onthouden voor het TSE. 

b. Oefen online in de methode

De afspraken met elkaar:

Respect naar elkaar ->

luisteren naar elkaar en stil zijn 

samenwerken 

gsm weg, tenzij je die voor de opdracht

over de lijn-> sanctie (2 waarschuwingen, 3e verwijderen) 

fluisterstand voor overleg

hand opsteken

niet kloten tijdens de les

Leg in je eigen woorden uit wat een zuivere stof en een mengsel is.

Benoem alle informatie die je ziet in deze grafiek, schrijf daarna op of je te maken hebt met een mengsel of een zuivere stof.

Een oplossing is ...

1. Altijd helder, soms gekleurd
2. Altijd helder, altijd kleurloos
3. Altijd troebel, altijd kleurloos
4. Altijd troebel, soms gekleurd

Noem 2 oplosmiddelen

In welke reageerbuis zit een emulsie?

1. Reageerbuis 1
2. Reageerbuis 2
3. Reageerbuis 3

Een suspensie bestaat uit:

1. Twee vloeistoffen
2. Een vloeistof als oplosmiddel en een vaste stof die opgelost is
3. Een vloeistof als oplosmiddel en een vaste stof die niet opgelost is
4. Twee vaste stoffen

Een moleculaire stof bestaat uit..

1. niet-metaal atomen
2. metaal-atomen
3. niet metaal atoom en een metaal atoom
4. uit atomen

Ik voeg een schepje suiker toe aan water. Hoe noteer in dat?

Tip: suiker is een moleculaire stof.

Wat is een zout?

1. Een verbinding van een metaal en een niet-metaal
2. Een verbinding van twee metalen
3. Een verbinding van twee niet-metalen
4. Een verbinding van twee moleculaire stoffen

een ionaire verbinding noemen we ook wel een zout

1. juist
2. onjuist

Wat kun je hier in je eigen woorden over opschrijven?

Rook, nevel en schuim

• Vaste stof in een gas
• Vloeistof in een gas
• Gas in een vaste stof of vloeistof

Oefen met concentratie, massa- en volumeprocenten