Spieren en pezen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Spieren en pezen

Afbeelding van https://www.bodyworlds.nl/

DEZE LES

Wat weet je nog van vorige les?

Uitleg

Zelfstandig werken

JE GAAT LEREN OVER

• welke skeletspieren je in je lichaam hebt en hoe ze botten in beweging kunnen brengen.
• hoe skeletspieren zijn opgebouwd.
• hoe je spieren sterker kunt maken.
• welke verschillen in functie er zijn tussen skeletspieren en gladde spieren.

Wat weet je nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Wat is het gewicht als een pak suiker van 1 kg stil staat op aarde?

1. 1 kg
2. 980 kg
3. 980 Newton
4. 9,8 Newton

Gewicht wordt uitgedrukt in Newton, de eenheid van kracht, terwijl massa wordt uitgedrukt in kilogram

Wat zijn blessures?

1. Een gebroken bot
2. Niet kunnen voetballen
3. Een beschadiging aan spieren, pezen, gewrichten of botten
4. Een kneuzing

Wat is harder: kraakbeen of been?

1. Kraakbeen
2. Been

Uitleg

Laptops dicht

Startopdracht

Hoe dik zijn jouw spieren?

- Werk in duo's

- Volg de stappen van opdracht 1 op blz 41: "Je spieren spannen"

- Meten in millimeters

- Deel de meetlinten met elkaar!

Je kan uitleggen welke skeletspieren je in je lichaam hebt en hoe ze botten in beweging kunnen brengen.

Spieren en pezen

Je skelet geeft stevigheid en bescherming, maar om te bewegen zijn er skeletspieren nodig.

Deze zitten vast aan het skelet, door te bewegen, beweeg jij ook.

Bewegen

Als spieren samentrekken, worden ze korter en dikker. Hiernaast zie je de armbuigspier (biceps)

en de armstrekspier (triceps) samenwerken.

Vaak werken twee spieren samen aan een tegengestelde beweging, dit zijn Antagonisten

Pees

De plaats waar een pees aan een bot vastzit, heet de aanhechtingsplaats.

Een spier kan samentrekken, maar een pees niet.

Je kan beschrijven hoe skeletspieren zijn opgebouwd.

bouw skeletspier

spiervezels 

(dwarsgestreepte spier)

spierblessures

Als spieren moe worden, gaan ze trillen of stoppen ermee. Er ontstaan afvalstoffen. Als er teveel afvalstoffen in de spieren achterblijven dan krijg je spierpijn.

Korte uitstap naar spierblessures, betrek hier ook spierpijn bij. 

Je kan uitleggen hoe je spieren sterker kunt maken.

Trainen

Door te trainen kun je je spieren sterker maken, deze spieren worden dan dikker. Wanneer je spieren niet zoveel gebruikt of traint dan worden ze dunner en zwakker.

Je spieren train je door te bewegen, dit is ook ontspannend!

Je kan uitleggen welke verschillen in functie er zijn tussen skeletspieren en gladde spieren.

Drie type spierweefsel bij de mens

Glad spierweefsel

Hartspierweefsel

Dwarsgestreept spierweefsel

Meer info: https://www.gezondheidsplein.nl/menselijk-lichaam/spieren/item45071

3 type spierweefsels

Skeletspieren

- dwarsgestreept spierweefsel 

- bestaat uit spiervezels (versmelting spiercellen)

- aan botten vast

Hartspieren

- spierweefsel 

- in hart

Glad spierweefsel

- glad spierweefsel 

- bestaat uit losse spiercellen

- in huid en wand van holle organen

Spieren in organen

Lengtespieren en kringspieren

Als kringspieren in de wand van de darm samentrekken, wordt de darm nauwer.

Sleutelbegrippen

Skeletspieren

Pezen

Antagonisten

spiervezels

Aan dûh slag

• 10 minuten individueel stil aan de weektaak werken
• Maak nu 2, 6, 8 en 9 (blz. 47 en verder) in ieder geval
  

• Klaar? Maak de rest van de weektaak af
• Vragen? Eerst je boek goed lezen, pas als je er niet uitkomt loop je naar mijn bureau met je vraag.

Weetjes over spieren. Wist je dat?

• We hebben meer dan 600 verschillende spieren!

• Een mens van 50 kilo heeft ongeveer 25 kilo aan spieren!

• Mannen en vrouwen hebben evenveel spieren!

• Je hart, tong, irissen en darmen zijn ook spieren!

• Aan de binnenkant van de huid van je gezicht zitten

meer dan 50 kleine spiertjes vast. Die spieren zorgen

ervoor dat je kunt lachen, huilen, praten,

boos kunt kijken... enzovoort!

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Weektaak

4.1 Hoe blijf je fit?

4.2 Spieren en pezen (ook Extra)

P.O. Poster maken

Zet deze taak in je agenda