afsluiting/toetsvoorbereiding

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

In de tijd van steden en staten werd de samenleving opnieuw een....

1. urbane samenleving
2. agrarische samenleving
3. agrarisch-urbane samenleving
4. moderne samenleving

Eén van de oorzaken van die nieuwe samenleving was...

1. urbanisatie
2. opkomende handel
3. uitbreken ziektes
4. toename macht koning

TIJDVAK 3

tijdvak 4

Feodalisme

Hofstelsel

Kerstening

centralisatie

Oosters schisma

gildes

kruistochten

Hanze

De economie in tijdvak 4 veranderde in een...

1. ruil economie
2. geldeconomie
3. autarkische economie
4. dalende economie

Doordat steden steeds zelfstandiger en vrijer werden nam de macht van de koning

1. toe
2. af

9. Sleep naar het juiste vak:

Dit is een sleepvraag.

Leenstelsel

Staatsvorming en centralisatie

Machtige adel

Ambtenaren

Huursoldaten

Afhankelijke vorst

Zet in de goede volgorde van vroeger naar later

1

2

3

4

5

Karel de Grote leent land uit aan leenman

Eerste kruistocht naar Jeruzalem

Oosters Schisma

In Mesopotamië ontwikkelt men een schrift

Germanen vallen Romeinse Rijk binnen

Ontstaan en groei van steden.

strijd over wie de hoogste macht heeft, de keizer of de paus

Gewapende tocht van christenen om land op niet-christenen te veroveren

voorrechten van een stad

Kruistocht

Stadsrecht

Investituurstrijd

Verstedelijking

De investituurstrijd was een strijd tussen...

1. de paus en de vorst
2. de paus en de bisschop
3. de vorst en het volk

Overal dezelfde regels en wetten invoeren is een kenmerk van...

1. centralisatie
2. urbanisatie
3. individualisatie
4. zelfstandigheid

Wat zie je in de afbeelding?

1. Een gevolg van het leenstelsel
2. Een gevolg van de komst van steden
3. Een oorzaak van de komst van steden
4. Een oorzaak van het leenstelsel

Welk gevolg is een politiek gevolg van de komst van de steden

1. Er kwam weer geld in omloop
2. Steeds meer horigen verlieten het domein
3. De heer hief tol voor handelaren die naar de stad wilden
4. Burgers eisten steeds meer inspraak in het stadsbestuur

Welke oorzaak voor de kruistochten klopt niet?

1. Propaganda vanuit de paus
2. Geloof heilige oorlog
3. Vergroten macht van de paus
4. Vergroten macht van de burgers

Wanneer meerdere provincies samen één land wordt, noemen we dit ................................. .

Dit land werd vanuit één plek bestuurd, dit noemen we........................... .

Centralisatie

Staatsvorming

Welk land won de Honderdjarige Oorlog?

1. Engeland
2. Frankrijk

De honderdjarige oorlog is een oorlog tussen .....

1. Engeland en Bourgondië
2. Frankrijk en Duitsland
3. Frankrijk en Engeland
4. Leenmannen van Franse koningen

Jeanne d’ Arc speelde in de middeleeuwen een grote rol omdat zij:

1. De eerste vrouwelijke overste van een klooster was
2. Als man verkleed sucesvol meevocht in de 100-jarige oorlog maar op de brandstapel eindigde
3. Trouwde met Karel de Grote
4. Een boek schreef over haar ontdekkingsreizen

Opdracht 2:

Hieronder staan vijf kenmerkende aspecten (A-E). Sleep de kenmerkende aspecten naar de tijdvakken waar ze bij horen

A burgerschap en wetenschappelijk denken in de Griekse stadstaat

B de levenswijze van jager-verzamelaars

C de verspreiding van het christendom in Europa

D het christendom in het Romeinse rijk, van verboden tot enig toegestane godsdienst

E hofstelsel en de horigheid

De tijd van steden en staten is de periode...

1. Van 500 tot 1500
2. Van 500 tot 1000
3. Van 1000 tot 1500
4. van 1500 tot 1600

Wat was geen oorzaak van de verstedelijking in de Middeleeuwen

1. De Zwarte Dood
2. Einde aan invallen van Vikingen en Noormannen
3. Opleving van de handel
4. Verbeteringen in de landbouw

Wereldlijke macht

Geestelijke macht

Paus

Keizer

Koning

Priester

Graaf/hertog

Bisschop

Pastoor

Domeinheer

Waar ging de ruzie tussen de Paus en de Duitse keizer over?

1. Wie de meeste macht oftewel het primaat heeft
2. Over dat de paus zich niet overal mee moest bemoeien
3. Over wie de bisschoppen mocht benoemen
4. Over of de paus het recht had om iemand uit de kerk te zetten (te excommuniceren)

Wie heeft de investituurstrijd gewonnen?

1. De paus
2. De keizer

Brugge krijgt stadsrechten 

Het concordaat van Worms wordt getekend

Gregorius VII schrijft het Dictatus Papae

Het Romeinse Rijk splitst zich op 

Het Oosters Schisma voltrekt 

Wat is geen primaire bron?

1. Het dagboek van Anne Frank
2. Een grotschildering
3. Een boekverslag over het dagboek van Anne Frank
4. Een kogel uit WOII in een boom

Gebruik de vier tijdvakken en acht kenmerkende aspecten.

Maak de juiste combinaties.

Tijd van

Jagers

en

Boeren

Tijd van Grieken en Romeinen

Tijd van Monniken en Ridders

Tijd van Steden en Staten

burgerschap en wetenschappelijk

denken in de Griekse stadstaat

de levenswijze van jager-verzamelaars

de opkomst van de stedelijke burgerij en

de toenemende zelfstandigheid van

steden

de verspreiding van de

Grieks-Romeinse cultuur en de

confrontatie met de Germaanse culturen

de verspreiding van het christendom in

Europa

het begin van staatsvorming en

centralisatie

het ontstaan en de verspreiding van de

islam

het ontstaan van de landbouw en de

landbouw-samenlevingen

De tijd van steden en staten was van...

1. 750-1250
2. 1250-1500
3. 1000-1500
4. 1500-1750

Een andere naam voor de tijd van steden en staten is....

1. De middeleeuwen
2. De late middeleeuwen
3. De oudheid
4. De vroege middeleeuwen

Wat is de juiste chronologische volgorde van vroeger naar later met betrekking op de investituurstrijd?
1. De leenmannen van Hendrik IV willen hem niet meer gehoorzamen.
2. Keizer Hendrik IV benoemt toch bisschoppen ondanks een waarschuwing
3. Gregorius VII doet keizer Hendrik IV in de ban.
4. Hendrik IV gaat naar Canossa (italie) om boete te doen en krijgt vergiffenis.

1. 2, 3, 1, 4
2. 3, 4, 2, 1
3. 1, 2, 4, 3
4. 2, 1, 3, 4

Van wie was deze uitspraak?
"Alleen de paus mag bisschoppen benoemen"

1. Hendrik IV
2. Gregorius VII

Welke bewering over de Investituurstrijd is juist?

1. De investituurstrijd begon toen de Duitse koning wilde scheiden van zijn vrouw en de paus geen toestemming gaf.
2. De investituurstrijd ging over de vraag wie de Duitse bisschoppen mocht benoemen: de paus of de Duitse koning.
3. De investituurstrijd werd gewonnen door de Duitse koning, die de steun had van de machtige Duitse keurvorsten.
4. De investituurstrijd had tot gevolg dat Duitsland een eenheidsstaat werd, met een machtige koning aan het hoofd.