Ho 3 Chemische Binding

• Science
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Ho 3 Chemische Binding

HO 3.2&3.3

Spoorboekje

Lezen 3.3 in stilte

Behandelen 3.2&3.3

Opgaven maken 

Afsluitende opdracht les

6 min

10 min

10 min

5 min

In welke 3 groepen kun je stoffen indelen op basis van hun elektrisch geleidingsvermogen?

1. Halogenen, Metalen, Zouten
2. Metalen, Niet-metalen, Zouten
3. Niet-metalen, Zouten, Moleculaire stoffen
4. Metalen, Zouten, Moleculaire stoffen

Metalen kunnen:

1. In vaste en vloeibare fase NIET geleiden
2. In vaste fase en in vloeibare fase WEL geleiden
3. In vaste fase WEL geleiden in vloeibare fase NIET
4. In vaste fase NIET geleiden, in vloeibare fase WEL

welk metaal is een edel-metaal?

1. Au
2. Na
3. Li
4. Hg

Moleculaire stoffen zijn opgebouwd uit:

1. metalen én niet-metalen
2. ionen
3. niet-metalen
4. metalen

Een zout is opgebouwd uit?

1. ionen
2. moleculen
3. atomen

Moleculaire stoffen geleiden

1. in vloeibare fase
2. in vaste fase
3. in vloeibare en vaste fase
4. niet

Zouten kunnen:

1. In vaste en vloeibare fase NIET geleiden
2. In vaste fase en in vloeibare fase WEL geleiden
3. In vaste fase WEL geleiden in vloeibare fase NIET
4. In vaste fase NIET geleiden, in vloeibare fase WEL

Niet-metalen:

• Dof
  
• Breekbaar
  
• Slechte geleiders
• Edelgassen en halogenen
  

Metalen:

• Glanzen
  
• Buigbaar
  
• Goede geleiders
  
• In gesmolten toestand kunnen ze worden gemengd met andere metalen (LEGERINGEN)
  

Binas blz 34

Metalen

• Een zuiver metaal bestaat uit een atoomsoort --> element
• Overeenkomsten tussen metalen:

1. Een glimmend oppervlak in zuivere vorm;
2. Ze geleiden warmte en elektrische stroom;
3. Ze kunnen worden vervormd, vooral als ze heet zijn;
4. Ze kunnen in gesmolten toestand worden gemengd met andere metalen.

Legeringen

Een legering is een afgekoeld mengsel van samengesmolten metalen.

Een legering heeft andere stofeigenschappen dat de afzonderlijke metalen

Metaalrooster (1)

In een vast metaal bevinden de metaalatomen zich gerangschikt 

in een rooster: metaalrooster

één natriumatoom

meerdere natriumatomen vormen een metaalrooster

De bouw van vaste stoffen: Metaalrooster

• Bij metalen zijn metaalatomen gestapeld in een metaalrooster.
• Resultaat: metaalrooster met positieve metaalionen, omringd door negatieve vrije bewegende elektronen.
• Metaalbinding (micro) is sterk -> hoog smeltpunt (macro).

Metaalrooster

Legering

Eigenschappen van moleculaire stoffen

Moleculaire stoffen bevatten alleen niet-metaal atoomsoorten. 

Moleculaire stoffen geleiden geen stroom. 

Moleculaire stoffen hebben meestal een laag kookpunt en smeltpunt. 

Soorten bindingen 

Moleculen, atomen en ionen zijn op een bepaalde manier aan elkaar verbonden.  

Er zijn ook bindingen die plaatsvinden tussen moleculen. Hierbij horen: VanderWaalsbinding en waterstofbinding. 

Er zijn bindingen die plaatsvinden binnen moleculen, dus tussen atomen. Hierbij horen: atoombinding, metaalbinding en ionbinding. 

Bindingen tussen atomen

Een atoombinding is een binding tussen twee verschillende 

atoomsoorten in een molecuul. 

De tekeningen noemen we structuurformules. 

Je ziet exact welke atomen er in het molecuul 

zitten en welke er aan elkaar vast zitten.

Een streepje stelt een atoombinding voor. 

Covalentie

Hoeveel bindingen kan een atoom 'aangaan'? 

Het aantal bindingen dat een atoom kan hebben noemen we de covalentie. 

C	4
N	1
H	1
O	2
F, Cl, Br, I	1

Ezelsbruggetje Covalentie

H     covalentie 1

O     covalentie 2

N    covalentie 3

C     covalentie 4

Structuurformules

Structuurformule tekenen

- bepaal hoeveel bindingen ieder atoom aangaat 

- verbind de atoomsoorten met streepjes (1 streepje = 1 binding)

- dubbele of zelfs 3-dubbele bindingen zijn mogelijk

- controleer of alle atomen hun bindingen compleet hebben

Bindingen tussen moleculen

Tussen twee moleculen heb je ook een 'binding'. Dit noem je een VanderWaalsbinding. 

Hoe groter het molecuul, hoe groter de aantrekkingskracht en hoe moeilijker de verbinding weer te verbreken is. Daarom hebben grote moleculen een hoger kookpunt dan kleine moleculen.

Spoorboekje

Lezen 3.3

Behandelen 3.2&3.3

Opgaven maken 3.2 & 3.3

hw controle

Afsluitende opdracht les

6 min

10 min

10 min in stilte

5 min

Zouten

Hoofdstuk 3.4

Spoorboekje

Herhalings vragen

Behandelen 3.4

Opgaven maken 3.4

hw volgende les

2 min

10 min

10 min

Na afloop van deze les

• weet je wat ionen zijn
• kun je op microniveau uitleggen:
   --> waarom zouten een hoog smeltpunt hebben
   --> in vaste toestand geen stroom geleiden
   --> in gesmolten toestand of opgelost in water
           wel stroom geleiden
  
• Je kunt ladingen van ionen afleiden uit een formule. 

Zouten zijn opgebouwd uit

voorkennis

1. metaal atomen en niet-metaal atomen
2. metaal atomen
3. niet-metaal atomen
4. moleculen

Spoorboekje

Herhalings vragen

Behandelen 3.4

Opgaven maken 3.4

hw volgende les

2 min

10 min

10 min

Aan het soort atomen herken je welk soort stof het is

de metaal- en niet-metaalatomen vormen ionen:

- een metaalion heeft een positieve lading

- een niet-metaalion heeft een negatieve lading

zouten bestaan dus uit geladen deeltjes: ionen

Na+  en Cl-

NOTEER & LEER

Wat is een ion?

een atoom, waarbij het aantal elektronen niet gelijk is aan het aantal protonen

aantal elektronen <

aantal protonen

--> positief geladen ion

Voorbeeld: teken volgens Bohr

1 atoom Na (massagetal 23)

1 ion Na+

Wat is een ion?

een atoom, waarbij het aantal elektronen niet gelijk is aan het aantal protonen:

aantal elektronen >

aantal protonen
--> negatief geladen ion

Voorbeeld: Teken volgens Bohr

1 atoom F (massagetal 19)

1 ion F -

Ionbinding

• aantrekkingskracht tussen  +  (=positief) ionen en
   -  (=negatief) ionen
• erg sterk
• het kost veel energie om binding te verbreken

ionrooster

Eigenschappen van zouten

MACRO niveau                                             MICRO niveau

hoog smeltpunt                                         ionbinding is erg sterk

bros (breekt i.p.v. buigt)

Kristal vormig

NOTEER & LEER

0

Een zout is bros:

Als je een rij ionen in het ionrooster verschuift, stoten gelijke ladingen elkaar af.

Het ionrooster breekt

Eigenschappen van zouten

MACRO niveau                                             MICRO niveau

hoog smeltpunt                                         ionbinding is erg sterk

bros (breekt i.p.v. buigt)                          bij verschuiven ionen stoten

                                                                            gelijke ladingen elkaar af

stroomgeleiding

NOTEER & LEER

Elektrische geleidbaarheid

Een vast zout geleidt de stroom niet

Een gesmolten zout geleidt de stroom wel

Een opgelost zout geleidt de stroom wel

  

--> wat is nodig voor het geleiden
      van elektrische stroom?

herhaling 

Elektrische geleidbaarheid 

• Bij metalen: beweging van vrije elektronen door metaalrooster heen. Kan in vaste en vloeibare fase.

• Bij zouten: beweging van ionen. Kan alleen in oplossing of gesmolten toestand.

NOTEER & LEER

Spoorboekje

Herhalings vragen

Behandelen 3.4

Opgaven maken 3.4

 blz 96-98 

2 min

10 min

10 min (in stilte)

10 min (overleg)

Spoorboekje

Herhalings vragen

Behandelen 3.4

Opgaven maken 3.4

 blz 96-98 

2 min

10 min

10 min (in stilte)

10 min (overleg)

03:19

Wat is de lading van een chloor ion

1. neutraal
2. -
3. +

03:38

Wat moeten en evenveel van aanwezig zijn binnen het zout

1. atomen
2. plusjes
3. minnetjes en plusjes
4. elektronen

04:00

Wat is de lading van een sulfideion

1. neutraal
2. -
3. +
4. 2-

04:32

Hoeveel natruim ionen zitten er in het zout Natriumsulfide

1. 3
2. 6
3. 1
4. 2

Huiswerk

• Doorlezen H3.5 ( blz 123 + 124)
• Leer de betekenis van de dikgedrukte woorden
• Controleer of je de leerdoelen  in eigen woorden kunt uitleggen blz 104
  
• Maken en nakijken blz 96-98 van Paragraaf 3.4
  

Na afloop van deze les

• weet je wat ionen zijn
• kun je op microniveau uitleggen:
   --> waarom zouten een hoog smeltpunt hebben
   --> in vaste toestand geen stroom geleiden
   --> in gesmolten toestand of opgelost in water
           wel stroom geleiden
  
• Je kunt ladingen van ionen afleiden uit een formule.