Herhaling grondrechten: quiz

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Staatsinrichting 

van Nederland

grondrechten

Leerdoel

Aan het einde van de les ken je de taken en bevoegdheden van het parlement. Daarnaast weet je wat de klassieke en sociale grondrechten zijn. 

De Tweede Kamer heeft twee taken: de controlerende en de wetgevende.  Geef aan bij welke taak van de Tweede Kamer elk recht hoort. 

Controlerende taak

Wetgevende taak

Recht van initiatief

Recht van enquete

Recht van amendement

Recht van budget

betoging

Pacificatie

drukpers

gezondheidszorg

interpellatie

rechtsbijstand

Combineer

Bescherming tegen de overheid

Bescherming door de overheid

Macht in Nederland is gescheiden in een wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht

Klassieke grondrechten

Sociale grondrechten

Trias politica

Wat gaan we doen?

• Herhalen van paragraaf 4: quiz time

Controlerende taken

• Recht van budget
• recht van interpellatie
• recht van enquete
• recht om een wet goed of af te keuren

In de 1e en 2e kamer

Wetgevende taken

• Wet goed of afkeuren (1e en 2e kamer)
• recht van initiatief (2e kamer)
• recht van amendement (2e kamer)

Recht van initiatief is een wetgevende taak van de Tweede Kamer

1. Waar
2. Niet waar

Recht van interpellatie is een controlerende taak van het parlement

1. Waar
2. Niet waar

Recht van amendement betekent dat je als Tweede Kamerlid een wetsvoorstel mag aanpassen

1. Waar
2. Niet waar

Recht van budget betekent dat je als lid van het parlement de begroting van ministerie kan afkeuren

1. Waar
2. Niet Waar

Recht van Enquete is een controlerende taak van het parlement

1. Waar
2. Niet Waar

Klassieke grondrechten

• Beschermen ons tegen de overheid 
  
• Geven ons rechten tegen een te machtige overheid
  

• Staan sinds 1848 in de Grondwet 
  
• Klassiek betekent: 'iets van vroeger, maar niet verouderd'
  

bijvoorbeeld:

• Artikel 1: Anti-discriminatie artikel


• Artikel 2: Wie is Nederlander?


• Artikel 4: Kiesrecht


• Artikel 7: Vrijheid van meningsuiting


• Artikel 8: Recht op vereniging


• Artikel 9: Recht op vergadering


• Artikel 10: Onaantastbaarheid van de persoonlijke levenssfeer


• Artikel 11: Onaantastbaarheid van het lichaam


• Artikel 13: Briefgeheim

Sociale grondrechten

• Plichten van de overheid: bescherming door de overheid
  
• zorgen voor een goed bestaan
  

• Zijn pas later (1983) in de Grondwet opgenomen, hoewel ze al eerder bestonden.
  

bijvoorbeeld:

• Recht op veilig bestaan


• Recht op onderwijs


• Recht op gezondheidszorg


• Recht op woongelegenheid


• Recht op bewoonbaar gebied


• Recht op rechtsbijstand


• Recht op werk

Welke rechten zijn grondrechten?

Sleep de juiste zinnen naar de grondwet.

Het recht om een stuk grond te bezitten, zoals een tuin of een akker.

Het recht om elke zaterdag vijf euro zakgeld te ontvangen.

Het recht op onderwijs.

Het recht om te geloven wat je wilt.

Het recht op een leven in vrijheid.

Klassieke grondrechten zijn gemaakt in ...

1. 1848
2. 1983

Sociale grondrechten beschermen je tegen een machtige overheid

1. Waar
2. Niet waar

Recht op werk is een klassiek grondrecht

1. Waar
2. Niet waar

Welke grondrechten zie jij op de afbeelding?

Orden onderstaande grondrechten.

Klassieke grondrechten

sociale grondrechten

Vrijheid van meningsuiting

Recht op werk

recht op gelijke behandeling

recht op bewoonbaarland

recht op gezondheidszorg

godsdienstvrijheid

Hieronder staan vier omschrijvingen van grondrechten in Nederland.

Welke twee grondrechten werden in 1983 voor het eerst in de Grondwet opgenomen?

Voor het eerst in de Grondwet van 1983 opgenomen.

De overheid heeft als taak om voor voldoende werk te zorgen voor

iedereen die kan werken.

Iedereen heeft recht op rechtsbijstand.

Iedereen is vrij om zijn godsdienst of levensovertuiging te kiezen.

Je mag zeggen en schrijven wat je denkt, zonder daar eerst

toestemming voor te vragen.

In 1941 kwam er een nieuwe wet in Nederland, die het recht op vrijheid van vereniging schond. De Duitse bezetter mocht voortaan voetbalclubs opheffen, het bestuur veranderen en het geld van deze clubs in beslag nemen. Ook moesten de clubs hun clubblad laten controleren door de bezetter.

Maak de invulopdracht kloppend door telkens een keuze te maken.

1 Het grondrecht dat door deze wet geschonden werd, is een                                  grondrecht.

  kies uit:

2 Het controleren van het clubblad is een voorbeeld van                               .

   kies uit: 

3 Nederland was in 1941                                 een rechtsstaat.

  kies uit:

???

???

???

censuur

propaganda

wel

niet

klassiek

sociaal

Welke rechten zijn kenmerken van een rechtsstaat?

Sleep de juiste zinnen naar de de afbeelding

De minister-president bepaalt welke straf een crimineel krijgt

de minister-president staat boven de wet

Alle burgers zijn voor de wet gelijk

Rechters zijn onafhankelijk en moeten zich net als bestuurders aan de wet houden

Je kan alleen straf krijgen voor iets wat volgens de wet strafbaar is

Afronding

Taken van het parlement

De Tweede Kamer heeft twee taken: de controlerende en de wetgevende.  

Geef aan bij welke taak van de Tweede Kamer elk recht hoort. 

Stemrecht

Controlerende taak

Wetgevende taak

Recht van initiatief

Recht van interpellatie

Recht van amendement

Recht van enquete

Budgetrecht

motierecht

Vragenrecht

Wat is een controlerende taak van het parlement

1. recht van initiatief
2. recht van amendement
3. recht van interpellatie

Wat is een wetgevende taak van het parlement?

1. recht van budget
2. recht van initatief
3. recht op een motie
4. recht van enquete

Wat hoort niet bij de trias politica

1. Rechterlijke macht
2. uitvoerende macht
3. wetgevende macht
4. controleren de macht

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Klassieke grondrechten beschermen je voor de overheid

1. waar
2. niet waar

Sociale grondrechten geven je bescherming door de overheid

1. waar
2. niet waar

Wanneer zijn sociale grondrechten opgenomen in de grondwet?

1. 1848
2. 1917
3. 1919
4. 1983

Wat is een voorbeeld van een klassiek grondrecht

1. recht op onderwijs
2. recht op bestaanszekerheid
3. vrijheid van vereniging
4. recht op gezondheidszorg

Wat is een sociaal grondrecht

1. vrijheid van meningsuiting
2. recht op demonstratie
3. briefgeheim
4. recht op woonruimte

Begrippen uit deze les

• controlerende taak
• wetgevende taak
• Recht van budget
• Recht van enquête 
• Vragenrecht
• Motierecht
• Recht van interpellatie 
• Recht van amendement 
• Recht van initiatief 
• klassieke en sociale grondrechten

huiswerk:

Huiswerk:

Werken aan paragraaf 4

Let op!