Hoofdstuk 1 Paragraaf 3 Europa en de Wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Europa en de wereld!

Leg in je eigen woorden uit wat absolutisme is.

Leg uit wat een stadhouder was.

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: 'Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie '. 
• Je kan uitleggen hoe de handel groeide tussen alle werelddelen in de 17de eeuw. 
• Je kan uitleggen hoe  de Europeanen hun activiteiten in Azie uitbreidden. 
• Je kan uitleggen hoe de Europeanen hun activiteiten in Amerika en Afrika uitbreidden. 
• Je kan uitleggen hoe in de 17de eeuw een wereldeconomie ontstond. 
• Je het verschil uitleggen tussen de compagnieen voor 1602 en na 1602 en maakt daarbij gebruik van de VOC in dat antwoord. 
• Je kan uitleggen waarom de VOC belangrijk was voor de Nederlandse economie. 
• Je kan 3 voorbeelden noemen hoe de VOC haar invloed vergrootte in het Oosten. 
• Je kan uitleggen wat kolonialisme is. 

• Je kan uitleggen in welk gebied de WIC handelde. 
• Je kan uitleggen wat driehoekshandel is. 
• Je weet 7 voorbeelden van belangrijke handelsposten van de WIC. 
• Je kan uitleggen wie Piet Hein was. 
• Je kan 4 voorbeelden noemen van kolonien van Spanje in Amerika. 
• Je kan  de belangrijkste kolonie van Portugal in Amerika. 
• Je kan 2 voorbeelden noemen van kolonien van England in Amerika. 
• Je kan 2 voorbeelden noemen van kolonien van Frankrijk in Amerika. 
• Je kan 5 voorbeelden van kolonien van de VOC noemen. 

Leerdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: 'Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie '.

Noem 2 oorzaken van het ontstaan van de wereldwijde handelscontacten.

Noem 2 oorzaken van het ontstaan van een wereldeconomie.

Handel op de hele wereld

1492: Columbus ontdekt Amerika. 

1500: Spanjaarden en Portugezen beginnen met veroveren van Amerika. Handel komt opgang tussen Europa en Amerika. 

Eind 16de eeuw: Engelse, Franse en Nederlandse handelaren rustten schepen uit om ook te handelen met Amerika en Zuidoost-Azië. 

Begin 17de eeuw: Vraag in thee, suiker, koffie en tabak in Europa neemt toe. Europeanen vergroten hun plantages in Amerika en Azië. 

Handel op de wereld

Oorzaak: Vraag naar tabak,koffie, thee en suiker groeit. 

Gevolg: handel tussen alle continenten groeit. 

Gevolg: Er ontstaat voor het eerst een Wereldeconomie: Economisch systeem van wereldwijde handelscontacten. 

Leg uit waarom de VOC werd opgericht.

Europese expansie in Azie

Nederlandse handel voor 1602: Verschillende handelaren richtten verschillende compagnieën op voor de handel met Oost-Indië. Concurreerde tegen elkaar, waardoor er weinig winst werd behaald. 

Nederlandse handel na 1602: Verenigde Oost-Indische Compagnie( VOC) wordt opgericht. De VOC had in Nederland een monopolie op de handel met Oost-Indië. 

Europese Expansie in Azie

De VOC was op een gegeven moment het grootste bedrijf te wereld. 

In Nederland was het de grootste werkgever. Had meer dan 20.000 wernemers in dienst. 

Europese expansie in Europa

VOC vergrootte zijn invloed door: 

1. Handelsposten en pakhuizen langs de kust van Azie te vestigen. 
2. Producten niet alleen naar Europa, maar ook tussen Aziatische landen. 
3. Gebruikte geweld tegen de bevolking om voordelige handels verdragen te krijgen. 
4. Toestemming van inheemse vorsten krijgen van inheemse volken om handel te drijven. 

Leg uit wat de Europese expansie met de zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis te maken heeft.

Europese Expansie in Azie

Zwarte bladzijde: Jan Pieterszoon Coen.

Oorzaak: Bewoners van Ambon wilde niet alleen handelen met de Nederlanders. 

Gevolg: Jan Pieterszoon Coen laat alle inwoners van het eilandje Banda vermoorden, verhongeren of wegvoeren als slaaf. 

Leg uit wat kolonialisme is en noem 2 Nederlandse voorbeelden.

Leg uit wat kolonialisme is en noem 2 Britse voorbeelden.

Leg uit wat kolonialisme is en noem 2 Franse voorbeelden.

Leg uit wat kolonialisme is en noem 2 Spaanse voorbeelden.

Leg uit wat kolonialisme is en noem 2 Portugese voorbeelden.

Europese expansie in Azie

Naast de VOC stichtte ook andere Europese handelscompagnieen handelposten en kleine kolonies in Azie. 

Het overheersen van een kolonie en aan deze kolonie verdienen het Kolonialisme. 

Europese expansie in Azie

Belangrijkste Kolonien VOC: 

1. Zuid-Afrika: Kaap de Goede Hoop. 
2. Ceylon (Sri Lanka)
3. Batavia (Indonesie)
4. Nagasaki (Japan)
5. Taiwan. (China)

Europese Expansie in Amerika en Afrika

Spanjaarden en Portugezen hadden grote kolonies in MIdden en Zuid-Amerika. 

Europese Expansie in Amerika en Afrika

Belangrijke Spaanse kolonien: 

1. Mexico (Midden-Amerika). 
2. Venezuala/Colombia. 
3. Peru/Argentinie
4. Florida (Noord-Amerika)

Europese Expansie in Amerika en Afrika

Belangrijkste portugese Kolonie: 

1. Brazilie

Europese Expansie in Amerika en Afrika

Belangrijkste Britse kolonien: 

1. Brits Noord-Amerika: Dertien Kolonien & Deel van Canada. 
2. Brits Carabisch Gebied: Jamaica, Bahama's, Brits Guyana. 

Europese Expansie in Amerika en Afrika

Belangrijkste Franse Kolonien: 

1. Frans Noord-Amerika: Canada (Quebeq en New-Orleans). 
2. Frans Caribisch gebied: (Martinique, Saint-Martin)

Europese Expansie in Amerika en Afrika

Kolonien WIC: 

1. Aruba
2. Bonaire
3. Curacao
4. Saba
5. Sint-Eustaius
6. Sint-Maarten
7. Suriname
8. Nieuw-Amsterdam (New-York)
9. Ghana (Afrika)

Leg het verschil uit tussen de VOC en de WIC

Europese Expansie in Amerika en Afrika

In de 80-jarige oorlog wilde De Republiek schade brengen aan de Spaanse handel in Amerika. 

WIC stond piraterij (kaapvaart) toe op Spaanse schepen uit Amerika. 

in 1628 verovert Piet Heijn de Zilvervloot op de Spanjaarden. Dit geld kon niet meer gebruikt worden door de Spanjaarden in oorlog tegen de Republiek, maar de Republiek wel tegen de Spanjaarden. 

Leg uit wat driehoekshandel is.

Europese Expansie in Amerika en Afrika

WIC (West-Indische Compagnie is het zelfde als VOC alleen dan met een monopolie op de handel met West-Indie. 

WIC deed aan Driehoekshandel: 

1. Van Amerika naar Europa werden luxe goederen meegenomen. (Zoals Thee, Koffie en Tabak).
2. Van Europa naar Afrika werden producten meegenomen. (Zoals geweren, ijzer en buskruit).
3. Van Afrika naar Amerika werden Slaven meegenomen. 

Bij elk continent werden de meegenomen product verkocht en daar nieuwe producten voor gekocht. 

Dit noemen wij Driehoekshandel. 

Leg in je eigen woorden het volgende kenmerkend aspect uit: ''Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie '.

Aan de slag: Huiswerk

1. Maken paragraaf 1.3. 
2. Nakijken paragraaf 1.3. 
3. Nakijken vorige paragrafen. 
4. Leren leerdoelen 1.3. 

Leg in je eigen woorden uit: Hoe groeide de handel tussen de werelddelen.

Noem 2 voorbeelden van koloniën van de VOC

Huiswerk

1. Maken paragraaf 1.3. 
2. Nakijken paragraaf 1.3. 
3. Nakijken vorige paragrafen. 
4. Leren leerdoelen 1.3.