Zelfzorg hoofdluis

• Zelfzorg
• MBO
• Studiejaar 2

Zelfzorg hoofdluis

Hoofdluis (pediculus humanus capitis)

Hoofdluis is een parasiet die leeft op warme en behaarde plekken op het hoofd van de mens, met name achter de oren, onder de pony en in de nek.

Levenscyclus

•  eistadium
• drie nimfstadia (vervellen 3 x)
• volwassenstadium

Eitjes, ook wel neten genoemd zitten vast aan de haren vlakbij de haarimplant. Na ongeveer 7 tot 10 dagen komen nimfen uit de neten. Daarna ontwikkelt een nimf in 7 tot 10 dagen naar een volwassen luis. Een luis leeft ongeveer 20 dagen, waarbij het vrouwtje gemiddeld 5 eitjes per dag legt. 

De beet en het speeksel in de beet kunnen jeuk veroorzaken.

Besmetting

Hoofdluizen gaan van de ene op de andere persoon over door direct haar-haar contact. Luizen kunnen niet springen of vliegen. Luizen voelen zich prettig op schoon, pas gewassen haar.

Om vast te stellen of er sprake is van hoofdluisbesmetting, moet het haar worden geïnspecteerd. 

Andere soorten luizen

• kleerluis (pediculus corporis)
• schaamluis ( pediculus pubis)

Klachten

Jeuk

Jeuk wordt veroorzaakt door het speeksel van de hoofdluis. Het speeksel zorgt ervoor dat het bloed niet stolt. Jeuk is een allergische reactie op het speeksel. Bij een eerste besmetting treedt de allergische reactie soms pas na 1-2 weken op. De jeuk kan tot 2 weken aanhouden nadat de besmetting is verholpen. Ongeveer 50% procent van de mensen is niet allergisch en bij hen ontstaat dan ook geen jeuk.

Aanwezigheid van neten/luizen

De aanwezigheid van neten kan wijzen op een actieve infectie, maar ook na een succesvolle behandeling kunnen nog neten worden gezien. Met het blote oog is geen onderscheid te maken tussen neten die nog een nimf bevatten en lege neten. Neten die enkele cm vanaf de huidhuid op het haar zitten zijn leeg of dood.

Een levende luis op het behaarde hoofd is het bewijs voor een actieve infectie. 

Toelichting op de WHAM-vragen

W: voor wie is het advies bedoeld?

• Een kind jonger dan 6 maanden mag alleen onder medisch toezicht worden behandeld met dimeticon.
• Voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, wordt methode 1 geadviseerd (nat-kammethode) Werkt dit onvoldoende dan kan er worden gestart met dimeticon. 

Malathion (tweede keus)  is niet geschikt tijdens zwangerschap en borstvoeding

H: Hoelang heeft de klant al klachten?

Bespreek met klant wat de verschijnselen zijn en ga na of er inderdaad sprake is van een hoofdluisbesmetting.

A: welke actie heeft de klant al ondernomen?

• Vraag of het om een eerste besmetting met hoofdluis gaat 
• Voortduren van een besmetting na behandelen 
• Herbesmetting

Wanneer er sprake is van voortduren van de besmetting vraag dan hoe de behandeling is uitgevoerd, en of dagelijks is gekamd met een luizen- of netenkam. Bij gebruik van malathion kan de behandeling falen door resistentie. Resistentie bij dimeticon komt niet voor.

M: welke medicatie gebruikt de klant nog meer?

Niet van toepassing

NIET-MEDICAMENTEUS ADVIES

Methode 1: Nat-kammethode

Het haar dagelijks kammen met een luizen- of netenkam in combinatie met crèmespoeling gedurende 2 weken. Een luizen- of netenkam met korte tanden en een handvat kamt het gemakkelijkst. Bij krullend haar is soms een luizen- of netenkam met lange tanden nodig om goed bij de hoofdhuid te kunnen komen. Methode 1 is ook geschikt voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en voor kinderen jonger dan 6 maanden.

MEDICAMENTEUS ADVIES

Methode 2: Nat-kammethode met luizendodend middel

Dagelijks nat kammen met luizen- of netenkam gedurende 2 weken in combinatie met een luizendodend middel op dag 1 en op dag 8, dus met een tussenpoos van een week. Wanneer bij een gezinslid een besmetting is vastgesteld, dienen alle gezinsleden te worden gecontroleerd. De besmette gezinsleden moeten allen kort achter elkaar worden behandeld.

Eerste-keuzemiddel

Dimeticon lotion

Dimeticon vormt een afsluitend laagje over de luis waardoor deze verstikt.