1.3: waar komen de grondstoffen vandaan?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

1.3: waar komen de grondstoffen vandaan? 

Leerdoelen

Hoe is de aarde ontstaan en hoe ontwikkelde het leven zich?

Belangrijke leerdoelen bij 1.3

Hoe ziet de geologische tijdschaal eruit en welke perioden waren belangrijk voor Nederland?

Hoe kun je de ontwikkeling van de aarde zien in fossielen en gesteenten?

Hoe zijn steenkool aardolie en aardgas ontstaan?

Het ontstaan van de aarde

De aarde is 4.5 miljard jaar geleden ontstaan 

De aarde was toen een hete bol  afkoeling          aardkorst aan de buitenkant:

• gaten in de aardkorst waren vulkanen waar gassen uit konden ontsnappen
  

Het ontstaan van de aarde

Afkoeling          ontstaan van oceanen:

• hier ontstaan kleine levensvormen zoals bacterieën
  

Tot 3:24 afspelen 

Nederland heeft niet altijd op dezelfde plek gelegen: hoe zou dat kunnen? 

Het ontstaan van de aarde

De geologie doet onderzoek naar hoe:

• de aarde ontstaan is
  
• de aarde is samengesteld
  
• het leven zich heeft ontwikkeld
  

De geologische geschiedenis

De geologische tijdschaal wordt gebruikt om de geschiedenis van de aarde in te delen :

• een tijdperk begint/eindigt vaak met de komst van een nieuwe levensvorm

 

De perioden Carboon, Perm, Jura en Krijt zijn voor Nederland belangrijk:

• ontstaan van bodemlagen met grondstoffen die we nog steeds gebruiken
  

Fossielen en gesteenten

Hoe kunnen we iets te weten komen over de omstandigheden van vroeger?

• Fossielen: versteende overblijfselen van planten/dieren 
  
• Bodemlagen
  

Steenkool, aardolie en aardgas

Een energiebron of grondstof in de bodem die nuttig is voor de mens = een delfstof 

Er zitten 3 belangrijke energiebronnen in de Nederlandse ondergrond:

• Steenkool: ontstaat uit plantenresten door druk van nieuwe bodemlagen
  
• Aardolie: ontstaat uit plankton door de druk van nieuwe bodemlagen 
  
• Aardgas: ontstaat uit aardolie en steenkool die onder druk staan
  

Nederland heeft altijd op precies dezelfde plek gelegen.

1. Waar
2. Niet waar

Steenkool, aardolie en aardgas zijn voorbeelden van...

1. Delfstoffen
2. Fossielen
3. Energiebronnen
4. Tijdperken

Steenkool

Fossiel

Geologische 

tijdschaal

Aardolie

Aan de slag!