7.4 - Wat geeft de overheid uit?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom, wat fijn dat jullie er zijn!

Bij binnenkomst
Stap 1: Jas uit op de gang & mobiel in de telefoontas bij het juiste           

             nummer.
Stap 2: Eten/drinken weg & kauwgom/lolly uit.

Stap 3: Open je boek op blz. 202 en open je schrift voor een opdracht.

Dit gaan we doen deze les

1. Uitleg paragraaf 7.4 deel 1
2. Zelfstandig werken 

Leerdoelen 7.4

In deze les leer je:

1. Wat de rijksbegroting en miljoenennota met elkaar te maken hebben.
2. Waar de overheid op let bij haar uitgaven.
3. Hoe een begrotingstekort of begrotingsoverschot ontstaat.
4. Wat de staatsschuld is.

Het huishoudboekje

van de overheid

Op Prinsjesdag presenteert minister van Financiën:

• Rijksbegroting
  

      = verwachte inkomsten en uitgaven 

         komend jaar

• Miljoenennota
  

      = toelichting op rijksbegroting

Stap 1: Maak opgave 1 t/m 3 op blz. 202

Stap 2: Maken 7.4 op  blz. 207

Stap 3: Maken 7.4 op blz. 209

Waar geeft overheid

het aan uit?

Alles wat de burgers aan belasting betalen, geeft overheid weer uit. De overheid moet ook prioriteiten stellen. De overheid kijkt dan naar wat de samenleving het meest nodig heeft. 

Ieder jaar doet de overheid extra investeringen (prioriteiten)

Waar geeft de overheid dit jaar het meeste geld aan uit?

En in 2021 en 2020?

Stap 1: Maak opgave 4 t/m 7 op blz. 202-203

Stap 2: Maken 7.4 op  blz. 207

Stap 3: Maken 7.4 op blz. 209

2022

Welkom, wat fijn dat jullie er zijn!

Bij binnenkomst
Stap 1: Jas uit op de gang & mobiel in de telefoontas bij het juiste           

             nummer.
Stap 2: Eten/drinken weg & kauwgom/lolly uit.

Stap 3: Open je boek op blz. 205 en open je schrift voor een opdracht.

Leerdoelen 7.4

In deze les leer je:

1. Wat de rijksbegroting en miljoenennota met elkaar te maken hebben.
2. Waar de overheid op let bij haar uitgaven.
3. Hoe een begrotingstekort of begrotingsoverschot ontstaat.
4. Wat de staatsschuld is.

Blijft er iets over?

Begrotingstekort: verwachte uitgaven hoger dan inkomsten

Begrotingsoverschot: verwachte inkomsten hoger dan uitgaven

(Rechts zie je het begrotingstekort van de overheid)

Is er dit jaar sprake van een begrotingstekort of -overschot? En in 2021 & 2022?

Stap 1: Maak opgave 8 t/m 12 op blz. 204

Stap 2: Maken 7.4 op  blz. 207

Stap 3: Maken 7.4 op blz. 209

De overheid in de rode

cijfers

Bij begrotingstekort leent overheid geld van

banken, verzekeraars, pensioenfondsen, burgers.

De overheid betaalt dan rente en aflossing.

Staatsschuld

= schuld van overheid door geld te lenen in alle jaren met begrotingstekort

(Rechts zie je de staatsschuld van de overheid)

Stap 1: Maak opgave 12 & 13 op blz. 205

Stap 2: Maken 7.4 op  blz. 207

Stap 3: Maken 7.4 op blz. 209

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/prinsjesdag/inkomsten-en-uitgaven-van-het-rijk-2022

Begrotingstekort neemt af

Door de coronacrisis was er in 2020 voor het eerst in 4 jaar weer een tekort op de begroting. Dit kwam door de extra miljarden die nodig waren om de gevolgen van de coronacrisis te beperken. In 2021 nam het tekort toe tot maar liefst 6% van het bbp.

Ook in 2022 geeft de overheid opnieuw meer geld uit dan er binnenkomt. Maar het tekort wordt minder. In 2022 is het tekort van de overheid (Rijksoverheid, gemeentes en provincies) -2,4%. Dat is € 21 miljard.

Het begrotingstekort neemt naar verwachting dus af. Dat komt onder meer doordat we volgend jaar waarschijnlijk geen extra uitgaven hebben voor steunpakketten. En omdat de economie zich herstelt. Als het beter gaat met de economie krijgt de overheid meer belastinginkomsten binnen van bedrijven en burgers. Ook gaat er minder geld naar uitkeringen. 

Overheidsschuld blijft beperkt

De overheid heeft naar verwachting in totaal ruim € 80 miljard extra uitgegeven om de gevolgen van corona te beperken. Daarvoor heeft het Rijk veel geld geleend en is de overheidsschuld flink gestegen. Daar was ruimte voor. Want in de jaren voor corona, toen het goed ging met de economie, is er veel schuld terugbetaald. Dat gaf Nederland een buffer. Het is belangrijk om die buffer weer op te bouwen, zodat Nederland ook in de toekomst een economische crisis goed kan doorstaan.  De overheidsschuld komt in 2022 uit op 57,7% van het bbp (het bbp is wat we in Nederland met elkaar verdienen). De gemiddelde schuld van de landen in eurozone is 102% van het bbp.

Zelfstandig werken

Stap 1: Maak de oefentoets.

Stap 2: Maak de leerdoelensamenvatting in je schrift.

Stap 3: Maak blz. 206 in je boek.

Stap 4: Maak blz. 208-209 in je boek.