6.3 Horigen en Ridders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Je telefoon ligt in je kluis.

Zichtbaar? Inleveren! 📵

     Ons huiswerk is klaar wanneer dit 

verwacht wordt. 

     Je laptop ligt dicht klaar op tafel.

Je schrift en pen

    liggen klaar op tafel. 📖✍

Zijn er vragen of heb je iets niet af/bij?

Laat van je horen! 🔊

Wereld GS/LE

Handige links!

• Goaly
• Tijd voor geschiedenis

6.3 Horigen en Ridders

Wereld: GS/LE

Handige links!

• Goaly
• Tijd voor geschiedenis

Hoofddoel:

R17) Ik kan uitleggen hoe het leven van een Europeaan eruitzag tijdens de Middeleeuwen  

lknwe

Subdoelen:

1) Ik kan uitleggen hoe het leven op een domein werkte.

2) Ik kan uitleggen wat het hofstelsel en het drieslagstelsel zijn en hoe deze werken.

3) Ik kan uitleggen wat de standenmaatschappij in de middeleeuwen was.

4) Ik kan uitleggen welke rol ridders hadden in de samenleving. 

De leerdoelen: deze les

Hofstelsel (1)

• Een dorp met landbouwgrond heette een domein

• De heer was de baas van een domein: alle grond was van hem.

• Hij woonde soms in een donjon, een soort kasteel en soms in een vroonhof, de grote boerderij van de heer in het dorp

Hofstelsel (2)

• In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
  

• Het ene deel van de grond was verpacht (verhuurd) aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst als pacht (belasting) betalen)

• De opbrengst van het andere deel was volledig van de heer.

Horigen mochten niet zomaar op het land wonen en werken. In ruil voor bescherming moesten ze:

Oogst

Het land bewerken en een deel van de oogst aan hun heer geven. 

Herendiensten

Verplichte taken uitvoeren: hekken timmeren, eieren geven, wegen bijhouden, kleding repareren.

Huur

Huur betalen voor de landbouwgrond

1. landheer laat horigen (onvrije boeren) op zijn land leven en werken. Hij beschermt de horigen tegen invallen/dieven.

2. horigen zijn verplicht om huur, herendiensten (hekken bouwen, kleding repareren, deel van de oogst) af te staan. Ook mogen ze niet zomaar hun land verlaten.

Veel plichten,

weinig rechten

• Iedereen op het domein van de heer hoorde bij het domein
• De boeren waren horigen van de heer: ze moesten gehoorzaam zijn
• Om op de grond van de heer te kunnen wonen, moest je pacht betalen.
• De horigen waren ook verplicht om herendiensten, klusjes, te doen.
• Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen
• Een gevluchte horige was na een jaar en een dag een vrije boer.

Het drieslagstelsel

• Als landbouwgrond elk jaar wordt gebruikt, dan wordt de grond onvruchtbaar, waardoor de oogst steeds minder werd.
• Met het drieslagstelsel werd de grond verdeeld in drie stukken, 
• waarbij elk jaar één stuk grond niet gebruikt werd (braak). 

• Hierdoor kon de grond herstellen en werd de opbrengst hoger.
  

Braak

🐄

Zomergraan

🏖

Hoe werkt het drieslagstelsel?

Jaar 1 

Jaar 2 

Jaar 3 

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Drieslagstelsel

Drieslagstelsel: Bij het drieslagstelsel werd de landbouwgrond in 3 stukken (akkers) verdeeld. Er werd ook nog een andere verdeling in drieën gemaakt, nl. in 3 jaren. Waarop het ene jaar zomergraan en het tweede jaar wintergraan werd verbouwd. Het derde jaar lieten de boeren de grond braak liggen, zodat de landbouwgrond zich kon herstellen.

Standenmaatschappij

Ridders en kastelen

• Ridders waren strijders te paard die vochten voor een heer
• In ruil daarvoor kreeg hij een paard, de wapenuitrusting en een kasteel
• In naam van de heer sprak hij soms ook recht in zijn gebied.
• Ridders woonden in kastelen, maar dat waren in het begin vaak houten boerderijen, die pas later van steen werden.
• De meeste kastelen die er nu nog staan zijn van na het jaar 1000

 Waar: Tijd voor geschiedenis

-> Hoofdstuk 6
-> Paragraaf 3

 Wat: Alle opdrachten

 Wanneer: Volgende les

Hoe: Zelf in stilte of met je buurman/buurvrouw zachtjes overleggen.

Klaar? Mij bij je roepen

Zijn er vragen of heb je iets niet af/bij?

Laat van je horen! 🔊

Zelf aan de slag

Handige links!

• Goaly
• Tijd voor geschiedenis