4.3 Onrust in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

4.3 Onrust in de Nederlanden

Welkom allemaal!

4.3 onrust in de Nederlanden

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de Spaanse koning rond 1550 wilde veranderen aan het bestuur in de Nederlanden.
• Je kunt twee redenen noemen waarom mensen in Nederland ontevreden waren over het Spaanse bestuur.
• Je kunt een oorzaak en gevolg noemen van de beeldenstorm.
• Je kunt de volgende begrippen omschrijven: gewesten, stadhouders en beeldenstorm

De Nederlanden rond 1519

• In 1519 waren de Nederlanden onder bestuur van Karel V. Hij heerste over Spanje, Spaanse kolonie in Amerika, gebieden in Duitsland, Italië en de Nederlanden. 
• Karel had een erg verbrokkeld rijk. Nederland had alleen al 17 gewesten (soort provincies) met elk een eigen bestuur, rechtspraak en wetten. Er waren dus veel verschillen binnen zijn enorme rijk.

De Nederlanden

• Moeilijk om een groot rijk alleen te besturen -->
• Stadhouders = Edelman die gewest bestuurt als plaatsvervanger van de koning 
• Bekendste = Willem van Oranje (Holland, Utrecht, Zeeland)

De Nederlanden

• Karel V voerde veel oorlog --> veel geld nodig --> via belasting --> met gewesten discussie over hoogte belasting

• = Lastig --> dus centraal bestuur --> geen discussie meer want overal zelfde wetten + belasting
  
• 1555 Karel V wordt op opgevolgd door zijn zoon  Filips II
  
• Filips II had hetzelfde politieke doel als vader: centralisatie. 
  

De Nederlanden

• Filips probeerde de macht van de adel te verkleinen.
• Hij werkte liever met ambtenaren.
• Een ambtenaar is iemand die werkt voor de koning en hem helpt met het besturen.
• Een ambtenaar kon Filips zelf uitkiezen, de adel niet.
  
• Ambtenaren zijn voor hun salaris afhankelijk van de koning en kunnen ontslagen worden als ze niet goed functioneren. 

Karel V

Filips II

4.3 Onrust in de Nederlanden

Karel V en Filips II willen alleen katholiek geloof toestaan. 

4.3 Onrust in de Nederlanden

Groeiende ontevredenheid

1. De Nederlandse edelen en gewesten wilden geen centraal bestuur want dan hadden ze minder macht. 

Omdat Filips ambtenaren aanstelde, kregen de edelen minder te zeggen over het bestuur.

En de gewesten wilden niet dat de koning zomaar belastingen kon opleggen.

4.3 Onrust in de Nederlanden

Groeiende ontevredenheid

2. Protestanten werden zwaar vervolgd. 

Veel mensen waren protestant geworden.

Filips II zag het als zijn plicht om de katholieke kerk te beschermen en pakte de protestanten streng aan.

Als je je niet wilde bekeren, werd je gedood. 

Zelfs veel katholieken vonden de straffen te zwaar. 

De Beeldenstorm

• Soms lieten mensen zich ophitsen tegen de katholieke kerk, bijvoorbeeld in 1566.
• Na afloop vernielde een groep protestanten in een klooster alle beelden van heiligen.
  
• Dit was het begin van de Beeldenstorm. Deze verspreidde zich vanuit Vlaanderen naar de noordelijke gewesten.
• Overal werden beelden in kerken en kloosters vernield.
  

De Beeldenstorm

• Filips II was woedend!
• Ook op de Nederlandse adel.
  
• Hij stuurde de Spaanse hertog Alva met een leger naar de Nederlanden om de orde te herstellen en de protestanten te straffen.
• Veel protestanten vluchtten!
• Ook Willem van Oranje.
  

4.3 onrust in de Nederlanden

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de Spaanse koning rond 1550 wilde veranderen aan het bestuur in de Nederlanden.
• Je kunt 2 redenen noemen waarom mensen in Nederland ontevreden waren over het Spaanse bestuur.
• Je kunt een oorzaak en gevolg noemen van de beeldenstorm.
• Je kunt de volgende begrippen omschrijven: gewesten, stadhouders en beeldenstorm

Zelfstandig werken:

Maken opdrachten

4.3 onrust in de Nederlanden

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de Spaanse koning rond 1550 wilde veranderen aan het bestuur in de Nederlanden.
• Je kunt 2 redenen noemen waarom mensen in Nederland ontevreden waren over het Spaanse bestuur.
• Je kunt een oorzaak en gevolg noemen van de beeldenstorm.
• Je kunt de volgende begrippen omschrijven: gewesten, stadhouders en beeldenstorm