3.2 Ontstaan van de Volksrepubliek China (1912-1949)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Wat is de juiste chronologische volgorde van de volgende gebeurtenissen?

1. Taiping opstand - - 1e Opium oorlog - Verdrag van Nanking
2. 1e Opium oorlog - Verdrag van Nanking - Taiping opstand
3. 1e opiumoorlog - Taiping opstand - Verdrag van Nanking
4. Verdrag van Nanking - Taiping opstand -1e Opium oorlog

In de Eerste Opiumoorlog...

1. Eiste Engeland de vrije opiumverkoop in China
2. Eiste China de vrije opiumverkoop van Engeland
3. Kwam de Chinese bevolking in opstand tegen het verbod op verkoop van opium
4. Kreeg de Chinese overheid een verbod op export van Opium naar India

Welke sociale piramide past het best bij het Confucionistische China?

1. Militair Koopman Ambtenaar
2. Koopman Ambtenaar Militair
3. Ambtenaar Koopman Militair
4. Ambtenaar Militair Koopman

Uit welke tijd stamt de zelfversterkingsbeweging?

1. Vanaf 1810
2. Vanaf 1860
3. Vanaf 1890
4. Uit 1911

De Bokseropstand was gericht tegen...?

1. Keizerin Cixi
2. Keizer Pu Yi
3. De westerse invloeden
4. Het Confucianisme

3.2 Ontstaan van de Volksrepubliek China (1912-1949)

Het einde van het keizerrijk (1912)

Gebieden in handen Europese landen en Japan

Warlords zijn machtig, geen centraal gezag.

dood

'de tuinman'

'The last emperor'

https://www.youtube.com/watch?v=A4cH6g1wD5g

Sun Yat-Sen (1866-1925)

• had een Westerse scholing ondergaan
  
• stichtte in 1894 het Genootschap voor de Opwekking van China 
• Bekeerd tot het Christendom
• Was ervan overtuigd dat er een revolutie nodig was - republiek
• Richtte in 1911 de Chinese nationalistische partij op, de Kwomintang (KMT), Goumindang (GMD)a.k.a. De Volkspartij (of de nationalistische partij)

de Drie Volksbeginselen

1. Nationalisme

2. Democratie

3. Socialisme:  industrialisatie

Revolutie (1)

• 1911 Xin hai revolutie --> opstand tegen de laatste keizer  
• 1912 afgelopen - uitroepen Republiek China door Sun Yat-Sen in februari 1912
• Einde Qing-dynastie
• Sun Yat-Sen aangesteld als president
• Schreef daarop de eerste ''vrije'' verkiezingen uit - zijn partij won 
•  Verkiezingen met censuskiesrecht en een bekwaamheidscriterium (opleidingsniveau)

Yuan Shikai (1859-1916)

• Generaal  
• Toen Sun president werd, kwam er een probleem:  Sun had geen leger en de keizer (eigenlijk zijn/de regent) wel. Dus Sun sloot een deal met Yuan Shikai – die eerder met zijn moderne legeronderdeel tegen de Boksers vocht:
  
• Yuan zou de Qing-dynastie verslaan en mocht daarna de eerste, echte president worden

Yuan Shikai (1859-1916) (2)

• Hij dwong in maart 1912 Sun tot aftreden en werd zelf president  
• Sun hoopte hem in bedwang te houden door de uitgeschreven verkiezingen die een parlement hadden gevormd
• Nationalisten uitmoorden
• Regeerde als dictator in hoofdstad Peking
• Ontbinding parlement en verbood de Volkspartij 
• Sun vluchtte naar Japan
• Shikai zichzelf uit tot kiezer Hongxian in 1915
• Verloor veel steun 
• Overleed in 1916

Sun Yat-Sen

• Na Shikai's dood (1916) werd Sun Yat-Sen leider, maar China viel verder uiteen
• Had niet veel macht 
• Verschillende warlords probeerden met eigen leger machtsgebieden te vergroten

• Warlord: lokale heerser die zijn macht baseert op militair geweld en onderdrukking
• Door die warlords veel hongerdoden 

1916 -1928: tijd van de warlords

Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

• China eerst neutraal
• 1917 Chinese arbeiders naar Europa
• Industrie, havens, aan het front om loopgraven te herstellen
• Hoopte op teruggave gebieden die naar Japan waren gegaan
• Gebleven tot 1920 om rommel op te ruimen 

Verdrag van Versailles (1919)

• China kreeg voormalig Duits gebied niet terug, bleef bij Japan  

4 mei-beweging (1919)

• Peking
• Studenten en docenten demonstreerden 
• Tegen de invloed van Japan en het Westen  
• Tegen het westen, maar geïnspireerd door westerse ideeën; gelijkheid en nationalisme
• Ze wilden een moderne republiek
• sociaal-culturele veranderingen naar westers- en socialistisch model
• een sterke band met de Sovjet-Unie 
• In 1921 werd hieruit de Chinese Communistische Partij geboren.

Communisme in China

Communisme is aantrekkelijk:

• duidelijk omschreven gesloten wereldbeeld
  (veel overeenkomsten confucianisme)  
• tegen westers modern-imperialisme  
• succesvol in agrarisch Rusland
  (China ook overwegend agrarisch)   

• 1921: oprichting Chinese Communistische Partij (CCP)

samenwerking op aandringen Sovjet-Unie

Nationalisme

(KMT/GMD)

Communisme

Communistische Partij China (CCP)

Het verenigd Front - 1923

Generaal Chiang Kai-Shek 

• Werd in 1925 na de dood van Sun de leider van de KMT/GMD
• Anticommunist, maar verbrak niet de samenwerking met CCP
• Noordelijke Veldtocht tegen de warlords
• Na de Noordelijk Veldtocht besloot Chiang de CCP uit te schakelen
  
• Leiders en duizenden (tussen 15.000-25.000) anderen werden gedood, maar een deel wist te ontvluchten.
  
• Waaronder ca. 5000 gedurende de Shanghai Massacre, die wordt gezien als het begin van de burgeroorlog.
  
• In 1928 veroverde Chaing Peking en leek nu alle macht in handen te hebben.

1926 - 1928L Veldtocht naar het Noorden van Verenigd Front

Nieuwe Revolutionaire Leger (NRA)

• Leger onder leiding van Chiang Kaishek
• In 1927 werden grote delen van China veroverd en vestigde hij de hoofdstad in Nanking  

Verminderde machtspositie

• Steeds meer aanhangers voor CCP
• Brak hierop in 1927 met de communisten - geen verbond meer 
• Chinese Burgeroorlog (1927-1937 en 1945-1949) 
• Uitmoorden Communisten
• Mao Zedong ontkomt 

Decennium van Nanking 1927-1937

1. De industrialisering nam een grote sprong;

2. Er werden meer scholen en universiteiten gesticht;

3. De spoorwegen werden enorm uitgebreid;

4. Er werden banken opgericht en er werd één munteenheid ingevoerd;

5. De meeste buitenlandse mogendheden stonden veel van hun invloedssferen en exclusieve handelsrechten weer af - gedeeltelijk einde aan de ongelijke Verdragen 

1928: Peking veroverd, bloeiperiode KMT

Er brak  ook een bloeiperiode aan voor China.

Eénpartijstaat van Chaing Kaishek (Generalissimo)
Geen parlementaire democratie 

Vooruitgang bleef beperkt

• Steden welvarend, platteland arm en onderontwikkeld
• Vooruitgang tegengegaan door corruptie en misdaad
• Politieke tegenstanders werden vervolgd
• De regering krijgt niet alle delen van het rijk volledig onder haar gezag.

Mao komt in beeld

• Communisten worden in steden bestreden en vluchten naar platteland
• 1928: oprichting Rode Leger - valt onder CCP
• Chiang kon hen niet vernietigen
• Mao Zedong is de communistenleider
• 1931: uitroepen Chinese Sovjetrepubliek in JiangXi  door Zedong en Zhu De 
• Staat binnen een staat 
• Ontbonden in 1934

De Lange Mars - 1934 - 1935

• De Lange Mars van Mao en zijn troepen - 6000 km, 100000 man
• Heroïsche betekenis in China, tot op de dag van vandaag
• Met rust gelaten door warlords
• Ook propaganda - oproepen van een wij-gevoel

Aankomst Yan'an 1935

• Rode leger grond verdelen onder arme boeren
• Zedong vestigt daar zijn alleenheerschappij over CCP 

Mantsjoekwo/Mantsjoerije (1931-1945) 

• 1931 bezet door Japan 
• Fascistisch bestuur 
• Marionettenstaat 
•  Laatste Chinese keizer Puyi wordt staatshoofd 

2de!

Oorlog tegen Japan 

• Chiang Kai-Shek moet gedwongen samenwerken met de Communisten in de strijd tegen Japan 
• Eenheidsfront 1936 - tweede front 
  Verenigd front 

Japan begint veroveringsoorlog in China in 1937 en de rest van Azië.....  Door het Westen gezien als startTweede Wereldoorlog in Azië

Japanse aanval op Pearl Harbor 7 december 1941

• As-mogendheid Japan wil in Azië een machtig land zijn. 
• Om dit doel te bereiken vallen ze de Amerikaanse marinebasis op Hawaï (Pearl Harbor), volkomen bij verrassing, aan
• Door de verwoeste Amerikaanse vloot, heeft Japan vrij spel in Azië
  

Amerika verklaart de oorlog

Atoombom op Hiroshima

6 augustus 1945

Atoombom op Nagasaki

9 augustus 1945

Capitulatie van Japan

15 augustus 1945

Let op: deze foto is van 2 september 1945 

(officiële ondertekening)

Oppenheimer 

Burgeroorlog! 1945-1949

• Op 1 oktober 1949 riep Mao Zedong in Beijing de communistische Volksrepubliek China uit - Chinese Revolutie
• Chiang vluchtte met volgelingen naar Taiwan
• SU bleef CCP steunen terwijl VS nationalisten (KMT/GMD) steunden
• Hierdoor raakte China betrokken bij de Koude Oorlog

(communistisch) Volksrepubliek China

Nationalistisch Taiwan: Republiek China

Ka 45: de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog

KA 38: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationalisme

china + rusland

Taiwan + VS

Koude oorlog

De Verenigde Naties

193 lidstaten - 4 staten geen lid 

De Verenigde Naties (1945)

• Belangrijkste doel: oorlog voorkomen
• Bemiddelen bij conflicten
• Hulp bieden aan mensen in nood 
• Mensenrechten respecteren
• Klimaatconferenties 

Deze 5 landen hebben veto-recht:

5 permanente leden Veiligheidsraad 

• China
• Frankrijk
• Rusland
• Verenigd Koninkrijk
• Verenigde Staten

Zetel China 

• China werd vertegenwoordigd vanuit Taiwan vanaf 1949  
• Pas in 1971 kreeg China die zetel terug en mocht China deelnemen aan de vergaderingen 

Examenvraag (2024, TV2, vraag 17)

Gebruik bron 9.

De nationalistische partij brengt deze poster uit na een koerswijziging in 1927.

3p Verklaar het uitgeven van deze poster door:

- zonder bron aan te geven welke politieke koerswijziging de

nationalistische partij in 1927 bewerkstelligt, en

- uit te leggen welke boodschap de poster weergeeft over de

nationalistische partij, waarbij je je antwoord ondersteunt met een verwijzing naar de bron

Antwoord 

maximumscore 3. Voorbeeld van een juist antwoord is:

• In 1927 breken de nationalisten met de communisten / herstellen de nationalisten het centrale gezag. 1

• De poster geeft weer dat de partij Sun Yat-sen vereert als ideologisch leider / de ideeën van Sun Yat-sen nog altijd steunt/uitvoert, 1

• door (een van de volgende): 1

- af te beelden dat (de ideologie van) Sun Yat-sen de strijd tegen imperialisten/communisten/warlords wint / de vijanden plet.

- Sun Yat-sen als godheid/veel groter dan de vijanden af te beelden.

Opmerking

Alleen als in het antwoord op de tweede deelvraag een juiste boodschap

wordt weergegeven, wordt 1 scorepunt toegekend aan een daarbij

passende verwijzing naar de bron. 

Examenvraag (2023, TV2, vraag 20)

Gebruik bron 9.

Hiroshi Saito bekritiseert de situatie in China.

3p Geef hiervoor een verklaring door:

- zonder bron aan te geven welke politieke samenwerking in China op

dat moment plaatsvindt, en

- met een verwijzing naar de bron uit te leggen welk Japans beleid Saito

in China wil rechtvaardigen

Antwoord 

maximumscore 3

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• In 1937 werken de nationalisten en communisten samen (tegen Japan) 1

• Saito wil met deze toespraak rechtvaardigen dat Japan China is binnengevallen / Mantsjoerije in bezit heeft / een eigen regime heeft gevestigd, door te beweren dat China niet veilig is / dat hiermee de eenheid van China moet worden gewaarborgd 2

Opmerking

Als in het antwoord van de tweede deelvraag alleen de Japanse bezetting

wordt genoemd zonder rechtvaardiging van het Japanse beleid door Saito,

worden geen scorepunten toegekend

Huiswerk 

Lezen paragraaf 3.1 en 3.2 
Examenkatern bladzijdes 66 t/m 76