Les 8: §1.3 maatregelen ruimte voor de rivier

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§1.3. Ruimte voor de rivier

Planning

• Herhalen 1.1 en 1.2 (quizvragen)
• Filmpje: grootste evacuatie na WO2
• Ruimte voor de rivier
  
• Opdrachten
  

Herhaling

Noem 2 maatregelen die de vertragingstijd verkorten.

In welk seizoen is het debiet het laagst?

1. Zomer
2. Herfst
3. Winter
4. Lente

In de grafieken zie je het regiem van drie rivieren. Welk type rivier hoort bij elke grafiek?  

Gletsjerrivier

Regenrivier

Gemengde rivier

Geef een oorzaak waardoor klimaatverandering bijdraagt aan het onregelmatiger worden van het regiem van rivieren.

3 stellingen, juist of onjuist?
1. Het verhang is in de benedenloop groter dan in de bovenloop.
2. Bij hoogwater worden de stuwen gesloten.
3. Kribben zorgen voor een lagere waterstand van rivieren.

Leerdoelen 1.3

Aan het einde van deze les:

• kan je in eigen woorden uitleggen waarom het project Ruimte voor de Rivier is ontstaan
• kan je in eigen woorden de verschillende maatregelen van project Ruimte voor de Rivier in eigen woorden uitleggen
  

Ruimte voor de rivier

AANLEIDING

Na de extreem hoge waterstanden en overstromingen van 1993 en 1995 ging men anders nadenken over het overstromingsbeleid. Tot dan toe was alles erop gericht het water tegen te houden, dus vooral de dijken verhogen. Maar hiermee kwam je er niet meer. Men moest de rivier meer ruimte geven!

Noodzaak ruimte voor de rivier?

Als gevolg van klimaatverandering vertoont het regiem van rivieren een grilliger patroon en zal er in de winter vaker een piekafvoer komen. Hierdoor heeft het rivierwater meer ruimte nodig.

De overheid probeert met dit project ook de natuur meer ruimte te geven, projecten te koppelen aan recreatie etc. 

Na 1995:

Dit nooit meer!

Grootschalig overheidsprogramma: "Ruimte voor de rivier"

Rivierbedverruiming

De maatregelen die ervoor zorgen dat de rivier letterlijk meer water kan vervoeren. Welke zouden dat zijn?

Aan de slag!

Maak van §1.3 opdrachten 2, 3 en 4

Dit is huiswerk

Ben je klaar?

Maak dan alvast opdracht 1 en 5

Vervolg

Hoogwaterbeschermingsprogramma

Betrokken partijen:

• Rijkswaterstaat
  
  
• Waterschappen

In het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) werken de 21 Nederlandse waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken. De komende jaren worden er honderden kilometers aan dijken versterkt. Zo werken wij samen aan een waterveilig Nederland waar je veilig kunt wonen, werken en recreëren.

Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het beheer van grote wateren, zoals de zee en de rivieren. RWS waarschuwt de verantwoordelijke overheden op tijd voor hoogwater of storm op zee. Daarnaast onderhoudt RWS dijken, dammen, stuwen en stormvloedkeringen. Ook beschermt RWS de kust en geeft het rivieren meer ruimte. Bijvoorbeeld door uiterwaarden te verdiepen en nevengeulen aan te leggen.

Waterschappen zijn verantwoordelijk voor de regionale wateren, zoals kanalen en poldervaarten. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat het water schoon is, zodat de visstand op peil blijft. Waterschappen beschermen het land ook tegen overstromingen en zorgen ervoor dat landbouwers voldoende water hebben voor hun gewassen. Ook zorgen ze voor zuivering van afvalwater.

Wat was de aanleiding voor het programma Ruimte voor de Rivier?

Om grote rivieroverstromingen als die in 1995 te voorkomen is de afgelopen 20 jaar een grootschalig overheidsprogramma uitgevoerd. Geef:
1. de naam van dit grootschalige overheidsprogramma;
2. uit dit programma een maatregel die wordt genomen in het zomerbed om overstromingen tegen te gaan;
3. uit dit programma een maatregel die wordt genomen in het binnendijks gebied om overstromingen tegen te gaan.

Welke maatregel wordt omschreven:
tot 1995 was dit de meest toegepast ingreep na het doorbreken /overstromen van een dijk.

1. Kribverlaging
2. Uiterwaardvergraving
3. Dijkteruglegging
4. Dijkverhoging

Welke maatregel zie je op
de foto?

1. kribverlaging
2. nevengeul/hoogwatergeul
3. dijkverzwaring
4. uiterwaardvergraving

Welke maatregelen horen bij de letters D t/m G?

Bij Meinerswijk zijn maatregelen genomen om bij hoogwater de waterstand in de Neder-Rijn te verlagen. Noteer 2 van deze maatregelen uit de bron. Geef voor elke maatregel aan waardoor de waterstand in de Neder-Rijn lager wordt.

Aan de slag met examenopgaven!

Maak de examenvragen van het aantekenblad