Les 5. Basisstof 4. Enkele onderzoeksmethoden

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Basisstof 4. Enkele onderzoeksmethoden 

• Huiswerk nakijken 
• Basisstof 4
• Huiswerk maken 

Basisstof 4. Enkele onderzoeksmethoden 

Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten. De wetenschap die zich bezighoudt met het verzamelen en bestuderen van fossielen heet de paleontologie.

Fossielen

Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten. 

Ontstaan wanneer resten van organismen snel worden bedekt door sedimenten (zand- en kleideeltjes). Bacteriën en schimmels krijgen dan geen kans om de resten helemaal af te breken. De sedimenten kunnen dan ook gaan verstenen. 

        Fossielen

Fossielen zijn versteende overblijfselen 

van organismen of afdrukken van organismen in gesteente.

Door de fossielen die gevonden zijn, blijkt dat in miljoenen 

jaren (evolutie) soorten zijn ontstaan, veranderd en/of verdwenen zijn.

De fossielen zijn een argument voor de evolutietheorie, 

ze laten zien dat de evolutietheorie waar kan zijn.

Levende fossiel

'Levende fossielen'  zijn dieren die al heel vroeger leefden en nu nog steeds (Bijv. de Naulitus, een zeedier).

Dezelfde bouw, maar een andere functie. 

Homologe organen

Homo = hetzelfde

Organen  die op dezelfde manier zijn ontstaan. Deze dieren hebben een gemeenschappelijke voorouder

Analoge organen: Organen met dezelfde functie, maar een andere bouw/evolutionaire geschiedenis.

Rudimentaire organen

Resten van een orgaan waar de voorouder van het dier veel aan had. Het huidige dier heeft er niets aan. Het orgaan wordt steeds kleiner om uiteindelijk te verdwijnen (heilig been, blinde darm).

De samenstelling van stoffen bij organismen (bijvoorbeeld DNA en eiwitten) kan steeds nauwkeuriger worden bepaald. Hoe meer deze stoffen bij twee soorten organismen overeenkomen, des te groter is de verwantschap.

Mede op basis van verschillende soorten biochemisch onderzoek heeft men een stamboom gemaakt van de groep waartoe naast de mens ook de mensapen, de apen en de halfapen behoren (primaten). 

De mate van verwantschap tussen twee soorten is afhankelijk van het aantal generaties dat heeft geleefd sinds de gemeenschappelijke voorouder leefde.

Volgens deze stamboom is de chimpansee de primaat die het nauwst verwant is met de mens. Dat betekent dat de gemeenschappelijke voorouder van de chimpansee en de mens het kortst geleden leefde. 

Wat zijn homologe organen

1. Organen die dezelfde bouw hebben maar een andere functie
2. Organen die dezelfde functie hebben, maar apart van elkaar zijn ontstaan
3. Organen die dezelfde functie hebben, maar niet dezelfde bouw
4. Organen die we door aanpassingen aan het milieu niet meer nodig hebben

Wat zijn rudimentaire organen

1. Organen die dezelfde bouw hebben maar een andere functie
2. Organen die dezelfde functie hebben, maar apart van elkaar zijn ontstaan
3. Organen die dezelfde functie hebben, maar niet dezelfde bouw
4. Organen die we door aanpassingen aan het milieu niet meer nodig hebben

Huiswerk

Maken opdracht 6 + 7